Türkiye'nin geçen hafta imzaladığı 'kara para ile uluslararası mücadele sözleşmesi' ile ilgili ilk suç duyurusu Uzanlar hakkında yapıldı.
Terörle evrensel boyutta mücadelede, terörün en önemli kaynaklarından biri olan kara paranın önünün kesilmesi amacıyla Türkiye geçtiğimiz perşembe günü çok önemli bir Avrupa Konseyi sözleşmesine imza attı.
Türkiye'nin kara para ile mücadalesinde bir dönüm noktası sayılan bu anlaşmanın Türkiye'de uygulanmaya başlamasının ardından Türkiye'de Mali Suçlar Araştırma Kurulu'nun ilk yakasına yapıştığı kişiler ise Uzan Ailesi oldu.
Geçen hafta elime ulaşan belgeler, Uzanlar'ın kara para ilişkilerinin yanı sıra, bir süreden beri İş Bankası'nı yıpratmaya yönelik yayınlarının nedenlerini de su yüzüne çıkarıyor.
RUMELİ TELEKOM'DAN ŞÜPHELİ TALEP
Uzanlar'a ait Rumeli Telekom'un, ki bu şirket Telsim'in de işletmecisidir, İş Bankası Mecidiyeköy Şubesi'nden ‘‘şüpheli’’ bir talepte bulunması, özel durumu nedeniyle bu konularda son derece hasas olan İş Bankası'nın dikkatini çekiyor.
Rumeli Telekom, İş Bankası Mecidiyeköy Şubesi'ndeki 527981 sayılı hesabından 2 milyon 360 bin doların (yaklaşık 3.6 trilyon liranın) Meksika uyruklu Antonio Luna Betancourt'un aynı şubedeki 595708 sayılı hesabına aktarılmasını talep eder.
Antonio Luna Betancourt ise aynı anda bankaya verdiği talimatla Uzanlar'a ait Rumeli Telekom'dan gelen 2 milyon 360 bin doların 2 milyon 359 bin 895 dolarının Marcus Rosenberg&Diamond LLP adlı firmanın Citibank New York Şubesi'ndeki hesabına aktarılmasını ister.
KUŞKU DOĞURAN NOKTALAR
İş Bankası Rumeli Telekom'un bu talebinde pek çok kuşku bulur:
1- Bankadaki hesap, sadece bir gün önce açılmıştır.
2- Hesap sıfır bakiyelidir.
3- Hesap sahibi, yabancı uyruklu ve hiç tanınmayan biridir.
4- Hesap sahibi Meksikalı, Uzan Grubu'na bağlı, Telsim çalışanıdır.
5- Hesaplar arası virman ve yurtdışına transfer talimatları peş peşe gelmiştir.
6- İşlemlere ilişkin yeterli açıklayıcı bilgi verilmemiştir.
Bu altı neden, bankacıları şüpheye boğar ve işlem gerçekleştirilmez.
Ancak Rumeli Telekom 2 milyon 360 bin doları yurtdışına göndermekte kararlıdır.
2 milyon 360 bin doların Antonio Luna Betancourt'un hesabına aktarılması talebinden vazgeçen Uzanlar'a ait Rumeli Telekom, parayı doğrudan kendi hesabından Betancourt'un HSBC New York Şubesi'ndeki hesabına gönderilmesini ister.
HSBC DE ŞÜPHELENİR
İş Bankası bu talimatı yerine getirir. 16.08.2001 günü parayı Antonio Luna Betancourt'un HSBC New York Şubesi'ndeki hesabına transfer eder.
Ancak ilginç bir gelişme olur.
Paranın gönderildiği HSBC New York Şubesi parayı hiçbir açıklama yapmadan 17.08.2001 günü İş Bankası'nın New York'taki muhabir bankası olan Bank of New York'taki hesabına iade eder.
Büyük bir olasılıkla HSBC de, şüpheli gürdüğü bu işlemi gerçekleştirmemiştir.
Bütün bu gelişmeler üzerine İş Bankası olayı 24.08.2001 günü bankanın Grup Müdürü Sedat Tosyalı ve Müdür Mete Uğurlu'nun imzalarını taşıyan 4021 sayılı yazısıyla Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı'na bildirir.
İş Bankası bu duyurusuna Rumeli Telekom'un ve Antonio Luna Betancourt'un talimat yazılarını, hesap açılış bilgilerini, Betancourt'un pasaport ve ikamet bilgilerini, firma talimatını ve transferin iadesine ilişkin belgeyi ekler.
VE MASAK DEVREDE
İş Bankası'nın yolladığı yazı ve ekindeki belgeleri alan Mali Suçlar Araştırma Kurulu (MASAK) son derece ciddi bir inceleme başlatır.
Türkiye'nin kara para ile mücadelesinde en önemli kurum olma özelliğini taşıyan ve etkin ve güvenilir bürokratların görevlendirildiği MASAK yaptığı incelemeler sonucunda Uzanlar'a ait Rumeli Telekom'un İş Bankası'nda gerçekleştirmek istediği işlemi ‘‘kara paranın aklanması’’ yönünden ele alır ve Şişli Cumhuriyet Başsavcılığı'na bir yazı gönderir.
MASAK'ın Şişli Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderdiği 06.09.2001 tarihli ve b.07.0.MSK.0.0226-3357 sayılı yazı aslında bir ‘‘tedbir talebidir’’ ve Uzanlar'ın Rumeli Telekom'unun hesaplarına tedbir konulmasını istemektedir.
