İngilizce konuşma, konuşma-ma konuşa-mama sorunumuz

Bu cümleleri ya söylüyorsunuzdur ya da söyleyenleri duyuyorsunuzdur. Daha da önemlisi çocuklarınızda gözlemliyor olabiliyorsunuz. “Bu kadar sorunumuz varken ne İngilizcesi?” demeyin; iş başvurularında artık İngilizce bilmek bir adım öne geçirmiyor, bilmemek geride bırakıyor. Bunun da ötesinde hoşumuza gitsin ya da gitmesin; bilgisayarın, teknolojinin, dünyanın dili İngilizce. Peki gerçekten konuşamıyor muyuz, konuşmuyor muyuz ya da sorun ne? Eğitim danışmanı ve aynı zamanda Hürriyet Ankara’nın eğitim yazarı Ebru Doğdu ve ekibi ile bu sorunu enine boyuna konuştum. Sadece konuşma meselesi ile sınırlı kalmadık, aynı zamanda yurtdışında okumak isteyen gençleri bekleyen sınav süreci ile uzaktan eğitim de gündemimizdeydi.



‘DOĞRU BİLİNEN YANLIŞLAR’

Önce Ebru Doğdu ile başlayalım zaten 26 yıllık öğretmenliği boyunca onun da en çok duyduğu cümle “İngilizce biliyorum ama konuşamıyorum hocam” olmuş. Ebru Hoca önce “Doğru bilinen yanlışlar var” dedi ve şöyle başladı:

“· 'Türkiye'de bu işi yapamıyoruz, okullar başarısız, sistem yok’ cümleleri benim asabımı bozmaya başladı. Çünkü biliyorum ki ülkemde bu işi yapan çok iyi okullar, hocalar, akademisyenler var.

* Zannediyor musunuz ki İtalya’daki, İspanya’daki, Polonya’daki okullarda harika İngilizce öğretiliyor.



* İngiltere’de Amerika’da dil okullarında sadece Türkler mi var zannediyorsunuz?

* Bazılarımızın yabancı hayranlığı artık bence kompleks olma boyutunda.”

İyi de sorun ne? Gelelim Ebru Doğdu’ya göre doğru bilenen yanlışlara:

“· Okullarda hep gramer öğretiliyor, gramersiz öğretin, sadece konuşalım. Hayır efendim, gramersiz İngilizce olmaz.

* Aksan çok önemlidir. Hayır efendim, hedef iletişim ise aksanın zerre önemi yoktur.

* Hocam bana bu işi 3 ayda öğretebilir misin? Hayır efendim, öğretemeyiz çünkü öyle olsaydı dünyada İngilizce bilmeyen kalmazdı.

* 40 yaşından sonra öğrenemem! Bal gibi öğrenirsiniz öğrenmenin yaşı yoktur.

* Online öğrenilmez bu iş. Buna da hayır! Hem de nasıl öğrenilir.

* Sınav İngilizcesi için ayrı bir eğitim gerekmez. İngilizce biliyorsan her sınavı geçersin. Deneyin bir görelim...”

NASIL ÖĞRENİP KONUŞACAĞIM

Dilin konuşulduğu ülkede öğrenmenin tabii ki avantajları çok. Ancak bu imkânı bulmak hiç de kolay değil. Özel okullarda okuyan öğrenciler dil ağırlıklı eğitim alıyorlar. Diğer okullarda da yabancı dil eğitimi verilse de ağırlıklı olmadığı için asıl sorun burada başlıyor. Yani iş daha çok öğrenciye kalıyor. Hem öğrenciler hem de yetişkinler için söyleyeyim, “Emek vermediğiniz bir şeyi öğrenemezseniz” ve “Kullanmadığınız dil mutlaka körelir”. Peki başta İngilizce olmak üzere bir yabancı dili öğrenebilmek için ne yapmak gerekiyor? Cevaplar Ebru Hoca’dan:

“· Düzenli zaman ayırın. Dile maruz kalmadan dili öğrenmeniz mümkün değil.

* İstikrarlı olun. Dil öğrenmek süreklilik ister. Spor yapmak gibi hedefinize odaklanın, devamlılık sağlayın.

