HAMİLELİK döneminde yaşanabilecek diş problemleri bebeğin gelişimini doğrudan etkileyebileceği gibi, annenin düşük yapma olasılığını da yükseltebileceği unutulmaması gereken bir gerçektir. Hamilelik öncesi anne adayının gerekli ağız ve diş tedavileri mutlaka tamamlanmalıdır. Hamilelik döneminde değişen hormon dengesi ve gelişen olağan dışı vücut fonksiyonları dolayısıyla, ağız ve diş sağlığına daha fazla özen gösterilmesi gerekmektedir.
Hamilelik sürecinde annenin dişlerinden kalsiyum alındığı inancı yanlıştır. Fakat hamilelik sürecinde ağız sağlığını etkileyecek bazı hormonsal değişiklikler meydana gelir. Bu hormonal değişiklikler dişetlerinde kanamalara, büyümelere ve hassasiyete neden olur. Diş etinde oluşan bu rahatsızlıklara hamilelik gingivitisi adı verilir. Ağız ve diş bölgesindeki sorunlar ikinci üç aylık (4-6 ay) dönemde şiddetini daha da artırır. Hamilelik öncesi diş tedavisini tamamlamamış veya ihmal etmiş annelerde bu durum daha şiddetli enfeksiyon (iltihap) ve ağrılarla kendini gösterir. Annenin bu problemleri diş taşı ve plak temizliği ile hafifletilebilir. Üç ayda bir hekim etkin plak kontrolü yapar. Hamilelik planlandığında diş tedavileriniz (diş taşı temizliği, çürüklerin dolgusu, iltihaplı dişlerin çekilmesi) tamamlanmış ise bu dönemin çok daha rahat geçeceği şüphe götürmez bir gerçektir. Yoksa her hamilelikte bir diş kaybı olduğu kanısı yanlıştır.
Ağız bakımı nasıl olmalı?
Hamilelik döneminde tükürükteki asit miktarı artar. Tükürüğün yapısındaki bu değişim diş ve diş eti rahatsızlıklarına uygun ortam sağlar. Her gün en az iki kere özellikle yemeklerden sonra dişler fırçalanmalı, diş araları diş ipliği ile temizlenmelidir. Bu dönemde bulantı ve kusma fazla olabilir. Bulantı ve kusma ağzın kimyasal ortamını bozup diş çürümelerine ve dişeti rahatsızlıklarının artmasına neden olur. Bulantı ve kusma nedeniyle diş fırçalanamıyorsa veya diş fırçalama sırasında bulantı oluşuyorsa bol suyla ağız çalkalanmalıdır. Ayrıca bir parça peynir yenmesi dişlerin çürüme olasılığını azaltır.
Hamilelik sürecinde diş hekimine üç ayda bir muayene olunmalıdır. Diş hekimi bu muayenede etkin plak kontrolü yapar. Genellikle diş tedavileri için en uygun dönem gebeliğin ikinci üç aylık (4-6 ay) dönemidir. Ertelenebilecek uzun ve yorucu diş tedavileri ise hamilelik sonrasına bırakılır. Anestezi ve ilaç verilmesi gereken durumlarda kadın doğum doktoru ile iletişime geçilir.
Diş röntgeni zararlı mıdır?
Dental röntgenlerin radyasyon miktarı çok azdır. Fakat gene de hamilelik döneminde röntgen ışınlarına maruz kalınmamalıdır. Zorunluluk durumunda önlem alınarak röntgen çekimi yapılır. Bebeğin röntgen ışınından etkilenmemesi için anneye kurşun önlük giydirilir. Özellikle ilk üç ayda röntgen ışınlarından uzak kalınmalıdır. Hamilelik dönemin de ağız bakımının bozulması, beslenmedeki olumsuzluklar, kusma ve bulantı dişlerin çabuk çürümesi için uygun ortam yaratır. Hamilelik döneminde tatlıya ve çikolataya aşırı düşkünlük gelişir. Kusma ve bulantılar ağız bakımına özen gösterilmesini engeller. Hormon salgısındaki değişiklik sonucu diş etlerinin çabuk kanaması anneyi diş fırçalama işleminden uzaklaştırır. Bu olumsuzluklar diş çürüğü oluşumunu hızlandırır.
Diş gelişimi anne karnında başlar
BEBEĞİN ağız ve diş gelişimi embriyolojik hayatta başlar. Ağız boşluğu oluşumu 3. haftada görülür. Dişlerin gelişimi ise 6-7. haftaya tekabül eder. Bebeğin diş sağlığının normal gelişimi için beslenmeye dikkat edilmelidir. A vitamini (yumurta, et, süt), C vitamini (çilek, domates,narenciye), D vitamini (et,süt,yumurta,balık), özellikle folik asit (kuru baklagiller, yeşil yapraklı sebzeler), B12 (kırmızı et,hayvansal gıdalar) ve kalsiyumdan zengin gıdalar tercih edilmelidir. Dengeli beslenme hem annenin hem bebeğin sağlığı için çok önemlidir. Tetrasiklin grubu ilaçlar hamilelik döneminde alınırsa bebeğin dişlerinde renklenmelere neden olur. Diğer antibiotiklerin bebeğin dişlerinde renklenmeye neden olduğu konusunda elimizde veri yoktur.