Kızılderili atı gibiyim: Kerem Görsev

Bir insan ancak işi ile aşk yaşıyorsa o iş sınırları aşabiliyor. Kerem Görsev röportaj sırasında art arda sıraladığı dünya çapında onlarca cazcının ismi, konserler, albümler, projeler ile sevdiğim ama derya gibi derin bu alemin içinde kaybolmamak için her bir cümlesini pür dikkat dinledim. Ben dinlerken yoruldum ama O hiç bitmeyen enerjisi ile daha yapacaklarından bahsetti. Yüzde Yüz İlham Veren Sohbetler’de cazın müthiş ismi Kerem Görsev ile yaptığımız dolu dolu sohbetten müzik, aşk, özgürlük ve adanmışlığı okuyabilir ve belki de payımıza düşen ilham pırıltısını hayatımıza katabiliriz...

SANATA DÜŞKÜN AİLE

- 6 yaşında müzik hayatına başlıyorsunuz. Bu kadar küçük bir yaşta yetenek nasıl kendini belli ediyor da ailenizin desteği ile müzik hayatınıza giriyorsunuz?
KEREM GÖRSEV: Babamın binlerce bant makarası ve plağı vardı. Ağır Rus klasikleri, Beethoven Çaykovski... Babam rahmetli olunca 10 bine yakın plak ve bant makara arşivini Eskişehir Anadolu Üniversitesi Konservatuvarı’na bağışladık. Ben annemin karnındayken bile babam hep klasikleri dinlermiş. Amcam piyano çalardı. Dayım akademide ressamdı, keman çalardı. Teyzem Türkiye’de Fransız filolojisinde okuyan 60’lı yılların enteresan kadınlarındandı. Teyzem ben de daha küçükken, o dönem Johnny Holidays, Silvie Vartan, Beatles gibi sanatçıların parçalarını mandolinle çalıyor, ben de bu parçalarda ritim tutup melodileri doğru söylermişim. 67 yılında beni konservatuvar imtihanına soktular. İmtihanı kazanıyorum. Hem ilkokula gidiyordum, hem de öğleden sonraları belediye konservatuvarına gidiyordum. 72 yılında İstanbul Devlet Konservatuvarı açıldı. Oraya geçtim. 79’a kadar orada okudum. Abim de o dönem akademideydi. Bill Evans’ın plaktan kasete çekilmiş parçalarını bana verirlerdi. Bu cihaz beni çok heyecanlandırdı ve ergenlik yıllarıma denk gelen bu dönemde konservatuvar hayatımı bıraktım.

- Ne istediğini biliyorsan belki de bir yola girebilmek için bazen bırakmayı bilmek gerekiyor!
KEREM GÖRSEV: Ben hayatımda hiç sınıfta kalmadım. Müziği daha çok sevdiğim ve inandığım işi yaptığım için geceleri rahat uyuyorum. Ben istemediğim hiçbir mekanda, istemediğim bir repertuarla, istemediğim müzisyenlerle hiçbir zaman çalmadım. Para bana hiçbir zaman müzik çaldırmadı. 21 albümüm var. Hepsine ben kendim karar verdim. Prodüktörlüğünü kendim yaptım. Ben Kızılderili atı gibiyim! Üstüme gem takıp eyer koyamazsın. Bineceksen kilimini koyacaksın, yelemden tutacaksın... İşte o zaman daha güzel yürüyeceğiz. Bana müziğimde istemediğim hiçbir şeyi kimse yaptıramaz!

- Caz yapmaya karar verdiğiniz yıllarda eminim kitlesi çok daha azdı. Size göre bu bir Don Kişot’luk değil mi? Arada pişman olduğunuz zamanlar oldu mu?
KEREM GÖRSEV: Hiç öyle bir sıkıntım olmadı. Cazda öyle tarzları var ki insanlara dinletirseniz mürit kazanırsınız. Öyle bir şeydir ki caz hayal kurdurma mekanizmasıdır. Siz bir şey çalarken insanlara hayal kurdurabiliyorsanız, o insanlarda o müziği takip ederler. Hayal kurdurabilmeniz için de gerçek bir hikayeden beslenen bir müzik çalmanız lazım. Gerçek hikayesi ve gerçek kahramanı olan caz müziğinde benim felsefem şu: Yaşanmışların hikayelerini notaya dökebiliyorum. Bu hikayeler bir olay da olabiliyor, kadınla olan ilişkilerim de olabiliyor ki onlara çok parçalar yazdım; köpeklerim, hayvanlarım, onlar benim arkadaşlarım; onlara da yazdım. Kızıma yazdım, tabiat olaylarına yazdım... Denizlerde yazdığım parçalar da var.