* Kısa sürede sonuç bekleyip cesaretinizi kırmayın. Kendinize zaman tanıyın. Sabırlı olun.

* İlginizi çeken, seviyenize uygun ve yapabileceğiniz çalışmalar seçin. Zamanla seviyenizi arttırın. Sevdiğiniz şarkıyı dinleyin, sevdiğiniz kitabı okuyun, sevdiğiniz bir ünlünün röportajını dinleyin.

* Aktiviteleri kolaydan zora doğru ilerletin.

* Sosyal medyadan o dili konuşan ülkelerden arkadaşlar edinin.

* Her beceriye yer verdiğiniz bir takvim yaratın. Dinleyin, okuyun, konuşun ve yazın. Seçtiğiniz aktiviteleri çeşitlendirin. Bir hafta dinliyorsanız, diğer hafta okuyun.

* Hata yapmaktan korkmayın.

* Bu işi başarmış sizin gibi kişilerin neler yaptıklarını okuyun.

ONLINE DERSLERDE EĞİTİM NE KADAR GERÇEKÇİ

Hayatta herkesin şansı aynı değil. Kimi öğrenciyken bir yabancı dil öğrendi, öğreniyor. Kimi ise yetişkinliğinde çeşitli nedenlerle başta İngilizce olmak üzere bir yabancı dil öğrenmeye ihtiyaç duyuyor. Sadece öğrenmek de değil, kullanmaya kullanmaya unuttuğumuz ya da körelttiğimiz dili yeniden hayatımıza sokmak istiyoruz. İstiyoruz da çoğu zaman vakit bulamıyoruz. Tam da bu durumda olanlar, en çok pandemide hayatımıza giren “online” eğitime yöneliyor. “İyi de İngilizce ya da bir yabancı dil online eğitimle öğrenilir mi?” sorularının çok sık sorulduğunu biliyorum. Ebru Doğdu gibi benim de yanıtım: “Bal gibi öğrenilir, teknolojinin ne nimetleri var bir bilseniz...” Online eğitimi de işin uzmanı Aslıgül Aygün Avikgül ile konuştum. Hem bireysel hem de toplu dersleri yaptığı Zoom uygulaması üzerinden sizler için denedim. Benim deneyimlerime geçmeden önce Aslıgül Hoca’nın sözleriyle başlayalım:

“· Zamanla yarışıyoruz. Gün içerisinde gitmemiz gereken yerler, yapmamız gereken işler ve de en önemlisi yoğun bir iş hayatımız var.

* Bütün bu koşuşturmacanın içine, kişisel ya da profesyonel gelişiminin bir parçası olarak dil eğitiminin katılması adeta imkânsız gibi duruyor.

* Fiziki bir ortamda dil eğitimi almaya karar verse de devamlılık sağlayamıyor.

* Unutmayalım ki çağın eğitim anlayışında artık kişiye özel eğitim (adaptive learning) kabul görmektedir.

* Evinizin rahatlığında ya da işvereninizin desteği sayesinde ofis saatleri içerisinde zaman kaosu yaşamadan, birebir ya da az kişilik sınıflarda ve de görsel-işitsel teknolojileri aktif bir şekilde kullanarak interaktif, sürdürülebilir ve de etkin bir dil eğitim hayatınız olabilir.”



ÖĞRENCİLERE SINAV BİLGİLERİ

Bazılarımız günlük İngilizce, bazılarımız iş için, gençlerimiz ise okul özellikle de üniversite için İngilizce peşinde... Sınav İngilizcesinde uzman öğretmenlerden biri Ceren Manas. “Yurtdışına gitmek havuza atlamak ve orada yüzmek gibidir. Gerçek deneyim en iyi öğrenme şeklidir” diyen Ceren Hoca’dan yurtdışında eğitim almak isteyen öğrencilere neye göre, hangi sınavlara girmeleri gerektiğini sordum. Yanıtları şöyle:

“· Öğrenciler hangi yaşta olurlarsa olsunlar üniversite, yüksek lisans veya doktora programlarından birinde eğitim alabilmek için öncelikle dil yeterliliklerini belgelemelidirler.

* En popüler 3 sınav: IELTS, TOEFL ve PTE.

