Türkiye’nin bilim kadınları dünya sizi bekliyor
UNESCO-L’Oreal işbirliğiyle geçtiğimiz aylarda Paris’te düzenlenen, dünyadaki başarılı bilim kadınlarının ödüllendirildiği töreninde şöyle bir soruyla karşılaşmıştım:
“Türkiye’nin bilim kadınları nerede?”
Unesco ve Fransa’nın kozmetik devi L’Oreal tam 17 yıldan beri başarılı bilim kadınlarını ödüllendiriyorlar.
Ödül almış 87 bilim kadını arasında Nobel’e kadar uzanmış iki kişi var.
“Dünyanın Bilime, Bilimin Kadına İhtiyacı Var” sloganıyla düzenlenen ödül töreninde 17 yılda Türkiye’den sadece bir tek bilim kadını fizikçi Profesör Dr. Ayşe Erzan çıkmış sahneye.
17 yılda sadece bir tek bilim kadınımız.
Geçenlerde biraya geldiğimiz L’Oreal Türkiye Bilim, Ruhsatlandırma ve Kamu İlişkileri Direktörü Fügen Soykut ile bunun nedenlerini bir kez daha konuşuyoruz.
“Bilim kadınlarımızın Paris’teki uluslararası arenada fazla boy göstermemelerinin çeşitli nedenleri var” diyor Soykut.
Akademi çevresinin fazla cesaretlendirmemesinden tutun, Unesco Türkiye Milli Komisyonu’nun bu işe dört elle sarılmamasına kadar çeşitli nedenler.
15 BİN DOLARLIK BURS
L’Oreal Türkiye 13 yıldan beri yetenekli bilim kadınlarımızın araştırmalarına 15 bin dolarlık burs veriyor.
Amaç bilim kadınlarımızı görünür kılmak.
Rol model olmalarını sağlamak.
En önemlisi bilime katkılarına dikkati çekmek.
Bu yıl araştırma projeleriyle L’Oreal Türkiye’nin burslarına başvurmak için son tarih 15 Ocak.
“Geçen yıl 100 başvurudan 6’sı kabul edilmişti. Bu yıl 200 başvuru hedefliyoruz” diyor Soykut.
“Kazandıkları burslarla araştırmalarını sürdürmelerini, özellikle hayli pahalı olan ham madde temin etmelerini sağlıyoruz” diye ekliyor.
Geçen yıl bursa hak kazanan çeşitli üniversitelerden bilim kadınlarımız arasında Alzheimer, depresyon, çevre kirliliği gibi günümüzün en çok konuşulan sorunlarına çare arayanlar vardı.
Soykut ile sohbetimizin ardından Unesco’nun bilim kadınlarıyla ilgili bir araştırmasına rastladım.
Buna göre, dünyada Ar-Ge alanlarında çalışanların sadece yüzde 28’i kadın.
Her beş ülkeden birinde bu alanda “Cinsiyet Eşitliği” sağlanmış ve oran yüzde 45 ila yüzde 55’e ulaşmış
Unesco araştırmasında, Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri arasında saydığı Türkiye’yi de mercek altına almış.
ÖZEL SEKTÖR KOTA UYGULASIN
Türkiye’de üniversite mezunlarının yüzde 46’sı kadın.
Ne ki doktorada bu oran yüzde 43’e, araştırmaya gelince yüzde 36’a düşüyor.
Peki bilim kadınlarımız hangi alanlarda araştırma yapıyorlar?
Yüzde 47 oranıyla tıp birinci sırada.
Sosyal bilimler ise yüzde 42 ile ikinci sırada.
Mühendislik ve teknoloji alanlarında araştırma yapanların oranı ise yüzde 26.
Hangi sektörlerde kadın araştırmacı var derseniz aşağıdaki tablo hayli ilginç.
“Cinsiyet Eşitliği” dediğinizde kamu sektörüne çok daha fazla ön plana çıkan, taahhütler veren özel sektör hayli geriden geliyor.
Bilim kadınları adına, özel sektörden Ar-Ge’ye kadın kotası uygulamasını talep etmek sanırım yanlış olmaz.