- Size her şey müzik yapmak için araç. Amaç müzik olduktan sonra...
KEREM GÖRSEV: Bir şey size gelir, kapınızı çalar. Siz de onu değerlendirirseniz. Her zaman yanınızda bir kaleminizin, nota kağıdınızın olması lazım. Öyle bilgisayarla falan müzik yazılmaz!

- Bilgisayar başında yapılan müzikleri sıcak bakmıyor musunuz?
KEREM GÖRSEV: İlgilenmiyorum hiç... Bazen trendler olur. Bütün dünya ona üşüşür. Sonra modası geçer, yuvaya dönülür ama o zaman da iş işten geçmiş olur! Çok değişik müzikler içine girerseniz kimliğinizi, ruhunuzu, duruşunuzu kaybedersiniz. Güvenilirliğiniz kalmaz. Ben akustik müziği seviyorum. Kontrbas, davul, piyano yüzde 95 bu tarzdayım; yüzde 5 de vokalli projelerim var.

DÜNYA ÇAPINDA PRODÜKSÜYONLARA İMZA ATIYOR

- Müziğiniz uluslararası platformda ve ölçekte. Nasıl gerçekleşti tüm bu süreç?
KEREM GÖRSEV: Ben sadece müzik yapıyorum. Uluslararası ölçekte dediğiniz prodüksiyonlarım hakikaten hayal etmesi zor prodüksiyonlardır. İlk albümümü 94’te yaptım. Sonra 97’de Amerika’ya gittim. Şimdi Grammy’li olan adamlarla albüm yaptık. Sonra çocukluğumun hayalleri dönüp dolaşıp bana gelmeye başladı: Bill Evans’ı, Claus Ogerman’ı çok severim. Ben hep kendi istediklerimi ve kendi müziklerimi çaldım. Öteki türlüsü olmuyor, yapamıyorum... Kendimi anlatamıyorum. Yaylılarla çalmak istedim. 99 yılında Saint Petersburg’da, Saint Petersburg Filarmoni ile çaldık. Çok mutlu olduğum konserlerdi. 20 tane Grammy’si olan Alan Broadbent ile tanıştım. Ernie Watts Quartet West’e yazdım, ‘sizde çalmak istiyorum’ dedim. Bana inandılar. Londra Filarmoni Orkestrası’na gittik. 2010 yılında Abbey Road’la Londra Filarmoni’yle beraber benim bestelerimi çaldık. Bill Evans benim mentörümdür. Dünyadaki sevdiğim en büyük piyanisttir. Kendisinin 89 albümü var. 16 Eylül 1980’de öldü. Kendisiyle hiç karşılaşmadım ama onunla doğup, onunla büyüdüm. Ona bir albüm yaptım. Daha sonra belgesel çektik ‘To Be Evans’ diye... Alan Broadbent ile Ernie Watts ile turneler yaptık. Çok mutluydum. Sonra Bill Evans’a bir albüm yaptım. Alan’a ‘besteleri yazar mısın’ diye sordum. O da dünyanın en büyük Evans fanatiklerinden biridir. ‘Ben ona hayranım zaten senin de armonilerin onu çok andırıyor. Bu yüzden seninle bu kadar çok anlaşıyoruz!’ dedi. The Evans’ı yazdık. Prag’a gittik. 44 yılında Nazilerin işgal ettiği bir balo salonunu stüdyoya çevirmişler. Orada kayıt yaptık. İngiliz bir sound engineering (ses mühendisi) vardı. Keyfimiz çok yerinde, turneler yapıyoruz! Doğuda, Rusya’da çaldık. Orta Avrupa’ya geldik. Prag Filarmoni, Londra Filormani ile yaptım. ‘Bill Evans’ın son davulcusu Joe LaBarbera ile birlikte yapmak istiyorum’ dedim ve Los Angeles Filarmoni ile United Records’ta albümümü yaptım.