MASAK Başkanı A. Nejat Coşkun imzalı yazı, ‘‘4208 sayılı Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesine Dair Kanun'un 9. maddesi gereğince Rumeli Telekom'un Türkiye İş Bankası İstanbul Mecidiyeköy Şubesi nezdindeki 527981 nolu USD hesabı üzerine tedbir konulmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir. Bilgi ve gereğini arz ederim’’ demektedir.
KARA PARA İZLERİ BULUNDU
Şişli Cumhuriyet Başsavcılığı Maliye Bakanlığı Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı'ndan gelen yazı üzerine tedbiri koyar ve Şişli 1. Sulh Hukuk Mahkemesi'ne başvurarak Uzanlar'a ait Rumeli Telekom'un hesabına ‘‘Mahkemece tedbir konulması’’ telabinde bulunur.
Şişli 1. Sulh Ceza Mahkemesi Şişli Cumhuriyet Başsavcılığı'nın talebini el almak üzere yaptığı duruşma sonunda ‘‘Dosya içeriğine ve ekindeki belgelere nazaran kara paranın aklanmasına yönelik ciddi emareler mevcut olduğu için, tedbir isteminin kabulünü’’ diye kararını verir ve karar 2001'e 322 sayıyla kayda geçer.
Şişli 1. Sulh Ceza Mahkemesi kararı gereği için Cumhuriyet Başsavcılığı'na gönderir.
Şimdi gözler savcılıkta.
Bakalım Uzanlar'ın sanık sandalyesinde olduğu bu ilk büyük kara para incelemesi nasıl sonuçlanacak!
Kara parayla mücadelede yeni dönem başlıyor!
Ankara Büromuzdan Çiğdem Toker KARAPARA ve yolsuzlukla mücadelede, Türkiye'nin geçen hafta imzaladığı uluslararası üç anlaşmayla yepyeni bir dönemece girdiğini aktardı dün. .
Çiğdem'in verdiği detaylara göre Avrupa Konseyi'nce oluşturulan ve kısaca, Strasbourg Konvansiyonu olarak bilinen ‘‘Suç Kaynaklı Gelirlerin Aklanması, Aranması Zaptedilmesi ve Müsadere edilmesi Hakkında Avrupa Konseyi Sözleşmesi’’ karapara tanımının sınırlarını genişletiyor. Buna göre konusu ‘‘suç’’ olan bütün gelirler artık karapara sayılacak.
Temel amacı, karapara mücdelesinde uluslararası işbirliğini kolaylaştırmak ve taraf ülkeler arasında tam bir mevzuat uyumu sağlamak olan bu sözleşmeyle Türkiye, başta ‘banka hesaplarının dondurulması’ olmak üzere, kendisinden istenen her türlü teknik desteği ve kolaylığı diğer taraf ülkelere sağlamakla yükümlü olacak.
Türkiye'nin 11 yıl sonra imzaladığı bu sözleşmenin, en önemli özelliği, karaparanın öncül suçunu, sadece ‘uyuşturucu madde’ ile sınırlamaması. Sözleşme, bu kavramı genişleterek, ‘‘her türlü suçtan elde edilen geliri’’ karapara kapsamına dahil ediyor.Sözleşmeye göre karapara şöyle tarif ediliyor::
Bir malvarlığının suçtan doğan gelir olduğunu bilerek, bunun kanunsuz olan kaynağını gizlemek veya değiştirmek, suçun işlenmesine karışan herhangi bir şahsın eyleminin hukuki sonuçlarından kaçmasına yardım etme amacıyla, malvarlığının değiştirilmesi veya nakledilmesi
Bir malvarlığının suçtan doğduğunun bilinerek edinilmesi, bulundurulması, veya kullanılması.
Bu maddeye göre saptanan suçlardan herhangi birinin işlenmesine katılmak veya işlenmesi için teşekkür kurmak, teşebbüs ve yardım etmek, teşvik etmek, kolaylaştırmak ve tavsiyede bulunmak suç.
Türkiye bu sözleşmeyle birlikte kara paraya el koymak zorunda..
Kim bu Antonio Luna Betancourt?
UZANLAR'a ait Rumeli Telekom'un 2 milyon 360 bin doları üzerinden yurtdışına yollamak istedikleri Antonio Luna Betancourt'un Telsim'de çalıştığı iddia ediliyor.
Ancak hangi hizmeti karşılığında Rumeli Telekom'dan 2 milyon 360 bin dolar almaya hak kazandığı meçhul.
Betancourt eğer Rumeli Telekom'a 2 milyon 360 bin dolarlık bir hizmet verdiyse mutlaka bu hizmetinin ne olduğuna yönelik bir belge, bir fatura vardır.
Maliye Bakanlığı'nın konuyu bu yönden de ele alması gerektiğini düşünüyorum.
Bu da bir tür terörle mücadele!
UZANLAR'la ilgili yazılarıma ara vermem üzerine bazı okurlar arayarak ‘‘Ne oldu?’’ diye sordular. Kimileri ise faksla benzer sorular yönelttiler. Tonlarında bir ‘‘Acaba’’ vardı.
Ben varsam, kafanızda bir acaba olmasın. İki nedenle yazılara bir süre ara verdim.
İlki ABD'ye yönelik terör saldırısıydı. İkinci neden ise araştırmalarım.
Uzanlar'ın açtığı trilyonlarca tutarındaki davalarla başa çıkabilmek için yazdığım her şeyin belgesini bulmak ve bunları doğrulatmak zorundaydım.
ABD'nin teröre karşı savaşıyla beraber, burada da Türkiye'deki bir tür teröre karşı savaş bu köşede olacak.