* Bu heyecan verici bir süreç olduğu kadar stresli ve emek gerektiren bir süreç.”

SANAL SINIF VE KONUŞMA BECERİSİ

“· Genellikle dil öğrenmenin eşittiri hep gramer ve kelime öğrenmek olarak bilinmektedir. Oysa bilginin tanımlanmış beş beceri (dinleme-okuma- konuşma-yazma-eleştirel düşünme) ile kullanılarak aktif hale geçirilmesi gerekiyor.

* Gelişmesi en zor olan beceri konuşmadır. Kaldı ki bütün becerilerin entegreli olarak aktif hale geçirilmesi gerekmektedir. Örneğin kişi duyduğu ya da okuduğu bilgiyi konuşarak aktarabilmelidir.

* Farkındaysanız çoğu insan yıllarca eğitim aldığı halde hâlâ daha akıcı bir şekilde konuşamamaktan mustarip.

* Bütün uygulamalı bilim dallarında olduğu gibi dil öğreniminde de pratik yani ‘otomatikleşme’ çalışmaları işin kilidi. Dolayısıyla sanal sınıf eğitimi ideal öğrenme ortamını kişiye sunuyor.”

PEKİ IB, SAT VE AP NEDİR?

* IB, öğrencilerin uluslararası hareketliliğine olanak sağlamak amacıyla sadece akredite okullar tarafından verilen müfredat programıdır. Dışarıdan alınamaz. IB diploması 100’ü aşkın ülkede üniversite programlarında kayıt aşamasında sınavsız geçiş için kullanılmaktadır.

* SAT, Cambridge, Oxford, Princeton, Yale, Toronto, Harvard, Stanford ve MIT gibi eğitime önderlik yapan üniversitelerin yanı sıra 800’ü aşkın programa başvuru yapabilmek için sunmanız gereken sınav belgesi. Dil ve matematik becerisini ölçen 2 bölümden oluşur.

· AP (ön yerleştirme) programı, öğrencilerin üniversitede gitmek istediği bölümlere önden hazırlayan bir eğitim programı. Her yıl mayısta düzenlenir. Öğrenciler bireysel olarak katılabilir, API anlaşmalı bir okulda okumaları zorunlu değil.

BEN NE DİYORUM

Günümüzde “Dünya insanı” olmak istiyorsanız başta İngilizce olmak üzere en az bir dil bilmeniz gerekiyor. Öncelikle dil öğretiminin istisnasız tüm çocuklarımıza aynı fırsat eşitliğinde sunulması gerekiyor. Özel okullarla diğer okullar arasında fark oluşabiliyor. Ancak burada da öğrencinin bireysel çabası hatta velisinin yol göstermesi devreye giriyor. Teknolojinin nimetlerinden mutlaka yararlanmak gerekiyor. İnternet İngilizce pratik yapabileceğiniz, kelime kullanımlarından onlarca örnek içeren, gramer alıştırmalarının olduğu sitelerle dolu.

Cep telefonunuzda bile uygulamalar var. Mesele emek vermekte, zaman ayırmakta, seviyenize uygun kitap okumakta ya da bir filmi izlerken aynı zamanda İngilizce çalıştığınızı unutmamakta. Unutmayalım öğrenmek hayat boyudur. Yani “40 yaşında İngilizce öğrenemem” cümlesine hiçbir şekilde katılmıyorum.

Gelelim sanal eğitim denememe... Konuşmadan gramer anlatımına, soru çözümüne, video ile çalışmaya kadar her şey mümkün. Zoom uygulaması doğru kullanılırsa tam anlamıyla “en akıllı tahta”. Son olarak iş konuşmaya gelince, hepimizin içinde bir yerlerde “yanlış yaparım ya da aksanım kötü”den kaynaklanan bir utanma duygusu var. Yırtın o utanma duygusunu... Afrika’da, İspanya’da “Aman yanlış yaparım, aksanım tam da İngiliz aksanı değil” diye bir yaklaşım görüyor musunuz? Hiçbir yerde ve hiçbirinde yok. Yanlış yapmaktan korkmadan konuşun, okuyun, dinleyin, kısaca emek verin.