- Müthiş çalışmalar bunlar! Sizin bir de televizyonculuk deneyiminiz oldu. Yine öyle bir teklif gelse yapar mısınız?
KEREM GÖRSEV: Şartlarıma uyan bir şey olursa yaparım.

- Caz barı işletmeciliği yaptınız, yine yapmaz mısınız?
KEREM GÖRSEV: Bir daha hayatta yapmam ticaret bana göre değil yapamıyorum.

- Müzisyenlerden eskilerle görüştüğünüz var mı?
KEREM GÖRSEV: Alan Broadbent ile daha geçenlerde yazıştım. Yedi tane bestemi yolladım. Yedisine de yeni aranjman yaptı. Hepsi evde hazır. Bu sefer New York Filarmoni istiyorum. Yazışıyorum. 200 bin dolar gibi bir bütçe çıkardılar.

‘GAZOZUN GAZI KAÇMAMALI’

- Bir müzisyen olarak sizin için en kıymetli süreç hangisi?: İlhamın geldiği an mı, kayıt aşaması mı, dinleyiciyle buluştuğu an mı?
KEREM GÖRSEV: Plağımı dinlemiş, konserime gelmiş bir dinleyici beni çok mutlu eder. Hayatta insan daha ne ister ki? Ben sadece mental olarak bana yük olunmasını istemem. Bu olduğu zaman benim sinir sistemim altüst oluyor ve yaratıcılığımı kaybediyorum. Yaratıcılığımı kaybettiğim an istersen deliler gibi aşık olayım, ‘gazozun gazı kaçtı’ diye bir lafım var benim! Her şeyimi alır giderim!

- Kızınız var, o müzik alanını istemedi mi?
KEREM GÖRSEV: Kızım başarılı bir çocuk. Konservatuvara da gitti. Üç sene piyano bölümündeydi. Çok iyi kulağı var ama kendisi müzisyen olmak istemedi. Ben de ‘sen bilirsin’ dedim. Ben hiç kimseye karışamam. Allah herkese akıl fikir vermiş. Sadece ayaklarının üzerinde sağlam dursun, yurt dışına gittiği zaman da ülkemizi iyi tanıtsın. Türkiye Cumhuriyeti devletinin bireyi olarak beni gururlandırıyor. Londra’da zor şartlar altında çok başarılı işler yapıyor.

- Çok uluslu bir müzisyensiniz ve milliyetçi duygularınızı hiç kaybetmediğiniz gibi daha da kuvvetli olduğunu görüyorum milliyetçi misiniz?
KEREM GÖRSEV: Milliyetçiyim, sosyal demokrat bir milliyetçiyim. Atatürk inkılaplarına bağlıyım, Türk bayrağına saygılıyım.

- İçi dönük müsünüz?
KEREM GÖRSEV: Ben hayal aleminde yaşayan biriyim.

SON ALBÜM ‘LOST GHOST’

- Son albümünüz Lost Ghost nasıl gidiyor?
KEREM GÖRSEV: Lost Ghost Elvan Aracı’dır. Türkiye’de herkesin üstünde emeği olan, hayal gibi bir adamdı. Antisosyal, ters adamın tekiydi. İsveç’ten ilk geldiğinde bende kalırdı. Çok kavgalarımız olurdu ama bana çok şey öğretti. Ona minnettarım ve ölünce de yalnızdı. İsveç’teki evinde 15 gün ölü kalmış. Hayalet gibi adamdı. Hayaletin kaybı olur mu? Hayalet zaten kayıptır! Lost Ghost ile ironi yaptım ve ona olan manevi borcumu bu şekilde ödedim.

SOHBETTEN İZLENİMLERİM

- Çok rahat biri, bu hali etrafındakilere de yansıyor.
- Zehir gibi bir kafa.
- Bence hiperaktif.
- Özgürlüğü her şeyden önce geliyor.
- Şımarmaya zamanı olmayacak kadar çok çalışıyor.
- Dünyanın belki de en çok tanıdığı Türk sanatçılardan.

