Şeker hastalarına göz uzmanından uyarılar

Sevgili Feyza Hanım, 14 Kasım Dünya Diyabet Günü nedeniyle diyabet ve göz hastalıkları konusunda, bir okurun sorusu üzerine, bir bilgilendirme yazısı gönderiyorum.

Kadıköy’den Sezer K. Hanım’ın sorusuna cevap verirken, tüm diyabet hastalarını da uyarmak istedim: “11 yıldır şeker hastasıyım. 6 ay önce aniden gözlerimde uçuşmalar, siyah noktalar ve ışık çakmasıyla beraber görme kalitem bozuldu.

Bu nedenle gittiğim göz hastanesinde doktor şekerin gözümü etkilediğini söyleyerek göz arkasına lazer uyguladı. Bir ay sonra görmem daha da azaldı.

Tekrar doktora gittiğimde, gözlerimde katarakt geliştiğini, lazer yöntemiyle, katarakt ameliyatı olmam gerektiği söylendi. Sol gözümden lazerle katarakt ameliyatı oldum. Fakat ameliyat sonrası puslu, eğri ve çarpık görmeye başladım. Üstelik ameliyat olduğum gözde tansiyon yükseldiğini de öğrendim. Bu da gözümde çok şiddetli ağrı yapıyor. Şeker kaynaklı retina sorununun bu duruma yol açabileceğini duydum. Ne önerirsiniz?”

RETİNANIN ETKİLENMESİ ŞEKER HASTALIĞININ SÜRESİNE BAĞLI

Hastada bulunan, şeker hastalığı (diyabet), gözün retina tabakasını birinci derecede etkileyen ve körlüğe yol açabilen bir hastalıktır. Ülkemizde 7 ila 8 milyon kişide şeker hastalığı olduğu tahmin edilmektedir. Şişmanlık, beslenme bozuklukları, yaşlanma, ensülin rezistansı ve kalıtımsal etkenler şeker hastalığını tetikleyen önemli nedenler olarak sayılır.

Tip I- ensüline bağımlı diyabet olarak da bilinir, daha çok çocuk ve genç erişkinlerde görülür. Tip II- ensüline bağımlı olmayan diyabet ise daha çok 40 yaşın üstündeki kişilerde görülür, toplumdaki hastaların çoğunluğu bu tiptir.

Şeker hastalığının göz arkasındaki ağ tabakasını etkilemesine diyabetik retina hastalığı adı verilir. Retinanın etkilenmesi şeker hastalığının süresine bağlıdır. Şeker hastalarında görme yakınmalarının ortaya çıkmasındaki en büyük neden ise retina merkezindeki sarı benek (makula) veya sarı nokta bölgesinin su toplamasıdır.
Bu duruma makula ödemi adı verilir.

SARI BENEKTE ÖDEM VARSA ÖNCELİKLE LAZER UYGULANAMAZ

Diyabetik retina hastalığının tedavisinde lazer, hastalığı durdurmaya yönelik önemli bir yöntemdir. Fakat retinaya lazer uygulamadan önce makula (sarı benek) bölgesinde su toplaması olup olmadığı özel cihazlarla tetkik edilmelidir. Eğer sarı benekte ödem varsa öncelikle lazer uygulanamaz.

Önce göz içine ilaç enjeksiyonu, daha sonra gerekirse lazer uygulanmalıdır. Lazer yöntemiyle yapılan katarakt ameliyatları konusuna gelince; sadece ameliyatın başlangıç kısmında lazer kullanılmakta esas önemli kısmı olan merceğin çıkartılması işlemi ise uzun yıllardır başarıyla kullanılan fako yöntemiyle
yapılmaktadır.

Hastalarımızda önemli olan, hangi tedavi yönteminin ne zaman seçileceğine karar verip, o kişiye uygun olanı kusursuzca yapmaktır. Buradaki hastanın göz tedavisinde lazerin başarılı olamadığı ortadadır.

Katarakt ameliyatları şeker hastalarında tabii ki yapılabilir. Fakat ameliyatın en uygun zamanda yapılması gerekir. Eğer görme kalitesini etkileyebilecek katarakt hastalığı ve diyabetik retina hastalığı aynı kişide varsa tedavide öncelik retinadır.

ŞEKER HASTALARI 6 AYDA BİR GÖZ DİBİ KONTROLLERİNİ YAPTIRMALI

Diyabetik retina hastalığı olan hastalarda katarakt ameliyatı öncesi etkili bir retina tedavisi yapılamadıysa, bu hastada olduğu gibi ağrılı göz tansiyonu hastalığı ortaya çıkabilir.

Tedavisi göz içine ilaç enjeksiyonu, tansiyon düşürücü ilaçlarla tıbbi tedavi, yeterli olmazsa göz içine tüp takılması gibi bir ameliyattır.

Sonuç olarak, şeker hastalarının hiçbir bulgu ve yakınmaları olmasa bile 6 ayda bir damlalı göz dibi kontrollerini yaptırmaları büyük önem taşır. Şeker hastalarının katarakt ameliyatı olmadan önce retina konusunda uzman göz hekimine göz dibi kontrolü yaptırmaları ameliyatın başarısını olumlu yönde etkiler.

- Doç. Dr. Yusuf Durlu, Göz Hastalıkları Uzmanı