Katar’da eğitimin Davos’u

Bir yanda eğitimsizliğin meyvesi terör, diğer yanda eğitimin Davos’u iddiasındaki WISE yani Dünya Eğitimde İnovasyon Zirvesi aynı cümlede. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Katar’ı ziyaret ettiği ve Katar Emiri Şeyh Tamim Bin Hamad el Tani’nin “Suudi Arabistan ve diğer ülkeler olmadan çok daha iyiyiz” dediği gün WISE Zirvesi için bu ülkedeyim. Emirin annesi Şeyha Moza’nın başında olduğu Katar Vakfı’nın kanatları altındaki WISE’a dört yıl önce de katılmıştım. Bu yıl sekizincisi düzenlenen WISE, bir anlamda dünyanın en büyük sıvılaştırılmış gaz ihracatçısı Katar’ın “bilgi toplumuna” geçiş iddiasını da temsil ediyor. Öte yandan zirve kitapçığının önsözünde iki kadının, Şeyha Moza ile kızı Hind bint Hamad Al-Thani’nin açıklamalarına yer verilmesi de “Arap Dünyası’nda kadının görünürlüğü bizden sorulur” iddiası değilse ne?

2022 yılında şatafatlı bir Dünya Kupası’na hazırlanan, Moody’s’in tahminine göre, yaptırımların ilk aylarında ekonomiye 38.5 milyar dolar aktaran Katar WISE için masraftan kaçınmamış.

TEK ÇIKIŞ YOLU EĞİTİM

2 bine yakın STK, eğitimci, akademisyen ve dünya çapında konuşmacıların davet edildiği WISE’ın açılış konuşmasını, bu yılki eğitim ödülü Gana’da üniversite kuran Patrick Awuah’a verildikten sonra ülkeyi ziyaret etmekte olan Emine Erdoğan yapıyor. Teması “Birlikte Yaşamak, Birlikte Yaratmak” olan zirvenin ana konuşmacısı ünlü gazeteci Fareed Zakaria. Doha’daki “entelektüel sermaye birikimine” dikkat çeken Zakaria’nın konuşmasından sonra sahneyi paylaştığı isim Davos dünyasının yakından tanıdığı Singapurlu Prof. Kishore Mahbubani. 21. yüzyılda gücün artık Batı’dan Doğu’ya geçtiğini en yüksek sesle dile getiren isim. Zakaria  ve Mahbubani’ye göre,  de kültürel kimliklerin giderek farklılaştığı, azınlık hakları taleplerinin yükseldiği, göçlerin dalga dalga geldiği günümüzde tek çıkış yolu eğitim. Mahbubani, “Benim gözümde çok medeniyetli sınıf en iyisi” diyor.

GOOGLE X LAB’IN KURUCUSU

Zirvenin bir diğer flaş ismi Google X Lab’ın kurucularından, Stanford Üniversitesi’nden bilim insanı, girişimci, eğitimci Sebastian Thrun. Thrun, 2011 yılında Stanford Üniversitesi’nde verdiği yapay zekâ derslerini ücretsiz online kurslar haline getirmişti ve ilk aşamada 160 bin öğrenci bu kurslara yazılmıştı. Bu kursların başarısı, internet üzerinden ucuz üniversite eğitimi için umut vermişti.

Nitekim öğrenmenin demokratikleşmesi potansiyeline inanmış olan Thrun’un 2012’de kurduğu Udacity başarılı bir proje. İnternet üzerinden üniversite eğitimi veren Udacity’nin küçük paralar karşılığında şimdiye kadar 18 bin mezun verdiğini öğreniyoruz Thrun’dan. WISE’da dikkatimi çeken diğer noktalara gelirsek. Online eğitim, eğitimde yapay zekâ ve sanal gerçeklik en fazla ön plana çıkan şeyler. Özellikle Çinliler eğitimde uygulamalar ve kırsal kesimlerde özellikle yetersiz öğretmenlerin yerini alacak yapay zekâyla çok ilgileniyorlar. Teknolojinin iyi kullanıldığı giderek pahalılaşan eğitimi (ABD’de 50 yılda yüzde 300 artmış) ucuzlaştıracağı ve yaygınlaştıracağı konuşuluyor. Dünyada bugün eğitime harcanan para 1.3 trilyon dolar. Gerekli olan ise 3 trilyon dolar.

TÜRKİYE NEDEN YOKTU?

WİSE oturumlarında, eğitime ara vermek zorunda kalan mülteciler ve tabii bölgeye yakınlıkları dolayısıyla Suriyeli mülteciler gündeme geliyor.

Ne ki, 5 milyon Suriyeli göçmenden 3,5 milyonuna kucak açmış olan Türkiye’nin oturumlar da varlık göstermemesi anlaşılır gibi değil.3,5 milyon Suriye’linin yaşadığı Türkiye’nin deneyimi mi, yoksa 1 milyon Suriyeli’nin yaşadığı Lübnan’ın deneyimi mi önemli?

WİSE organizatörlerine bu soruyu sormak isterim.

Oysa zirvede sohbet fırsatını bulduğumuz Al Fakhoora Programının yöneticisi�Faruk Burney Türkiye’nin Suriyeli göçmenlerle ilgili başarılı çalışmalarını kabul ediyor.

“Gaziantep, Şanlıurfa, Harran’daki kampları gezdim. Böyle organizasyon bölgedeki hiçbir kampta yok” diyor. Kanada asıllı Pakistanlı Faruk Burney, Katar Vakfı tarafından desteklenen program kapsamında, Türkiye’deki Suriyeli gençlerin üniversite eğitimi için YÖK ile işbirliği yaptıklarını anlatıyor.

Al Fakhoora programı 3 bin Suriyeli gencin üniversiteye gitmelerine ve girişimciliklerine destek olmuş.