Trafikte yol verilmeyen 112 çalışanları

Bazı meslekler zorluklarıyla diğerlerinden ayrılır. 112 Acil Servis’te çalışmak da öyle. Düşünün, trafik yoğunluğunun yüzde 90’lara çıktığı İstanbul’da acil bir hasta taşıyorsunuz ve onu hastaneye yetiştirmeye çalışıyorsunuz. Bir taraftan da trafikte size yol vermeyen sürücülerle mücadele ediyorsunuz...
Bu hafta canla başla hayat kurtarmaya çalışan 112 Acil Servis çalışanlarını, komuta merkezlerinde ziyaret ettim. Sorunlarını onların ağzından dinledim.
En büyük problemleri trafikte yol vermeyen sürücüler ve asılsız çağrılar.

Bir yandan trafikle boğuşan 112 çalışanları, diğer yandan da 112’yi arayıp pizzacı numarası isteyen vatandaşlarımızla uğraşıyor. Gelen çağrıların yüzde 90’ının asılsız olduğunu öğrendiğim andaki hissimi anlatamam… Halkımızın bu konuda duyarlı olmasını yürekten diliyorum. Allah göstermesin ama bir gün hepimiz 112’yi aramak zorunda kalabiliriz…
Sürücüler; lütfen ambulansın peşine takılmak yerine, “Yaşama yol verin”.

 

AVRUPA YAKASI AMBULANS KOMUTA MERKEZİ EKİP ŞEFİ DR. CEM ATAKAN ŞEN: 

PİZZACI NUMARASI SORAN DA VAR ÇİLİNGİR İSTEYEN DE

 

*İstanbul’da 112 Acil Çağrı Merkezi’nde toplam kaç kişi çalışıyor?
- Çağrı merkezimizde toplamda 50 sağlık personelimiz çalışıyor. Arkadaşlarımız 24 saat çalışıp 3 gün istirahat ediyor. 24 saat çalıştıkları zaman içerisinde belirli aralıklarla dinlenme süreleri oluyor.
*Günde ortalama kaç çağrı alıyorsunuz?
- Bir günde hemen hemen 30 bini buluyor. Yalnız burada önemli bir şey söylemek istiyorum. Maalesef bu çağrıların yüzde 90’u asılsız çıkıyor.
*Bu korkunç ve utanç verici bir rakam… Siz neye bağlıyorsunuz bu durumu?
- Bu biraz toplumun kültür düzeyi ile alakalı. Bir ay boyunca neredeyse 1 milyona yakın çağrı alıyoruz. Bu rakamın vakaya yani hastaya dönmüş hali ise bunun 20’de biri.
Biliyorsunuz 112 tüm sabit ve özel hatlardan ücretsiz olarak aranabiliyor. 112’yi aramak için sim kartınızın takılı olmasına da gerek yok. Bu da maalesef suistimal ediliyor.
Telefonunun çalışıp çalışmadığını denemek isteyenler, pin kodunu soranlar ve çocuklar çok arıyor. Bunun dışında asılsız ihbarlar, telefonda konuşmak için arayanlar da var. Pizzacı ve çilingir numarası isteyen de gördük. Acil çağrı yazıyor ya telefonlarda, vatandaşlarımız tüm acil ihtiyaçlarını arayıp bize soruyor.

 

