Göbekli Tepe, Schmidt’ten sonra sahipsiz kalmasın

1995 yılından beri Göbekli Tepe’yi kazmakta olan Schmidt, Urfa Müze Müdürü Müslüm Ercan’dan dün öğrendiğime göre Almanya’da geçirdiği kalp krizi sonucu hayatını kaybetmiş.
Göbekli Tepe ilk bundan altı yıl önce yani 2008 yılında tanışmıştım.
Garanti Anadolu Sohbetleri nedeniyle gittiğimiz Urfa’da, müzede insan boyunda, gözlerine “obsidyen” parçaları yerleştirilmiş 11 bin 500 yıllık heykeli görünce nutkum tutulmuştu.
Dünyanın en eski heykeli karşımızdaydı.
O günden sonra Klaus Schmidt’in çalışmalarını hep izledim.
Göbekli Tepe’den “tarihi yazan şehir” diye söz eden Schmidt, Urfa’ya 15 kilometre mesafede Örencik köyü yakınlarındaki 12 bin yıllık yerleşim merkezini ortaya çıkartırken az engelle karşılaşmamıştı.
Almanya’dan tarihi eserlerin iadesini isteyen Kültür Bakanı Ertuğrul Günay döneminde Göbekli Tepe’nin kazı izni bir araya tehlikeye girmişti.
Zira Günay, Almanya’dan talep edilen eserler iade edilmediği takdirde Türkiye’de Alman arkeologlar tarafından sürdürülen kazı izinlerinin iptal edilmesini gündeme getirmişti.
Sadece bir tek bekçiyle korunmakta olan Göbekli Tepe’den dört yıl kadar önce bir heykel çalındığında fatura Profesör Schmidt’e çıkartılmıştı.
Kazı başkanı olarak Schmidt, çalınan heykel için Kültür ve Turizm Bakanlığı’na 150 bin lira ödemek zorunda kalmıştı.
Eşi Doç.Dr. Çiğdem Schmidt’in de dahil olduğu ekibi ve Urfa Müzesi’nin işbirliğiyle kazılarını sürdüren Schmidt’in Göbekli Tepe ve dolayısıyla Urfa’nın tanıtımında payı büyük.
Schmidt, kazı ve akademik çalışmalarından artan zamanını Göbekli Tepe’nin önemini anlattığı uluslararası konferanslara ayırmıştı.
Göbekli Tepe’yi birkaç ay önce ziyaret eden Serhan Yedig’in yazısından öğrendiğime göre, kazı alanının yıllık 500 bin euroluk bütçesinin büyük bölümünü Alman Araştırma Vakfı karşılıyor.
Avrupa Birliği de kazı alanını koruyacak çatının inşası için 2,5 milyon euro vermeyi taahhüt etmiş.
Yine Yedig’in yazısında, Amerikan Global Heritage Vakfı, John Templeton Vakfı ve Koç Holding’in desteğiyle kazı alanına kameraların yerleştirildiği belirtiliyor.
Hırsızlıklara karşı aslında devletin önlem alması gerekirken bu işi sponsorlar üstleniyor.
İyi ki varlar.
Urfa Müzesi Müdürü Müslüm Ercan dünkü konuşmamızda, Göbekli Tepe kazılarının eylül-ekim aylarında yeniden başlatmayı planlamış olduklarını söylüyor.
Kazılar devam eder mi? Schmidt’ten sonra kazıları kim sürdürecek?
Bunlar cevap bekleyen sorular.
Göbekli Tepe’nin dünya kamuoyunun ilgisinin yoğun bir şekilde sürdüğü bir sırada belirsizliklere gündemden düşmeyeceğini umut ediyorum.
Yazık ki, Profesör Klaus Schmidt, gün ışığına yeni çıkartılan Göbekli Tepe buluntularının da barındıracak olan yeni Urfa Müzesi’nin önümüzdeki aylar için planlanmış açılışında olamayacak.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın, ömrünün 20 yılını Göbekli Tepe kazılarına vermiş bu değerli bilim insanının anısına güzel bir şeyler yapmasını bekliyoruz.

Türk Ytong Venedik Bienali için genç mimarlara sponsor

VENEDİK Uluslararası Mimarlık Bienali’ni gezmeleri için genç mimarlara sponsorluk çağrıma yanıt Türk Ytong’dan geldi.
Ytong bu yıl düzenlediği “Kültürel Süreklilik Aracı Olarak Mimarlık” temalı yarışmasında derece alacak 9 genç mimarı Venedik Bienali’ne götürecek.
Yarışmayla, kentsel dönüşüm ve yeni şehircilik anlayışı sürecinde mimarinin kültürel boyutunun unutulmamasına dikkat çekmek isteyen Ytong’un genç mimarları Venedik Bienali’ne götürecek olması mesleklerinde yeni bir vizyon açısından o kadar önemli ki.