Karşınızdaki kişi bir yalancı mı?

Kocası, senin uyumuş olduğunu düşünüp aramadım, biliyorsun karıcığım toplantılar bu aralar uzun sürüyor, ben de toplantı boyunca dikkatim dağılmasın diye telefonumu kapatıyorum, dedi. Aslı daha da sinirlenerek, sekreterini aradım, bugün toplantı olmadığını söyledi, sen neredeydin diye sordu. O sırada Ali bey oturduğu yerde iyice kıpırdanmaya ve öksürmeye başladı. Ellerini itinayla dizlerinde kenetlemiş gözlerini kaçırıyor, bir yandan da bunun şüphe çekici olacağını bildiği için eşinin gözlerine daha da odaklanmaya çalışıyordu. Aslıcığım biliyorsun özel toplantıları bazen şirket gizlilik politikası gereği sekreterlerimiz bile bilmiyor, hem boş ver, senin günün nasıldı, o istediğin tatilin rezervasyonunu yaptırdım, dedi. Aslı, lütfen konuyu değiştirme, ben her şeyi biliyorum, diye yanıt verdi eşine. Aslı’nın ciddiyetini görünce Ali daha da tedirgin olmaya, gömleğinin yakasını ovuşturmaya, kısık kısık öksürmeye başladı. Sürekli yutkunuyor ve elini kolunu nereye koyacağını bilemiyordu. Aklında tek soru vardı. Aslı ne biliyordu?

Çocukluğumuzdan beri ailelerimiz tarafından yalanın en kötü şey olduğunu öğrenerek büyütülüyoruz. İnsanlar yalan söyler, hatta çok fazla sayıda yalan söylerler. Bazı davranışsal araştırmalara göre yirmi dört saatlik süreçte ortalama 10 kez yalan söyleriz ve buna insanları üzmemek ya da bir tartışmaya yol açmasını engellemek için kullandığımız sözde ‘beyaz yalanlar’ da dahil. Yalan toplumda çoğu zaman fark edilmeyebilir, bunun nedeni insanların birbirine güvenmesidir.

Beden hareketleri özellikle yalan söylenildiğinde artmaktadır. Çünkü yalan söylemeye bağlı olarak kan akışı ve kalp atışlarında artış olmakta ve kişi stres altına girmektedir. Stres altındaki kişinin beden hareketlerinde artış olmaktadır. Peki karşınızdaki kişinin size yalan söylediğini hangi hareket ve davranışlardan anlarsınız.

1 - BOĞAZINI TEMİZLEMEK YA DA HAFİFÇE ÖKSÜRMEK

Yalan söyleyen kişinin ilk başvurduğu eylemlerden biri sıklıkla boğazını temizlemektir. Stres durumu karşısında kişinin boğazı kurur ve kişi boğazını temizleme hareketini sıklıkla yapar hale gelir. Kişi boğazını temizlemek amacıyla hafifçe öksürür, çünkü bedeni söylenilen yalanı kabul etmemekte ve onu dışarı atmak istemektedir. Ayrıca öksürmek kişiye söylediği yalan için bahaneler bulmak için de zaman kazandıran bir eylemdir.

2- YUTKUNMA ZORLUĞU

Yine boğaz temizlerken yaptığı gibi kişinin boğazı kuruduğu için daha sıklıkla ve zor biçimde yutkunur. Yutkunma işlemini normalden daha belirgin şekilde yapar.

3- GÖZLERİN ODAK NOKTASI

Gözleri kaçırmak ve korkudan gözbebeklerinin küçülmesi yalanın en eski bilinen belirtilerinden biridir. Gözler beden nereye gitmek isterse oraya odaklanır. Yalan söyleyen kişi stres ve kaygı içinde olduğu için ruhen ve fizyolojik olarak bir an önce o ortamdan kaçmayı ister, o yüzden sürekli kapının olduğu tarafa doğru bakar. Ayrıca konuşma sırasında telefonuyla oynayabilir ya da sürekli saatine bakabilir. Son araştırmalar, yalan söyleyen kişilerin ikna edici gözükmek için karşısındakinin gözlerine daha dikkatlice ve göz kaçırmadan baktıklarını söylemektedir.

4 - AYAKLARIN YÖNÜ

Yalan söyleyen kişinin ayakları ve bedeni genelde kapıya doğru yönelir. Psikolojik olarak kendini bu rahatsız ortamdan kaçmak için hazırlayan duruşu vardır.

5- BURUN VE GÖZ KENARLARINI KAŞIMAK

Yalan söyleyen kişiler ellerini yüzlerine çok fazla götürürler. Yalan söylemek utanılacak bir şey olduğu için yüzlerini bilinç dışından saklamak isterler, ayrıca burun ucuyla hafifçe oynamak, kaşımak ya da göz kenarlarını kaşımak yalan söyleyenlerin sıklıkla yaptığı hareketlerdir. Kadınlar yalan söylediklerinde daha çok burunları ile, erkeler ise göz kenarlarıyla oynamaktadırlar.

6- GERİYE DÖNEN KAFA VE BEDEN HAREKETLERİ

Yalan söyleyen kişi stresten kaçmak için başını geriye doğru hareket ettirir. Çünkü söylediği yalandan kaçmak istiyordur ve yalan söylediği kişiden uzaklaşmanın onu koruyacağını düşünüyordur.

7-ÇEKİDÜZEN HAREKETLERİ

İnsanların endişelerini dağıtmak için yaptıklarından biri de kendilerine ya da yakın çevresindekilere çekidüzen verme şeklinde ortaya çıkan fiziksel hareketlerdir. Yalan söyleyen kişi soruya yanıt verirken kravatını, gömlek yakalarını ya da gözlüğünü düzeltir. Dürüst cevap vermeyen bir kadın da kulağının arkasındaki birkaç tel saçı geriye atabilir ya da eteğini düzeltebilir. Etrafındakileri toplamak da çekidüzen vermenin başka şeklidir. Gelen soru karşısında kişi etrafındaki telefonunu, su bardağını ya da kalemi düzenlemeye çalışabilir.

7-UYUMSUZ EL HAREKETLERİ

Normal şartlarda kişinin konuşması ve el hareketleri arasında bir uyum olur ama yalan söyleyen kişinin jest, mimik ve el hareketleri konuşma içeriğinden farklı ve uyumsuzdur. Beden hareketleri kişinin söylediğini onaylayacak şekilde değildir. Kişi el hareketlerini avuç içini saklayacak şekilde kullanır. Avuç içleri genelde güvenilirliğin, saflığın ve dürüstlüğün sembolüdür. Kişi yalan söylerken bilinçsizce avuç içlerini gizler. Elbette bu belirtilerin hepsi bile bir kişide olsa bile o kişinin yüzde yüz yalan söylediğini kanıtlamaz. Çünkü yalancı kişiler bazen dürüst gözükmek adına çok fazla hareketlerine dikkat edip, dürüst gözükmeye çabalayabilirler. Bunlar uzun yıllar boyunca araştırılarak belirlenen, stres, kaygı ve yalan söylediğinde kişide oluşan bedensel tepkilerdir. Yine de bu belirtileri gördüğünüz kişilere inanırken 2 kez düşünün derim. Yalandan uzak, doğruların bolca olduğu keyifli günler.