Türkiye ve Avrupa Birliği ilişkilerinde önemli bir eşik

Salgınla mücadele ve Rusya ile ilişkilerin yanı sıra gündemlerinin en dikkat çekici başlığı Türkiye ile ilişkiler. Bu başlıkta ise iki önemli konu bulunuyor:

- Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki doğalgaz arama faaliyetleri.

- 18 Mart 2016 tarihli mülteci mutabakatının güncellenmesi.

YAPTIRIM BEKLENMİYOR

Zirve öncesi Almanya Başbakanı Angela Merkel’in verdiği mesajlar dikkat çekti. Şansölye Merkel, “Mart ayında anlaştığımız üzere AB olarak ortak çıkarlar üzerindeki işbirliğimizi ilerletmek için şimdi Türkiye ile diyalog gündemini hızla hayata geçirmeliyiz” dedi. Bazı konulardaki görüş ayrılıklarına rağmen Merkel, stratejik işbirliğinin ilerletilmesi gerektiğini de açık açık söyledi. Merkel’in bu mesajlarının yanı sıra, Doğu Akdeniz’de bir süredir devam eden Türkiye ve Yunanistan arasındaki görüşmelerle tansiyon düştü. Bu süreçte Türkiye’den verilen mesajlar da hep olumlu ve yapıcı oldu. Hatırlayacak olursak, Avrupa Birliği, Kasım 2019’da, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki doğalgaz faaliyetleri gerekçesiyle yaptırımlar için yasal çerçevede uzlaşmıştı. Sonradan ise dondurulmasına karar vermişlerdi. Ek yaptırım kararlarının ise bu zirveye bırakılmasında uzlaşılmıştı. Sonrasında yaşanan diyalog sürecinde ise birlik ile Türkiye arasında pozitif gündemin oluşturulabilmesi için harekete geçilmişti. Gelinen noktada, Doğu Akdeniz’de, Türkiye’nin istikrara katkıda bulunması beklentisinde olan Avrupa Birliği’nin; Türkiye’nin izlediği gerilimi düşürücü politikalardan yola çıkarak, yaptırım kararı almaması bekleniyor. Avrupa, Türkiye’yi dışarıda bırakmak istemiyor. Bunda Avrupa’nın kendi çıkarları özellikle de mülteciler konusu önemli rol oynuyor. Diğer yandan Kıbrıs meselesinin de zirvenin gündeminde olduğunu hatırlatalım. Avrupa Birliği’nde Kıbrıs konusunda bir endişe olduğu, iki devletli çözüm seçeneğine olumlu bakmadıkları, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 20 Temmuz’da KKTC’den ne mesaj vereceğini de merakla beklediklerini söyleyelim.

MALİ YARDIM GÜNDEMDE

Mülteci meselesinde zirve öncesinde dikkat çekici açıklamayı yine Almanya Başbakanı Merkel yaptı. Bu açıklama yeni bir mutabakatla ilgili adımların atılabileceğinin de işaretini verdi. Almanya Başbakanı Angela Merkel, mülteci mutabakatının uzatılması gerektiğini ve AB’nin Türkiye’ye desteğinin sürmesi gerektiğini söyledi. Başta Almanya olmak üzere birçok AB üyesi, Türkiye-AB arasındaki göç mutabakatının yenilenmesini savunuyor. Türkiye, her fırsatta mutabakatın unsurlarının yerine getirilmediğinin altını çiziyor. Gümrük Birliği’nin güncellenmesi ve Türk vatandaşlarına vize serbestisi getirilmesi gibi başlıklarda bir sonuç çıkmadı. Türkiye, göç mutabakatı ile ilgili mali yardımların da artırılması talebini birçok kez gündeme getirmişti. Liderler zirvesi gündeminde mali yardımla ilgili yeni bir düzenleme var. Liderlerin, Avrupa Komisyonu’nun Türkiye’de bulunan Suriyeli mültecilere mali yardım paketini yenileme önerisini prensipte kabul etmeleri bekleniyor. Mali paketin büyüklüğünün en az 3 milyar euro olduğu söyleniyor.

GÜMRÜK BİRLİĞİ’NİN GÜNCELLENMESİ

Gelelim Gümrük Birliği’nin güncellenmesi meselesine... Teknik düzeyde çalışmalar sürüyor, hatta hız kazandığı bilgisi var. Zirvenin sonuç bildirgesinde söz konusu çalışmalara da atıf yapılabileceği belirtiliyor.