Dışarıdan bakınca nasıl bir Türkiye?

“Ne yazık ki darbelerle büyüdük biz” dedim “Tüm gelişmekte olan ülkeler gibi. Bunu da atlatacağız” diye ekledim.

Öyle ya, Türkiye’deki askeri darbelerin yanı sıra Şili’de, Arjantin’de yaşanan dehşet verici cunta hikayelerini duymuş, okumuş bir neslin çocuklarıyız.

Gelişmekte olan ülkelerin bitmeyen sancıları.

Bakınız Rusya, Brezilya, Güney Afrika ve tabii Arjantin.

Hafta sonunda ekran başında geçen iki uzun günden sonra dün darbe girişimi sonrası dünya Türkiye’yi nasıl görüyor diye değişik yabancı kanallar arasında dolanıp durdum.

Yabancı siyaset bilimcilerinin, ekonomistlerin söylediklerine kulak verdim.

Cuma gecesi Hürriyet’in ve CNN stüdyolarının da nasibini aldığı, iki yüzün üzerinde can kaybına yol açan darbe girişiminden sonra ülkenin bu kadar hızlı toparlanması yabancı yorumcuların dikkatini çekmiş.

BBC spikeri, İstanbul’da Taksim Meydanı’ndan konuşan muhabirine “Bunca kaostan, bunca ölümden sonra bugün her şey normal, insanlar işinin başında” diye sorarken şaşkın.

İDAM CEZASI TARTIŞILIYOR

Türkiye’nin hızlıca normale dönmesinin yanı sıra üzerinde durulan konulardan biri idam cezasının gündeme gelmesi.

“İdam cezasının tekrar yürürlüğe konması AB üyelik sürecindeki Türkiye’yi geriye götürecek” diyor bir uzman.

AB’nin üyeliğinin ne olacağı, toplumun bölünmüşlüğü sıklıkla konuşulan diğer konular.

London School of Economics’ten uluslararası ilişkiler uzmanı Fawaz Gerges, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın en önemli sorunlarından birinin iç barışı sağlamak olduğunu vurguluyor.

“Toplumsal barış, Kürtlerle barış” diyor.

Peki darbe sonrası ekonominin durumu, yabancı yatırımcılar?

Kulak verdiğim kimi yabancı ekonomiste göre, tüketen güçlü bir orta sınıf nedeniyle Türkiye her şeye rağmen cazip bir ülke.

Darbe öncesi yüzde 35 oranında bir kayıp veren turizm sektörünün daha büyük kayıplar vermesiyle ekonominin etkileneceği vurgulanıyor.

Yabancı ekonomistler, “güvenli liman” arayışındaki yatırımcının özellikle bu dönemde yargının bağımsızlığına, hukukun üstünlüğüne daha çok titizleneceğinin üzerinde duruyor.

MEHMET ŞİMŞEK’E ÖVGÜ

Yabancı yatırımcının geçmişte Türkiye’yi sevdiği, bundan sonra ne olacağı sorusu üzerine Altegris CEO’su Jack Rivkin uzun vade için Türkiye’nin cazip olduğunu söylüyor.

Kısa vadede belirsizlikler üzerinde duruyor.

Öte yandan önceki gün uluslararası 560 yatırımcıyla 2 saat 15 dakika süren bir telekonferans yapan Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek olumlu puan toplamış.

Öyle görünüyor ki, yatırımcıları ikna etmeyi başarmış.

Şimşek’in telekonferansına katıldığını belirten bir yatırımcı “Başbakan Yardımcısı tek kelime etkileyiciydi” diyor.

TÜRKİYE’DE DARBE OLASILIĞI SADECE YÜZDE 2.5 İDDİASI

DARBE girişimi büyük sürprizdi.

Sadece bizim için değil yabancı siyaset bilimciler için de öyle.

Darbe olasılıklarıyla ilgili matematiksel bir model geliştiren Amerikalı siyaset bilimci Jay Ulfelder’in iddiasına göre, Türkiye darbe açısından riskli ülkeler sınıfına girmiyormuş.

2016 verilerine göre, Türkiye’de darbe olasılığı sadece yüzde 2.5.

Bu oran Türkiye’yi Ulfelder’in mercek altına aldığı 160 ülke arasında 56. Sıraya yerleştiriyor.

Darbe riski yüksek olan ülkeler arasında çocuk ölümlerinin yüksek olduğu ve düşük ekonomik performanslı ülkeler ilk sırada geliyormuş.