Yeni Türk’le tanışın!

Oysa üniversitenin ilk yıllarında yakın arkadaş grubumun tamamı ‘arada bir sigara içme bahanesiyle’ tiryaki olmuştu.

Ne de olsa bu işler hep dost meclislerinde başlar.

“Aman canım ne olacak istediğim zaman bırakırım” dersiniz ama bir daha kolay kolay bırakamazsınız.�

Nitekim yakın arkadaşlarımın neredeyse tamamı tiryaki oldu. Ben hariç!

“Ben hariç” diyorum çünkü arkadaşlarımın “sen de iç” ısrarına karşılık o zaman herkese şaka gibi gelen şu şartı koşmuştum: “Size eşlik ederim ama 100. sigaraya gelince bir daha bana sigara ikram etmeyeceksiniz.”�

Bir de uyarıda bulunmuştum: “Bu gidişle hepiniz yakında ‘Türk gibi sigara içmek’ deyimini doğrulayacaksınız.”

Elbette ciddiye alınmadım! �

* * *

İnat bu ya her buluşmamızda ikram edilen sigaraları saymaya başladım.�

Nitekim daha birinci ayın sonunda 99’u buldum.�

Sıra geldi 100’üncü sigaraya.

Daha önce de yazdım, sade kahve eşliğinde yaktığım o son sigarayı iyi hatırlıyorum.�

Çünkü ben zafer kazanmış kumandan edasıyla son sigaramı yakarken, arkadaşlarım resmen bıyık altından gülüyordu. Ama sözümüz vardı.

Dönem sonuna kadar bir daha bana sigara ikram edilmeyecekti.

Nitekim edilmedi.

Arada muziplik yaparak yeltenenler olsa da o yıl bir daha ağzıma sigara almadım.

Çokbilmiş arkadaşlarımın sigaranın sağlığa yararlı olduğuna dair ‘bilimsel izahlarına’ kanmadım.

İyi ki de kanmamışım, çünkü o gün bugündür arada bir keyif puromu yakmak dışında sigara alışkanlığım yok.�

Fakat çokbilmiş arkadaşlarım ısrarcı, hele de pazar günü başlayan dumansız Türkiye kampanyasından sonra...

* * *

Hafta sonu Referans’ta Gökçe Aytulu sigara reklâmlarından hareketle enfes bir ‘nereden nereye’  yazısı yazdı.

Espri olsun diye yazısına ‘sigara içmek hazmı kolaylaştırır!’ başlığı atmış.

Aslında iddia ona ait değil, 1937 tarihli bir sigara reklâmından.

Üstelik reklâmdaki sözün sahibi olimpiyat şampiyonu bir atlet.

1936 Berlin Olimpiyatları’nda 400 metrede altın madalyayı kazanan Glenn Hardin.

Daha ilginci 1930’larda reklâmlarında sporcuları kullanan sigara markaları, 1950’lerde doktorlardan yararlanmışlar.

Bugün inanması zor gibi gelebilir ama Camel “Doktorların tercih ettiği sigara” sloganıyla  reklâmlar yapmış.

Düşünsenize bugün ‘klinik deneylerle desteklenen doktorlu diş macunu’ reklâmları zamanında sigara için yapılıyor.

Öyle ki 1970’lere kadar sigaranın sağlığa zararlı olduğu bilgisi kamuoyu ile net bir biçimde paylaşılmıyor. Hatta Camel 1970’lerin başında içinde Türk tütünü kullandığı bir ürünü, esmer-bıyıklı hayali bir karakter yaratıp, ‘Meet the Turk’ kampanyası ile kamuoyuna sunuyor.

* * *

‘Türk’le tanışın’ kampanyası bugün bile Avrupa’da sıklıkla kullanılan ‘Türk gibi sigara içmek’  deyiminin ilham kaynağı.

Bu yüzden olsa gerek geçen hafta Avrupa basını Türkiye’de başlayacak sigara yasağı haberlerini ‘inanması zor’ tonunda verdi. Financial Times işi 4. Murat’ın tebdili kıyafet denetimlere çıktığı içki ve sigara yasağına kadar götürdü.

20 milyona yakın insanın sigara içtiği Türkiye’de gerçekten de inanması zor çok katı bir kampanya başladı.

Bir keyif içicisi olarak benim bir şikâyetim yok.

Fakat tiryaki okul arkadaşlarım resmen isyanlarda.

‘Meet the new Turk’