Üçlü Suriye masası ve İran etkisi

Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad’ın resmi açıklamasının ardından Reuters’a Şam rejiminden bir üst düzey yetkili konuştu. Eşzamanlı olarak özellikle arkasında İran’ın olduğu tahmin edilen haberler de basında yer aldı. Özetle Şam rejiminin bilinen şartları:

- Türkiye kuzeyden çekilsin.

- Muhalif gruplara destek vermesin.

NEREDEN ÇIKTI BU EL YÜKSELTME

Yapılan bazı analizlerde asimetrik olgu atlanıyor. Asimetrik savaş yöntemini güçlü olanla güçsüz arasında; güçsüzün uyguladığı yöntemler olarak özetleyebiliriz. Güçlü taraf bunu önemsemese de güçsüz olan kamuoyu etkisi yaratmayı amaçlar. Dışişleri bakanları, hatta liderlerin üçlü görüşmesinden bahsederken Suriye bir anda asimetrik bir yaklaşıma soyundu:

- Rejimin, Türkiye’ye ihtiyacı olmadığı algısını yaratmak.

- Türkiye’deki seçimler öncesinde Erdoğan’ın rejime ihtiyacı olduğu izlenimini vurgulamak

- Aslında kendisinde olmayan gücü, başka ülkeler üzerinden devşirmeye çalışmak.

İRAN ETKİSİ

Peki kim bu başka ülkeler? Uluslararası medyadaki paylaşımlara bakınca İran etkisini görmek hiç de zor değil. Şimdi İran’ın neden karşı olduğuna bakalım:

- İran’ın temel sıkıntısı Türkiye’nin Şam ile Rusya aracılığıyla görüşmesi.

- İran’ın bir diğer temel meselesi ise: “Esad’ı İran mı Rusya mı yönetecek?”

- Oysa hem Türkiye hem de Rusya, İran’ı süreçten bilgilendirdi.

İRAN DIŞİŞLERİ BAKANI ŞAM’DAKİ TEMASLARININ ARDINDAN GELİYOR

Son dakikada bir değişiklik olmazsa İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan bugün Ankara’da olacak. Abdullahiyan Şam’daydı, ayağının tozu ile Türkiye’de olacak. Görüşmelerde çok açık olmasa da Ankara bir şekilde amacını ve rahatsızlığını anlatacaktır.

KUŞATMAYI KIRMAK

Türkiye için 2021 yılı kuşatmayı kırma yılıydı. Türkiye, 15 Temmuz’un ardından uluslararası alanda yürüttüğü mücadele için 2021 yılında, “Yeni bir dünya inşa ediliyor. Türkiye bunun dışında kalamaz. Görüşmediğimiz ülkeler birbirleriyle yakınlaşıyor. Ya kavgaya devam edeceğiz ya da konuşacağız” değerlendirmesini yaptı. Sonuçta sorunların önce istihbarat, sonra bakanlıklar, sonra da liderler düzeyinde yapılacak görüşmelerle aşılmasına karar verildi. Suriye de bu ülkelerden biri. Türkiye elinden geleni yaparak oyun sahasının içinde kalmaya çalışacak. Ankara bu süreçte İran ya da başka ülkelerden devşirdiği güçle Suriye’nin işi yokuşa sürebileceğini de bir ihtimal olarak değerlendiriyor. Bu durum gerçekleşir ve Suriye vazgeçmezse; Ankara o zaman masaya Ruslarla oturarak, “Biz elimizden geleni yaptık” derse kimseye sürpriz olmasın.

ABD’YE NET MESAJ

DIŞİŞLERİ Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken yarın bir araya gelecek. Görüşmenin ana gündem maddeleri Suriye, ABD’nin YPG desteği, F-16’lar, Yunanistan, FETÖ... F-16 Tasarısı kongrede ancak bu sefer de ABD, Yunanistan’ın da F-35 talebini aynı anda karşılamak istiyor. Ayrıca F-16’lar için İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğini bir anlamda şart koşuyor. İki dışişleri bakanının görüşmesi öncesi, Ankara bu konudaki tavrını ABD’ye iletti. Özellikle İsveç’teki son PKK yanlısı eylemlerin ardından ve iade taleplerinin reddinden sonra; Ankara “NATO şartını tercih ederseniz, gerekirse Türkiye F-16’lardan vazgeçer. NATO işi gittikçe uzar ve Türk-ABD ilişkileri daha gerilir” mesajını verdi.