İKİLİ SEÇENEKLERDEN
BİRİNİ SEÇİN

- Yürüyüş-Koşu: Yürüyüş.
- Sıkılmak-Sabretmek: Sabretmek.
- Susmak-Konuşmak: Susmak.
- Dans Etmek-Oturmak: Oturmak
- Klasik-Modern: Klasik.
- Dobra-Politik: Dobra.
- Samimi-Mesafeli: Samimi.
- Uykucu-Uykusuz: Ortası.
- Sakin-Heyecanlı: Sakin
- Kitap-Dergi: Kitap.
- Doğa-Konfor: Ortası.
- Kedi-Köpek: İkisi de.
- Güneş-Yağmur: Yağmur.
- Çay-Kahve: Sabah çay, sonra kahve.
- Et-Ot: Balık.
- Disiplinli-Rahat: Disiplinli.
- Unutur-Affetmez: Unutmam.
- Tatlı-Tuzlu: Artık tuzlu.
- Çin Yemeği-İtalyan Yemeği: Sushi.
- Şarap-Rakı: Rakı.
- Esprili-Ciddi: Esprili.

İLGİ ALANLARI

Deniz, tarih Astek, İnka Olmekler, Mısır, Antik Yunan, coğrafya, değişik medeniyetler, arkeolojik olaylar... Yapabilecek olsaydım arkeoloji okumak isterdim.

YÜZDEYÜZ

- Senin için yüzdeyüz tek gerçeklik nedir?: Sıhhatli bir şekilde, kimseye muhtaç olmadan hayatımın son dönemine kadar keyifle piyano çalmak.
- Yüzdeyüz olmak istediğin yer neresi?: Özgür yaşamak çok hoşuma gidiyor. Emir almam ve emir vermem. Demokrasi ve insan haklarına inanan bir aile yapısında büyüdüm.
- Yüzdeyüz güvendiğin kişi?: Kendim.
- Yüzdeyüz bilmek istediğin şey? (kimsenin bilmediği ve senin öğrenmek istediğin bir şey): Uzaylıları çok merak ediyorum.

KİMSİN?

- Kimin beyninde olmak isterdin?-düşüncelerini merak ettiğin-: Birinin düşüncelerini merak edersen onun peşinden gidersin ve orijinalliğini yakalayamazsın. Kendi beynini eğitip başkalarının düşünceleriyle miks edip değişik bir beyin çıkarmaya çalış ortaya. Müzik de öyle değil mi zaten? Bir sürü insan dinliyorum, bir sürü insanla tanışıyorum ama hiç birini taklit etmiyorum. Onlar zaten varlar! Ben kendimi var etmeye çalışıyorum.

- Bir ..... olsan hangisi olurdun?: Balat bestelerini severim. Zaten bu tarz eserlerim var. Sevdiğim balatların başında da ‘Requiem for Soma’ gelir. Soma’daki 301 madencimizin öldüğünü televizyonda görüm. Ambulansa girerken ‘ayakkabılarımı çıkarayım mı abi’ diye soran madencimiz vardı. Bunu gördüm ve bu eseri yazdım. Alan Broadbent’e yolladım. Bu eseri Los Angeles Filarmoni ile çaldım. Yazdığım bir çok balat eser var.

- Sanat sizin için nedir?: Sanat özgürlüktür. Herkesin ayrı kalp atışı, ayrı hücre yapısı vardır. İnandığın şeyi yaptığın ve arkasında durduğun her şey bence kendini temsil eden bir sanattır.

NOKTALI YERLERİ DOLDUR?

- ..... çok iyi yaparım: Dürüstüm.
- ..... hiç beceremem: Yalan söylemeyi. Tatlı yalan da olsa söylemem ben.
- Çevrem beni ..... biri olarak tanımlar: Güvenilebilir.
- Az kişi bilir ben ..... biriyim: Snob derler ama öyle değilimdir.

MANEVİ ANLAMDA YAŞAMDAN

- Kazandıklarım: Babamdan, ailemden aldığım tavır, terbiye benim için hayattaki en önemli kazancımdır.

SANA DAİR KISA KISA

- ..... Olmasan ne olmak isterdin?: Arkeolog, deniz biyoloğu, veteriner hekim, sosyal sorumluluk alanında daha aktif projeler yapabilirdim.
- 20 yıl önceki haline döndün, ona ne öğüt verirdin?: Geriye bakma, hep ileriye bak.
- Hayat motton varsa nedir?: Keşke ile yaşama.