2 milyon 300 bin zeytin ağacının kaçı atıl durumda?

Bizler meslek hayatımızın ilk yıllarında, yani 2000’li yılların başında yaptığımız haberlerde ya da o dönemde verilen resmi rakamlara göre Orhangazi genelinde 1 milyon 650 bin civarında zeytin ağacı vardı.
Fakat geçen 15-20 yıllık dönemde yeni ekilen zeytin ağaçları ile birlikte Orhangazi sınırlarında toplamda 2 milyon 300 bin adet zeytin ağacı bulunuyor.
Bu, yaklaşık 1,5 yıl önce Tarım Bakanlığı ve Marmarabirlik tarafından tüm Bursa bölgesinde sürdürülen çalışmalar sonrasında tespit edilen rakam.
Yine, ilçe genelinde 1 milyon 650 bin adet zeytin ağacı varken ve Orhangazi’de yıllık tahmini zeytin rekoltesi hesaplanırken, 20 bin ile 25 bin ton arası tahminleri yapılırdı.
Yani resmi anlamada bu rakamlar baz alınırdı.
Zeytin ağacı sayısı 2 milyon 300 bin civarına geldiğinde ise normal koşullarda Orhangazi bölgesindeki zeytin rekolte miktarının en az 45 bin tonu bulması gerekiyor.
Oysa yine bugün itibarı ile yapılan rekolte tahminlerine göre Orhangazi’de 30 bin ton ile 35 bin ton arası zeytin rekoltesi elde ediliyor.
Bu noktada zeytin ağacı sayısı ile elde edilen rekolte dikkate alındığında bir tezatlık söz konusu.
Normal koşullarda ilçedeki zeytin rekolte miktarının çok daha fazla olması gerekiyor.
Tarımın en büyük kabusu olan rekolte kaybının yıllar özelinde değiştiğini dahi varsaysak yine de elimizdeki rekolteler olması gerekenin çok altında.
Bunun iki nedeni var;
Birincisi bölgede hala atadan, dededen görerek devam ettirilen geleneksel tarım.
İkincisi ise atıl durumdaki zeytinlikler.
Tarımda en önemli sorunlarımızdan birisi geleneksel tarımdan bir türlü kurtulup verim ve kaliteyi artıracak, teknolojik gelişimleri de kullanarak tarım yapılmaması.
Zeytin üretimindeki rakibimiz İsrail, Yunanistan, Tunus gibi ülkelerde zeytin üretim miktarlarında da kalite oranında da bize göre çok büyük farklılıklar söz konusu.
Rekolte azlığının bir diğer sebebi de Orhangazi genelinde atıl durumda bulunan zeytinlikler.
Zeytin ağacı sayısını 2 milyon 300 bin adet olarak öngörüyoruz,
Fakat,
Acaba bu 2 milyon 300 bin civarındaki zeytin ağacının ne kadarından verim alabiliyoruz
Ya da, ne kadarı atıl durumda.
*
Bu rakamlar bilinmiyor.
Çünkü, Orhangazi’de ne İlçe Tarım Müdürlüğü’nün ne Ziraat Odası’nın bir envanter çalışması bulunmuyor.
Ne yazık ki tarımdaki sorunlarımızın başında gelen etkenlerden birisi de işte bu envanter sorunu.
Tarımda neyimiz var neyimiz yok, hangi ürün ne kadar üretiliyor?
Ağaç sayılarımız, üretim miktarımız, rekoltelerimiz ne yazık ki bir türlü sağlıklı rakamlar altına alınamıyor.
Örneğin bugün Orhangazi genelinde kaç zeytin ağacı atıl durumda diye sorsak, ilgili kurumlar İlçe Tarım Müdürlüğü de, Ziraat odası da buna cevap veremez.
Çünkü ellerinde böyle bir araştırma sonucu ya da tespiti yok.
*
İşte bu noktada Orhangazi Ticaret ve Sanayi Odası bu hususta yeni bir proje üzerinde çalışmaya başladı.
OTSO, Bursa-Eskişehir-Bilecik Kalkınma Ajansı desteği ile ilçe genelinde atıl durumda olan, ürün elde edilemeyen, bakımsız kalmış, ilgilenilmemiş zeytinlikleri tespit edip, bu zeytinlikleri oluşturulacak bir fon yardımı ve ilçe genelindeki tarımsal kalkınma kooperatifleri vasıtası ile işleyip bakımını yapıp üretim planlıyor.
İlk bakışta mantıklı ve olması gereken bir proje gibi görünse de ülkemizdeki bürokrasi ve tarım alanı sahiplerinin dededen kalma alışkanlıklarından dolayı zor bir çalışma gibi duruyor.
*
Böyle bir çalışmanın bir başka katkısı da tarımsal kalkınma kooperatiflerine olacak.
Orhangazi genelinde 11adet tarımsal kalkınma kooperatifi bulunuyor.
Ve ne yazık ki bu kooperatiflerin bir çoğu aktif durumda değil.
Yani bir anlamda atıl vaziyette duruyor.
Böyle bir proje geliştirilmesi halinde, bu kooperatifler de aktif hale getirilmiş olacak.
*
Bu proje 3 aşamalı olacak gibi görünüyor.
Birincisi ilçe genelinde atıl durumda olan zeytinliklerin tespiti.
İkinci aşama tarımsal kalkınma kooperatiflerini Orhangazi Ticaret ve Sanayi Odası ile birlikte bu projeye ortak etmek.
Son aşama ise BEBKA vasıtası ile elde edilecek olan destekleme ile bu zeytinliklerin işlenmesine başlamak.
Bu konuda zeytinciliği yakından bilen bir dostumla sohbet ederken ‘acaba Orhangazi’de 250 bin ağaç atıl vaziyette olabilir mi?’ diye sordum.
Aldığım cevap şoke etti:
Daha fazlası olabilir…!
*
Kaç ağaç ne kadar zeytinlik olursa olsun
Tarımda zerre kayba tahammülümüzün olmadığı günlerden geçiyoruz.
3 ağaç, 300 ağaç ya da 300 bin ağaç,
Farketmez,
Atıl durumdaki bu zeytinliklerin mutlaka ama mutlaka ekonomiye kazandırılması gerekiyor.
Bu hususta kimin üzerine bir görev düşüyorsa da fazlasını vermek durumundadır.
Üstelik, bu tür projelerin sadece Orhangazi değil Gemlik, Mudanya, İznik gibi zeytincilikle uğraşan diğer ilçelerde de yapılması gerekiyor. Belki de bunun bir Orhangazi değil Bursa projesi olması gerekiyor. Ne dersiniz?