112 HANGİ DURUMLARDA ARANMALI

*Pizzacı numarası isteyenleri bilinçlendirmek için soruyorum. 112 Acil Servis ne için aranır?
- Temelde yaşamı tehdit eden olaylar için aranır. Özetleyecek olursak, göğüs ağrısı, nefes alma güçlüğü, bilinç kaybı, nöbet durumları, ateşli silah yaralanmaları, yüksekten düşmeler, ciddi yanıklar, trafik kazaları, zehirlenmeler, suda boğulmalar. Bunlar bizim aranma sebeplerimizdir.
*“Ambulans geç kaldı” ve “Hastaya yetişemedi” gibi haberler okuyoruz zaman zaman. Böyle durumlar oluyor mu?
- Bizde hep hekimlere şu söylenir: “Herkesin kendi hastası en acil hastadır”. 112’yi aradıktan sonra geçen 3-4 dakika bile insanlara çok uzun bir süreymiş gibi geliyor. Biz sistemden ambulansların kaç dakikada vakaya ulaştığını izliyoruz. Ekibin vakaya ne zaman ulaştığını biliyoruz. Tuttuğunuz takım geridedir, son bir dakika hemen geçer ama takımınız öndeyse o son dakika geçmek bilmez. Bu durum da öyle.
*Burası sadece Avrupa yakasının çağrılarını mı alıyor?
- Burası Avrupa yakasının merkezidir. Bir de Anadolu yakasında Kartal’da bir merkez var. Anadolu yakasının çağrıları oraya düşer. Oraya da günde 11 bin civarında çağrı gelir.
*Buradan bir çağrı aldınız. Diyelim ki Sarıyer’e ambulans gerekli oldu. Hemen o bölgedeki en yakın ambulansı mı yönlendiriyorsunuz?
- Her ilçede istasyonumuz var. Sarıyer’de o anda bulunan en yakın ambulans buradan yönlendirilir.
*Bir ambulans teknik olarak her vakaya müdahale edebilir mi? Müdahale edemeyeceği vakalar var mı?
- Her acil vakaya müdahale edebilecek teknik ekipmana sahibiz. Aynı zamanda bu müdahaleyi gerçekleştirecek ekibe de. Tüm acil vakalara hastaneye nakli süresince müdahale edebilecek kapasitede çalışıyor ambulanslarımız. Sağlık Bakanlığı tarafından bunun denetimi düzenli olarak yapılıyor. Yoğun bakımlarda ne kadar tıbbı malzeme ve ekipman varsa bizim ambulanslarımızda da o vardır. Ambulanslarımızda ATT dediğimiz yanı acil tıp teknisyenleri, paramedikler ve doktorlar görev yapar. Ambulansta hizmet vermek için yetiştirilirler.
*Hastaya ulaştınız diyelim. Hasta yakınları işinizi kolaylaştırır mı zorlaştırır mı?
- Zorlaştırdığı doğru. Belki hepimiz aynı şeyi yapabiliriz. Acil durumlarda insanlar panikliyor. Ama hasta yakınlarının sağlık çalışanlarının işine müdahale etmemeleri gerekiyor. Hasta yakınları genellikle “Tansiyonunu ölçseydin, kolunu niye kaldırıyorsun” gibi müdahalelerde bulunuyor. Bu yüzden bizim personelimiz iletişim tekniği eğitimi alıyor. Olay yeri yönetimini daha kolay yapmalarına yardımcı olmak için.

 

EN BÜYÜK SORUNUMUZ TRAFiKTE YOL VERiLMEMESİ

*İstanbul’un trafiğiyle nasıl baş ediyorsunuz?
- Trafik felaket ama zor da olsa baş ediyoruz.
*Sürücüler ambulansa yol veriyor mu?
- Yavaş yavaş ambulansa yol vermeyi öğreniyorlar. Eskiden durum daha kötüydü, her geçen yıl sürücüler biraz daha bilinçli hale geliyor.
*112 Acil Servis’le ile ilgili halkımızın en çok hangi konuda bilinçlenmesini istersiniz?
- En büyük sorunumuz trafikte ambulansa yol verilmemesi ve gereksiz yere meşgul edilmemiz. Bizim bu gerçek çağrı mı yoksa bizimle dalga mı geçiliyor diye düşünmememiz gerekiyor. Toplumun da bu konuda üzerine düşeni yapması gerekiyor. Bu üzerine eğlenilecek ya da şakası yapılacak bir durum değil. Belki o sırada birinin hayatına kastediliyor. Bizim için 1 dakika bile o kadar önemli ki.

