Dünya Neleri Konuşuyor

Gila BENMAYOR

Kitabı yakılan kadın

Geçen yıl İngiltere'nin en önemli edebiyat ödülü Booker Prize'ı kazanan Hintli yazar Arundhati Roy'un dünyada best-seller olan kitabı ülkesinde yakılıyormuş.

The Times Gazetesi'nde Roy'un Türkçeye ‘‘Küçük Şeylerin Tanrısı’’ olarak çevrilen kitabının yakıldığını okuyunca gözlerime inanamadım.

18 dile çevrilen kitap hem yakılıyor, hem kitapçılar ona raflarında yer vermeye yanaşmıyormuş.

Hindistan'da Nazi Almanya'sı uygulamaları nereden çıktı?

Yakından tanımak fırsatını bulduğum Hintliler gerçekten yumuşak huylu insanlar. Gerçi dul kadınları kocalarının cesetleriyle birlikte yakmak bazı bölgelerde hala geçerli ama bildiğim kadarıyla geleneklerinde kitap yakmak yok.

Arundhati Roy'un Hintlileri çileden çıkartmasının nedeni, ülkenin batısındaki Narmada Vadisi'nde yapılmasına devam edilen Sardar Sarovar barajına karşı başlattığı kampanya. Yani bizde tarihi hazine gözüyle bakılan Hasankeyf'in, Ilısu Barajıyla sular altında kalmaması için başlatılan kampanyanın bir benzerinin başını çekiyor.

37 yaşındaki yazar Narmada kampanyası için Booker ödülünden kazandığı 20 bin sterlini de bağışlamış. Aylardan beri Narmada Vadisi'ne sayısız ziyarette bulunmuş, çevreci kaygılarına yer verdiği bir inceleme kaleme almış.

Arundhati Roy, barajlar inşa edildiği takdirde kırsal kesimlerde yaşayanların, evlerini sular altında kaybedeceklerini, doğal kaynaklarından mahrum kalacaklarını ve büyük kentlere göç etmek zorunda kalacaklarını söylüyor.

Yazara göre, Hindistan'da kırsal kesimlerdeki evlerin yüzde 80'ininde elektrik yok, 350 milyon kişi yoksulluk sınırının altında yaşıyor.

‘‘Nefes alır gibi yazıyorum. Asla bir cümleyi bir kez daha yazmam çünkü benim için düşünce ve yazı birdir’’ diyen Arundhati Roy daha önce de

Hindistan'ın Pakistan ile nükleer silah yarışına karşı çıktığı için şimşekleri üzerine çekiyor.

Ardından azınlık haklarını savunduğu için mimleniyor.

Önümüzdeki hafta yine Narmada Vadisi'nde büyük bir gösteri tasarlayan Roy'un bu çevreci mücadelesinin ilginç belki de hüzünlü yanı, bölgede yaşayan milyonlarca kişinin Sardar Sarovar ve Narmada Vadisinde inşa edilecek diğer barajlarla birlikte yoksul yaşamlarının değişeceğine inanmaları.

Geçenlerde Hasankeyf sakinlerinin, yaşadıkları yerleri sular altında bırakacak Ilısu Barajıyla ilgili ne düşündükleri vardı gazetenin birinde. ‘‘Tamam tarihimize sahip çıkalım ama tarih karın doyurmuyor.Baraj istiyoruz, yatırım ve iş istiyoruz’’ diyorlardı.

O zaman şu soru takılıyor akla: Narmada Vadisi ve Hasankeyf için sürdürülen mücadele kimin için?