Hadi bankalar, üzerinize düşeni siz de yapın

Hafize Gaye Erkan başkanlığındaki TCMB’nın yaklaşık 2.5 yıl sonra ilk faiz artışı kararının ardından; ekonomi yönetiminin “dengeli, kademeli, veriye dayalı ve kontrollü” şekilde adımlarını atacağını söylemiştik. 650 baz puanlık faiz artışının ilk işaret fişeği olarak yorumlanması gerektiği ve devamının geleceği ekonomi bürokrasisi tarafından dile getiriliyordu. Faiz artış kararı ve TCMB Başkanı Erkan’ın Türkiye Bankalar Birliği yönetimi ile görüşmesinin hemen ardından bankaların uzun süredir dile getirttiği sorunlardan birinin çözümü için düğmeye basıldı.

SADELEŞMENİN DEVAMI GELECEK

- Merkez Bankası, sadeleştirme politikası kapsamında menkul kıymet tesis oranının yüzde 10’dan yüzde 5’e düşürülmesine karar verdi.

- Bankalara, liralaşmayı teşvik etmek için uygulanan menkul kıymet tesis oranlarını düşürdü ve şartların birçoğunu belirsizlikleri de ortadan kaldıracak şekilde yumuşattı.

- Yani bu yöntemlerle bankaların üzerindeki kısıtlamalar gevşetiliyor.

- Bunun da devamı gelecek ancak ekonomi yönetiminin dengeli ve kademeli adımları aynı mantıkla sürecek.

MERKEZ BANKASI’NIN YOL HARİTASI NE

Peki Merkez Bankası ne yapmaya çalışıyor? İlk faiz kararında olduğu gibi TCMB, büyük yatırım bankalarının çok yüksek oranlı faiz artışı beklentisinde olduğu gibi, piyasanın diliyle “gel gel” tezgâhına düşmüyor. Son derece akıllıca bir strateji izliyor. Politika faizini artırırken nasıl kademeli gidiyorsa, bunu yaparken sadeleşme süreci ile de bankaların mevduat faizlerini aşağıya çekecek değişiklikler yapıyor. Bu ne anlama geliyor?

HEDEF, BANKA VE PİYASA FAİZLERİNİN AŞAĞIDA DENGEDE BULUŞMASI

- Mevduat faizi düştükçe kredi faizleri de düşecek demek oluyor. Çünkü piyasada çok uzun süredir faizler, politika faizinin çok üstünde bunu yukarı çeken de mevduat faizinin bulunduğu seviyeler.

- Oranların böyle oluşmasının nedeni de daha önce kademe kademe artırılan menkul kıymet tesisi zorunluluğu.

- Merkez Bankası, politika faizini yukarı çekerken, banka ve piyasa faizleri aşağıda bir denge bulacak. Çok zekice değil mi?

- Sonuç: Büyüme için kritik unsurlardan olan kredilerin yeniden kullandırılmaya başlamasının önü yavaş yavaş açılıyor.

Anlayacağınız TCMB sakin sakin taşları döşemeye başladı. Olumsuz bir bakış açısıyla bakmak yerine, doğru adımlar için banka bir bravo haketmiyor mu?

BANKALAR ÜZERİNE DÜŞENİ YAPMALI...

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek de, faiz kararının alındığı gün ne demişti: “Bu süreç kararlılıkla ve kademeli olarak yönetilecektir.” Artık bu saatten sonra bankaların da üzerlerine düşeni yapması, ekonomi yönetiminin adımlarının daha efektif olması için kararlara uyum sağlaması gerekiyor.

BAE İLE KRİTİK YAKINLAŞMA

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ile diplomatik sorunun aşılmasından sonra oldukça ciddi konularda ilerleme sağlanmıştı. Geçen hafta Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in BAE’de gerçekleştirdiği üst düzey ziyaretten bahsetmiş ve 30-40 milyar dolarlık bir yatırımın altyapısının hazırlandığını belirtmiştim.

Enerji, savunma sanayi başta olmak üzere birçok alanda Türkiye’deki yatırımlarla ilgilenen ve somut adımlar da atan Birleşik Arap Emirlikleri’ne Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Kurban Bayramı sonrası yapacağı ziyaret sırasında anlaşmalar imzalanacak.

KISA SÜRELİ DEĞİL DOĞRUDAN YATIRIM GELİYOR

- İlk pakette yenilenebilir enerji, ulaşım (limanlar, havaalanları, altyapı) ve deprem bölgesinin yeniden yapılandırma çalışmalarının finansmanı yer alacak. Bunları sektörler takip edecek, savunma sanayi gibi.

- Daha önce de bahsetmiştim; bu yatırımların temel özelliği, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkeler için doğrudan yatırımlar olması, yani kısa süreli portföy girişleri değil.

- Yani BAE ile Türkiye kalıcı, uzun soluklu direk yatırım yapma konusunda anlaştı. Bu kapsamda iki ülkenin üst düzey heyetleri bayram seyran demeden yoğun bir çalışma içindeler.

EN BÜYÜK VE EN KAPSAMLI YATIRIMLARDAN OLACAK

- BAE ile yapılacak anlaşmaların en büyük özelliklerinden biri de çok uzun yıllardır tek kaynaktan yapılacak en kapsamlı ve büyük yatırım olma özelliği taşıması. BAE için kritik konulardan biri olan Bayraktar SİHA talebinin karşılanmasından sonra aşılan güven eşiği sonrası Türkiye’ye yapılacak bu yatırımlar iki ülkenin ilişkilerini perçinleyecek gibi gözüküyor. Çünkü bu da Körfez Bölgesi’nden yükselen ilk işaret fişeği, devamı gelecek...