Rus temsilci: Irak için işbirliği yapmalıyız

Önce İlyas Umahanov hakkında kısa bir bilgi verdikten sonra, kendisiyle yaptığımız ilginç görüşmeyi aktarmak istiyorum.

Umahanov, Rusya Federasyonu Dağıstan Cumhuriyeti'nin Başbakan Yardımcılığından Rusya Senatosu Uluslararası İlişkiler Komisyonu Başkan Yardımcılığına uzanan kariyer çizgisine sahip genç bir politikacı.

Rus dış politikasının etkili simalarından.

‘‘Evet, Rusya'nın Irak konusundaki tavrında son zamanlarda bir değişiklik oldu’’ diyor Umahanov; ‘‘Biz uluslararası her kararın Birleşmiş Milletler çerçevesi içinde kabul edilmesi gerektiğine inanıyoruz. Ama şu sıralarda Irak konusundaki tartışmalar daha önyargısız, daha sakin bir ortamda devam ediyor. Kimse birbirini suçlamıyor. Anlayışla karşılıyor.’’

Rusya da Fransa ve Almanya gibi Irak'ta yönetimin halka en kısa zamanda devrini talip ediyor. Ama Putin, geçen hafta Bush ile görüşmesi sırasında ‘‘gerçekçi’’ bir takvim beklediklerinin altını çizerek Rusya'nın pozisyonunda değişiklik sinyalini verdi.

Bu değişikliğin ardında Rusya'nın Irak'ın yeniden yapılandırma sürecinde etkin olma kararı ve Washington karşıtı bir cepheleşme içine girmek istememesi yatıyor.

Umahanov açıklık getiriyor, ‘‘Irak'ın yeniden yapılandırılması süreci hızlı olmayacak. Çünkü çok kapsamlı. Siyasi, ekonomik ve etnik sorunlar var. Demokrasiye geçmek kolay değil. Biz biliyoruz ki gelişmiş demokrasilerde bile sorunlar hemen çözülmüyor, istişareler gerekiyor.’’

Bu sözlerden de anlaşıldığı gibi beklenen, Amerika'nın iki gün içinde Irak'ı terk edip gitmesi değil. Ama BM'nin daha aktif hale geleceği bir geçiş sürecinin başlatılması.

* * *

ABD'nin hazırladığı yeni BM karar tasarısı dün üyelere dağıtıldı. ‘‘Iraklılar, en kısa zamanda yönetimi devralmalılar’’ denmesine rağmen, Fransa'nın ısrarcı olduğu ‘‘takvim’’ yok tasarıda.

Ancak, Koalisyon güçlerinin, yeni Anayasa'nın hazırlanması da dahil olmak üzere BM ile yakın işbirliği içinde olması isteniyor.

Tasarıyla ilgili tartışmalar devam ediyor. Pekiyi bu Irak'ın yeniden yapılanmasına katkı için gerekli ‘‘meşruiyet’’ zeminini sağlayacak mı?

Bu, bizim açımızdan da önemli. Cumhurbaşkanı Sezer, Meclis'in açılış oturumunda Irak'a asker göndermek için Meclis kararı gerektiğinin altını çizdi. Meclis'in havası da böyle bir kararın işleri kolaylaştıracağı yönünde.

Umahanov, ‘‘Müzakereler karşılıklı anlayış ortamında sürüyor’’ diyor‘‘Irak'ta istikrar sağlanmalı, biz buna katkıda bulunmak istiyoruz. Ama BM kararları çerçevesinde hareket edilmesi gerektiğini düşünüyoruz.’’

Ya Türkiye konusu? Türkiye'nin Irak'a ABD'nin isteği ile asker göndermesine Moskova nasıl bakıyor?

‘‘Rusya ve Türkiye Irak konusunda görüşmek zorundadır. Irak'ta yaşanan her gelişme Türkiye'yi, Kafkasya'yı ve bizi yakından ilgilendirir. Biz bu konuda mutlaka işbirliği yapmalıyız’’ yanıtını veriyor Umahanov, ‘‘Zaten görüşmelerimiz sürüyor. 15-16 Eylül'de Moskova'da dışişleri bakanlığı yetkilileri arasında istişareler yapıldı. Türkiye isterse ikili anlaşmayla Irak'a asker gönderebilir ama biz yine de Türkiye'nin BM kapsamında Irak'a asker göndermesinden yanayız.’’