Bu gidişle Almanya’nın Ar-Ge harcamalarına ancak 2100 yılında ulaşabiliriz

Türkiye’nin bilim ve teknolojide sıçrama yapması bugünkü tabloyla mümkün değil.
Bu yıl ikinci düzenlenen “Yurtdışındaki Türk Bilim İnsanları Kurultayı” için İstanbul’a gelen Profesör Ercan Alp ile buluştuk.
Chicago Argonne Ulusal Laboratuvarı’nda görevli olan ODTÜ’lü Profesör Ercan Alp, ta ABD’den Türkiye’ye bilime katkı için çabalıyor.
Kalkınma Bakanlığı’nın 2 yıldan beri üzerinde çalıştığı “Bilimsel Araştırmaların Altyapılarını Düzenleme” yasa tasarısının hazırlanmasına katkıda bulunmuş.
Bu yıl kurultayda bu yasa tasarıyla ilgili bir açıklama yapılmamış olmasından ötürü hayal kırıklığı içersinde.
“Kurultayda belirgin bir şekilde Türkiye’nin bilim politikası olmadığı gibi, bilimsel hedefleri, büyük bir bilimsel projesi olmadığı ortaya çıktı” diyor Alp.
“Ne nükleer fizikte, ne biyokimyada, ne enerji depolamada, ne tıbbi cihazların geliştirilmesinde dünya çapında ses getirecek bir projesi yok” diye ekliyor.
Başbakan Erdoğan’ın başkanlığında yılda bir, iki kez toplanan Bilim ve Teknoloji Yüksek Kurulu (BTYK) tam olarak ne yaptığını bilmemekten yakınıyor.
Bilim stratejini belirleyecek bağımsız kurumsal bir yapı derseniz o da yok.



TÜBA’nın (Türkiye Bilimler Akademisi) özerkliğini yitirdiğini biliyoruz.
ABD’den Çin’e sayısız ülkede bilim politikalarını belirleyen “ulusal bilim akademileri” gibi yapılar olmadan bilim işi zor.
Bilim ve teknolojinin gelişmesine kapıyı açan Ar-Ge’ye gelirsek Profesör Alp’e göre durum vahim.
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Nihat Ergün’ün kurultaydaki “Araştırma-Geliştirmeye ayrılan pay milli hasılanın yüzde 1’i” sözlerine itiraz ediyor.
“İstatistiki verilerin abartıldığını düşünüyoruz. Bu rakam bizim hesaplarımıza göre yüzde 0,75. Yüzde 1 oranına ancak 10 yılda varırız” diyor.
Bu durumda 2023 için hedeflenen yüzde 3 oranına varmak imkânsız.
Profesör Alp, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın Kalkınmada Anahtar Dergisi’nin verilerine dayanarak aşağıdaki tabloyu yapmış.
Buna göre, İspanya’nın Ar-Ge’ye harcadığı para kişi başı 500 dolar, Almanya’nın ise 1200 dolar.
OECD ortalaması 750 dolar, biz ise 100 doların altındayız.
Alp “Biliminsanı olduğum için projeksiyon yaptım. İspanya’yı ancak 2040 yılında, Almanya’yı ise 2100 yılında yakalarız” diyor.
Peki özel sektörün Ar-Ge harcamaları...
“2023 için hedeflenen Ar-Ge’ye yüzde 3’lük payın yüzde 50’si zaten özel sektörden diye hesaplanmıştı. Özel sektörün Ar-Ge harcamaları ürün geliştirme yönelik, temel bir buluşa değil”.

Çok yazık…Dünya ekonomisinin yüzde 50’sine katkı yapan buluşların farkında bile değiliz

PROFESÖR Alp, x ışınları fizikçisi.
Birkaç yıldan beri haziran ayı başında, Türkiye’de Turunç’ta “x ışınları” yaz okulu düzenliyor.
Bu yıl x ışınları için çok özel bir yıl olduğu için Japonya’dan 20 profesör davet etmiş.
2013 yılı, x ışınları difraksiyonunun (kırınım), izotopların bulunuşunun ve  x ışınları spektroskopisinin yüzüncü yılı.
Birbirlerini tetikleyen buluşların üçü 1913 yılında keşfedilmiş.
“Bu üçünden elde edilen bilgilerin bugün dünya ekonomisine katkısı yüzde 50. Bu bilgiler olmasaydı ne internet, ne lazer olurdu, ne de sürüyle teknolojik gelişme sağlanırdı”.
X ışınlarının modern kullanımının Türkiye’de yaygınlaşması gerektiğini belirten Alp, “Türkiye bu buluşların 100. yıldönümü atladı, hiçbir üniversite olayın farkına bile varmadı” diyor üzülerek.