 

HASTAYA KAÇ DAKİKADA YETİŞİYORLAR?

*İstanbul trafiğinde bir ambulans hastaya ortalama kaç dakikada ulaşıyor?
- Vakaların yüzde 75’inden fazlasına ilk 10 dakika içinde ulaşmış oluyoruz. Trafik yoğunluğuna göre daha kolay ulaşabilmek için ambulans istasyon sayımızı artırıyoruz.
*Hiç boşta ambulans olmadığı için bir çağrıya yetişemediğiniz oldu mu?
- Olmadı. Hepsine yetişiyoruz. Afet ya da olağanüstü durumlarda bile yetişebiliyoruz. Bir de afet anında İstanbul’daki bütün ambulanslar, özel olanlar dahil bizim kontrolümüze geçer.
*İstanbul’da kaç ambulans var?
- Şu anda 240 ambulansımız var. Bunun 30’u İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne ait. Fakat onlar da bize bağlı olarak çalışıyor. İstanbul’da 66 bin kişiye bir ambulans düşüyor. Hedefimiz bunu 50 bine düşürmek.

 

40 KERE ARAYIP DALGA GEÇSELER BİLE 41. ÇAĞRILARINA ACİL Mİ DİYE BAKARIZ

*Bugüne kadar sizi en çok etkileyen olay neydi?
- Çok fazla doğum vakasıyla karşılaşıyoruz. Bazen trafiği atlatamıyoruz ve hastalar doğum yapmak zorunda kalabiliyor. Bunlar bizim için çok hoş şeyler. Bir kişinin yaşamına dokurken birdenbire iki kişinin yaşamına dokunuyorsunuz.
*Doğum için ambulansta gerekli ne gibi ekipmanlar var?
- Her araçta doğum setlerimiz var. Sağlık personelimiz göbek bağı kesmeyi de bilir, nasıl doğumu gerçekleştireceğini de.
*Çağrı merkezinde çalışan arkadaşlar ne tür eğitimlerden geçiyor?
- Çağrı merkezinde çalışan tüm arkadaşlarımız sağlık meslek lisesi mezunudur. Genel çağrılara bilinçli sorular sormaları, hastayı veya yakınını doğru yönlendirmeleri çok önemlidir. Ayrıca çağrı merkezimizde 24 saat 6 doktor da görev yapıyor. Arkadaşlarımız sıkıştıkları durumda doktorlarımızdan yardım alıyor.
*Gelen çağrının gerçek olup olmadığını nasıl ayırt ediyorsunuz? Güveniniz kırılmıyor mu? Çağrılar kayıt altına alınıyor mu?
- Kırılıyor ama gelen her çağrıyı dinlemek zorundayız. Tüm çağrılar sisteme kaydediliyor. Bir şikâyet olduğu zaman oradan inceleme yapıyoruz. Telefonda arkadaşlarımız bu asılsız çağrılara sinirlenmesin diye iletişim tekniği eğitimi veriyoruz. Bizi 40 kere arayıp asılsızca ihbarlarda bulunmuş, dalga geçmiş birinin 41. çağrısında gerçekten acil bir durumda olduğu için arayıp aramadığını bilemeyiz. Yalancı çoban hikayesi gibi. O yüzden her çağrıya acil gözüyle bakıyoruz.
*Hastalar sadece devlet hastanesine mi götürülüyor? Hastanın istediği hastaneye de götürülüyor mu?
- İstedikleri hastaneye götürebiliyoruz. Bizim için hastanenin yakınlığı ve uygunluğu önemlidir. Kararı ambulanstaki arkadaşlar veriyor. Bizde tüm kamu hastanelerinin hangi cihazlarının çalışıp çalışmadığı, hangi imkânlarının olduğu bilgisi anlık olarak vardır. Hastaneleri buna göre seçeriz.
*Geçenlerde bir arkadaşımla yoldayız, arkamızda bir ambulansın siren sesini duyduk. Aracı hemen sağa çektim. Yanımdaki arkadaşım “Neden sağa çekiyorsun? Ambulansın içi boştur, kendilerine yol açıyorlardır, inanma” dedi. Olur mu böyle şey? Bir yere yetişmek için insanlar ambulansı mı tutuyor?
- Bu eski bir algı. Geçmişte özel bir ambulansta böyle bir olay yaşanmıştı. Bu insanların bilinçaltına yerleşmiş. Ambulans boş giderken sireni çalar mı algısı var. Halbuki asıl ambulansın boş giderken de sirenlerinin çalması gerekli. Çünkü hastaya yetişiyor. Hastayı aldıktan sonra da durumun aciliyetine göre siren çalar ya da çalmaz.

