Motosiklet satışları rekora koşuyor... Acemi kazaları artıyor mu

Geçen yıl aynı döneme göre yüzde 62 artış göstererek ilk 7 ayda 516 bin 288 otomobil satılırken, bu yılın ilk 6 ayında -geçen yıl aynı döneme göre yüzde 132’nin üzerinde artışla- 426 bin 308 motosiklet satıldı. Temmuz ayı net satış rakamları salı günü açıklanacak ancak yaklaşık 80 bin adet satıldığı tahmini var. Bunu da eklersek ilk 7 aylık satış rakamı yaklaşık 510 bin adete çıkıyor. Bu da otomobil ile aradaki makasın ne kadar daraldığının bir ispatı. Motosiklete olan rağbet keşmekeşe dönüşen İstanbul trafiğini rahatlatmak için sevindirici ama bu, bir yandan da “acemi” sürücülerin trafiğe çıktığı anlamına gelmez mi? Kaldırımda motor çarpması sonucu bir, geçen haftalarda da iki tanıdığım kazaya karıştı. Maalesef bunun tesadüf olduğunu düşünemiyorum.

HER 100 KAZADAN 22’Sİ MOTOSİKLET KAZASI

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Karayolu Trafik Kaza İstatistikleri 2022 raporuna göre:

1) 2022 yılında toplam 1 milyon 232 bin 957 trafik kazası meydana geldi.

2) Bu kazaların 1 milyon 35 bin 696 adedi maddi hasarlı, 197 bin 261 adedi ise ölümlü yaralanmalı trafik kazası idi.

Ölümlü ve yaralanmalı trafik kazalarına ise 321 bin 485 taşıt karıştı.

Peki bu taşıtların kaçı otomobil kaçı motosikletti?

- Başı yüzde 48.5’i otomobil çekerken ikinci sırada yüzde 22.2 ile motosiklet var.

- Bunu yüzde 14.2 ile kamyonet, yüzde 2.7 ile bisiklet, yüzde 2.5 ile minibüs ve yüzde 2.3 çekici, yüzde 2.1 kamyon, yüzde 1.9 ile otobüs takip ediyor.

B SINIFI EHLİYET İLE KULLANABİLMEK İÇİN OLMADIK ÜÇKÂĞITLAR YAPIYORLAR

Motosiklet Endüstrisi Derneği (MOTED) Genel Koordinatörü Remzi Öztürk’ü arıyorum. Diyor ki: “Şu an sahada 4 milyon üzerinde motosiklet var. Kıyasla, yüzde 22.2 aslında küçük bir rakam.”

UYANIKLARIN İŞİ

Peki, bu kazaların sebebi “acemiler” mi? Yanıtı şu: “Yok. Daha çok “uyanıklar”. Devamını anlatsın: “Piyasadaki bazı üreticiler, daha çok kazanma hırsı ile 50’lik silindir hacmi olan motorlara 100’lük takıyor. Bakanlık bu konuda uyarı ve denetimi arttırınca, bu kez 50’lik motor alana yanında 100’lük modifiye set hediye etmeye başladılar. Her ne kadar İçişleri Bakanı Süleyman Soylu döneminde sadece B sınıfı ehliyet ile 125 cc motorların da kullanılabileceği konusu gündeme gelmişse de bu henüz yasalaşmadı. Bu sebeple B sınıfı ehliyet ile kullanabilmek için 50’lik motor alıyor ama gücünü arttırarak olmayacak üçkâğıtlar yapıyorlar. Kazaların artma sebeplerinden biri bu.”

KURALLARA UYAN YOK

Ya diğer sebepler? Şöyle cevaplıyor: “Eğitimsizlik ve yetersiz denetim. Kurallara uyan neredeyse hiç yok. Kaldırımdan giden mi ararsın, sağdan soldan makas atan mı? Burada caydırıcılık görevi polise düşmekte. MOTED olarak ciddi eğitimler veriyoruz; tüm koruma kıyafetlerinin giyilmesi, tüm riskleri öngörerek daha dikkatli araç kullanmayı anlatıyoruz. Ama bu eğitimler ülke geneline yayılmalı. Koruyucu-kollayıcı önlemler de artmalı. Tıpkı “geleneksel bariyerlere kemer uygulaması” gibi. Zira motosiklet düşmelerinde o bariyerler maalesef giyotin görevi üstleniyor. Ayrıca yine Avrupa’da trafik ışıklarında 5-6 metrekarelik kesiler ve içinde de motosiklet ve bisikletliler için işaretler var. Bu da iki tekerlilerin de trafikte yeri olduğu anlamına geliyor. Bu tarz önlemler kazaları azaltır.”

ACEMİ VE BİLİNÇSİZ SÜRÜCÜ ARTIŞI ÇOK CANLAR YAKAR

İstanbul Ticaret Üniversitesi Ulaştırma Sistemleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Mustafa Ilıcalı kazaya neden olan kusurlar içinde sürücü kusurlarının yüzde 86.8 ile ilk sırada olduğu bilgisi veriyor ve hatırlatıyor: “Otomobille kaza yaptığınızda en azından kaporta var ama motosiklette kaportanız vücudunuz. Peki, trafikte gördüğün kaç motorcu kask takıyor, özel ceket giyiyor, gece fark edecek yelek ya da ekipmanları var? Çoğunun yok. Hadi bunu geç, daha hangi yoldan gideceğini bilmeyen, sürekli makas atan bir sürü sürücü var. Yanlış anlaşılmasın İstanbul gibi trafiğin adeta “eziyet” olduğu şehirlerde iki tekerli ulaşım araçları, çevreyi de daha az kirlettiği için candır ancak motosiklet kullanacak kişi sayısının satış rakamları ile orantılı artacak olması pekâlâ “acemi” sürücüler anlamına da gelir. Buna bir de kuralsızlığımızı ekle... Bu kaza riski artacak çok canlar yanacak demek. Ehliyeti bile olmadan -emniyet denetimlerinde sıklıkla görüyoruz- önüne her gelen motosiklete atlar ise vay halimize. Denetim ve eğitimleri artırarak, kamu spotları ile trafik bilinci oluşturmak zorundayız.”

İKİ ÖRNEK: KALDIRIMDA YÜRÜRKEN MOTOSİKLET ÇARPTI

1) Arkadaşım Cem Türk’e geçtiğimiz hafta Şişli’de, hem de kaldırımda motosiklet çarptı. Kaldırımda! Kolunda bir kırık var, onun dışında nispeten durumu iyi ama şaşkın: “Artık sadece trafikte değil yayalar olarak kaldırımda da dikkatli olacağız desene” diyor.

2) 3 gün önce Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği’nin eski Yönetim Kurulu Başkanı Attila Köksal’ın bir tweet’ine denk geldim. Aynı hafta ona da kaldırımda yürürken motosiklet çarpmış. Sosyal medyasından diyor ki: “Şansım yaver gitti, ucuz atlattım. Bacağım 10-15 santimetre önde olsa kırılabilir hatta kopabilirdi. Etraf acemi motorcularla dolu. Dikkatsizler. Çoğu sürerken ya telefon ile konuşuyor ya da telefona bakıyor. Kaza olasılığı çok yüksek. Aman dikkat!”