Washington’daki tarihi S-400 diyaloğu

Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemini alması...

ABD’nin Türkiye’yi yaptırımlara kadar suçlaması...

Ve ardından Türkiye’nin ortağı olduğu F-35 savaş uçakları için gelen kriz...

Türkiye’nin 1 milyar 400 milyon dolar yatırım yaptığı F-35 projesinden dışlanması...

İşte bu noktada karşılıklı iddialar.

Birileri çıkıp diyor ki:

“ABD Türkiye’ye ‘Patriot’ verecekti ama Türkiye özellikle Rusya ile anlaştı.”

Ağır bir suçlama.

Çünkü doğrudan Türkiye’nin NATO’dan kopmak ve Türk-ABD ilişkilerini bitirmek istediği anlamına geliyor...

Peki olayın aslı nedir?

İşte bu sorunun cevabını araştırırken çok önemli bir diyaloğa ulaştım.

Belki de Türk-ABD ilişkilerinde belge olabilecek bir teklif...

BÜYÜKELÇİ KILIÇ’TAN SENATOYA AÇIK TEKLİF

S-400 krizinin zirve yaptığı günlerde...

Türkiye’nin “Patriot’u geri çevirdiği iddiaları”nın doruğa çıktığı dönemde...

Türkiye’nin Washington Büyükelçisi Serdar Kılıç, ABD Senato Dış İlişkiler Komitesi Başkanı’na gidiyor.

Konu elbette S-400 meselesi...

Sohbetin bir noktasında olay F-35 noktasına gelince Büyükelçi Kılıç, Komite Başkanı’nı şaşırtan bir teklif yapıyor:

“Sayın Başkan, ben şimdi bu görüşme sonrası makamlarımı bilgilendirirken Türkiye, Patriot almaya karar verse ve anlaşma sağlansa, teslimat günü geldiğinde kongrenin hiçbir engel çıkartmayacağını garanti ediyor, diyebilir miyim?”

Serdar Kılıç’ın bu beklenmedik sözleri üzerine Komite Başkanı bir an öylece kalıyor. Duruyor ve sonra şu cevabı veriyor:

“Böyle bir garanti vermemiz mümkün değil. Teslimat günü geldiğinde duruma bakmak gerekir.”

Evet arkadaşlar, yalnızca bu diyalog bile S-400 ve F-35 krizlerindeki gerçeği anlamamıza yardımcı olacak önemli bir belgedir.

Yani “Türkiye, ABD’nin Patriot vermesine rağmen Rusya’dan S-400 aldı” iddiası böyle çürüyor.

F-35 BİR ŞİRKET DEĞİL MİDİR?

Tabii olayın bir başka boyutu daha var.

O da şu:

F-35 projesi aslında bir şirkettir. Yani oraya para yatıran ülkeler o şirketin yatırımcı ortağı statüsündedir.

Mesela Kanada, yatırımcı ortaktır. Ama F-35 alma talebi yoktur. Yalnızca F-35 satışlarından oluşacak kârı almayı hedeflemektedir.

Bu durumda Türkiye’nin ortaklıktan düşürülmesi de ayrı bir hukuki sorun değil midir?

Yani F-35’u vermiyorum demek nasıl bir hukuksuzluksa, ortağı olduğunuz şirketten bu şekilde dışlanmak da aynı oranda hukuksuzluk değil midir?

İSRAİL FAKTÖRÜ

Madem S-400 konularına girdik. Defalarca söylendi ve yazıldı:

“Yunanistan S-300’ü kullanıyor. Türkiye neden S-400’ü kullanamıyor?”

Evet, Türkiye bu nedenle F-35’i alamıyor...

Peki neden?

Hatırlamak gerekirse;

Yunanistan, başta Güney Kıbrıs olmak üzere, İsrail’le Doğu Akdeniz üzerinde önemli askeri ve enerji anlaşmaları yaptı.

Yani İsrail’in Yunanistan’la ilgili bir endişesi, sıkıntısı yok. Ortaklığı var. 

Peki ya Türkiye...

Türkiye ile İsrail arasındaki ilişkiler uzun zamandır kötü gidiyor.

Diplomatik olarak. Savunma işbirliği olarak gergin bir dönemden geçiliyor...

Acaba diyorum:

“ABD Senatosu Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı, Büyükelçi Kılıç’a ‘Garanti edemem’ derken İsrail’in kongre üzerindeki etkisini mi düşünüyordu?”

Sorular... Sorular... Sorular...

Ve elimizden geldiği kadar cevaplar...

Elimizde kalem, gerçeğin peşinde iz sürmeye devam...