 

 

ÇAĞRI MERKEZİ ÇALIŞANLARI

AMBULANSIN NEREDE OLDUĞUNU GPS’TEN TAKİP EDİYORUZ

Acil Tıp Teknisyeni E. Dügercinoğlu: Şu anda bir vaka geldi ve hemen sisteme alıp oraya ambulans yönlendiriyorum. Bunun için ambulansların uygunluklarına ve yakınlıklarına bakıyorum. Ekiplerle konuşup onların durumuna göre vakayı veriyorum.
Paramedik N. Avcı: Az önce bir hastanın kızı aradı. Babasının alkol bağımlısı olduğunu, şu anda sinir krizi geçirdiğini ve çok korktuğunu söyledi. “Polisi arıyoruz gelmiyor, önce ambulansın gelmesi gerekiyormuş” dedi. Biz de şimdi hem polisi hem de ambulansı yönlendirdik. Şu anda ambulansın nerede olduğunu GPS üzerinden görüyoruz.

 

YAŞAMA YOL VER

Trafikte siren sesi duyunca;
*Sakin olun.
*Hangi yönden geldiğini anlamaya çalışın.
*Yavaşlayın, acil fren yapmayın.
*Mümkünse aracınızı yolun kenarına çekin.
*Kavşakta iseniz yola çıkmadan ambulansın geçmesini bekleyin.
*Yol açmak için şerit değiştirecekseniz mutlaka kurallara uyun. Sinyal kullanın.
*Ambulans güvenle geçtikten sonra yolunuza kurallara uyarak devam edin.
*Ambulansın peşinde sürat yapmayın ve uygun fren mesafesi bırakın.
*“Yaşama Yol Ver” kampanyası Sağlık Bakanlığı tarafından sürücülerin ambulansa yol vermelerini sağlamak ve farkındalıklarını artırmak için 2015 yılında başlatılmış olup halen devam etmektedir.

 

112 ACİL SERVİS EKİBİ

“AMBULANS GEÇ GELDİ DİYE DAYAK YİYORUZ”

Dr. N. K. Sinanoğlu: Asılsız ihbarlar ve trafik dışında bir de hasta yakınlarının hastanın durumunu abartmasıyla ilgili sıkıntı yaşıyoruz. Boşa ambulans kullanımı maalesef oluyor.
Acil Tıp Teknisyeni Ö. Aydın: Dokuz senedir bu işi yapıyorum. Çok fazla olaya şahit oldum. Hastayı ambulansa aldıktan sonra ben onunla arkada baş başa oluyorum. Ona bir yakınımmış gibi davranıp sakinleştirmeye çalışıyorum.
Araç sürücüsü İ. Kara: Bir yıldır ambulans şoförü olarak çalışıyorum. Trafikte sürücüler yol vermeye başladı ama yine de zorluk yaşıyoruz. Ambulansa taş atanlar da var bize saldıranlar da. Ambulans geç geldi diye dayak yediğimiz oluyor. Mağdur olan çok sayıda sağlık personelimiz var.