Doktor beni 50 yaşıma döndürebilir misiniz

Ben yeni orta yaşı buldum, bir daha kolay bırakmam...

Perşembe günü, insanları gençleştirme konusunda iddialı çalışmalar yapan bir Amerikalı ile yarım gün konuştum.

Adı Bill Andrews...

1951 doğumlu... Moleküler biyoloji alanında çalışıyor.

Ama herkes onu “yaşlanmayı tedavi eden insan” olarak tanıyor.

Üzerinde çalıştığı konu “telomer”...

Yaşlanmayı tedavi etmede yepyeni bir alan açan TA-65 molekülünü o buldu.

Bu alanda 45 patenti var.

Belki çoğunuz hiç işitmediniz ama bu konuda başka bir çalışma Nobel Ödülü’nü aldı.

Bill Andrews’e göre yaşlanmayı önlemenin sırrı işte bu “telomer”de yatıyor.

Zamanı durduran adam

Belki de ölümsüzlüğün sırrı...

Ama ölümsüzlük şimdilik science fiction (bilimkurgu)...

Biz bilim alanında kalacağız ve yaşlanmayı önlemenin sırrına bir yolculuk yapacağız...

Şimdi kemerlerinizi bağlayın, “ebedi gençliğin merkezine seyahat” başlıyor.

2- ÖLÜM SONRADAN İCAT EDİLMİŞ BİR ŞEYDİR

- Yaşlanmak nedir? Niye yaşlanıyoruz? Tabii
niye ölüyoruz?

“Yaşlanmak bir hastalıktır. Biliyorum bu laf size tuhaf geliyor. Ama böyledir. Yaşlanmak bir hastalıktır ve hastalık olduğu için de tedavi edilebilir, edilmelidir.”

- Peki bu hastalık nedir?

“Aslında başlangıçta yaşlanma diye bir şey yoktu. Dolayısıyla ölüm diye bir şey de yoktu.”

- Yani ölüm sonradan icat edilmiş bir şey mi?

“Bir anlamda öyle. Yaklaşık 4.5 milyar yıl önce, bugün dünyada yaşayan bütün canlıların atası olan tek hücre vardı. Bu hücre, hiç yaşlanmadan, hep genç ve dipdiri olarak sonsuza kadar bölünme, yani üreme kabiliyetine sahipti. Hiçbir yaşlanma belirtisi göstermeden kendisini milyonlarca kere kopyalamıştı.”

3- ÖLÜMÜ GELİŞME ÇİZGİSİNDEN  AYRILAN HÜCRELER GETİRDİ

- Ölüm nasıl icat edildi?

“Ölüm kendi içinden gelmedi. Dışarıdan geldi. Ama önce şunu anlamalıyız. Bugünün kompleks varlığı insandan milyarlarca yıl geriye giderseniz, işte o tek hücreli atanıza ulaşırsınız. Biz buna “Germ line” diyoruz. Yani “Tohum hattı”...

- Ölüm nasıl geldi o zaman?

“Muhtemelen bu çok hücreli canlılarda mesela insanda bazı hücreler bu gelişme çizgisinden ayrılıp yaşlanma belirtileri göstermeye başladı. Böylece kendilerini sonsuza kadar kopyalama kabiliyetini kaybetti.”

4-  GENÇLİĞİN SIRRI AYAKKABI BAĞCIĞININ UCUNDAKİ METALDE

- Yani yaşlanma hastalığı ortaya çıktı diyorsunuz. Bu hastalığın tedavisi var mı?

“İşte bunun tedavisini bulmaya çalışıyoruz ve sonunda ‘telomer’i bulduk.

- Dr. Andrews, şimdi lütfen beni dünyanın en aptal adamı kabul edin ve bana şu “telomer”i en basit şekilde anlatın...

“Telomer, DNA’larımızın ucundaki koruyucu. Şöyle tarif edeyim, bir ayakkabı bağcığı düşünün. Ucundaki metal koruyucu olmasa bağcık dağılır ve onu delikten geçiremezsiniz.”

- Peki yaşlanma ile ilgisi ne bunun?

“Şöyle: Bir doku, hücrelerin bölünmesi ile gelişiyor. Günlük dilde buna bölünme veya çoğalma deniyor ama bilimde biz buna ‘Kendini kopyalama’ diyoruz. Hücre bölünürken içindeki bütün bilgileri de kopyalıyor. İşte sorun burada başlıyor.”

5- ANA RAHMİNDEKİ 15 BİN ‘TELOMER’İN 5 BİNİNİ DOĞARKEN KAYBEDİYORUZ

- Bölünme mi duruyor?

“Hayır bölünme durmuyor. Gerçi 20 yaşındaki bir hücre 50 yaşındaki bir hücreye göre daha hızlı ve fazla bölünüyor ama asıl sorun, DNA’nın sonundaki ‘telomer’ dediğimiz bölümden kaynaklanıyor.

- Ne oluyor telomere?

“Enzimler DNA’ları kopyalarken ucundaki koruyucu parçayı tam olarak kopyalayamıyor. Böyle olunca da sondaki o parçanın uzunluğu her kopyalamadan sonra kısalıyor.”

- Yani o bölüm ne kadar sürede biterse ömrümüz o kadar mı oluyor?

“O kadar dramatik değil. Eğer DNA’mızda kodlanmış bilgi her kopyalamada kısalsaydı, insan hayatı diye bir şey olmazdı. Allah’tan o kadar değil.”

- Ne kadar kısalıyor mesela?

“Ana rahmine düştüğümüzde 15.000 nükleotit uzunluğunda telomerimiz var. Daha doğum esnasında bunun 5 binini
kaybediyoruz.”

6-  BİR İNSANI EN FAZLA KAÇ YAŞINA DÖNDÜREBİLİRSİNİZ

- Telomer bitince ölüyor muyuz yani?.

“Hayır hayatımızın sonunda 5 bine yakın telomerimiz kalıyor. Ama sorun şu. Telomer azaldıkça, kısaldıkça, yaşlanma ilerliyor. İşte yapmak istediğimiz şey, bu telomerleri uzatmak. Onu uzatınca bir anlamda geriye dönüyoruz.”

- Bu durumda Benjamin Button efekti olabilir mi? Yani telomerleri ana rahmine düştüğümüz andaki sayıya yeniden çıkarırsak?

“Hayır Benjamin Button efekti diye bir şey yok. İnsan gelişmesini tamamlıyor.”

- Farazi bir soru sorayım. Ebedi gençlik diye bir şey olsa, mesela beni bugünden geriye kaç yaşına kadar gençleştirebilirsiniz?

“Teorik olarak 24 yaştan geriye gitmek mümkün değil. Ama bunlar sadece birer teori. Bizim işimiz, yaşlanmayı iyileştirmek.”

7- ÖLÜMSÜZLÜĞÜN ASIL SIRRI KADININ RAHMİNDE SAKLI

- Bunu nasıl yapıyorsunuz?

“Önce şu sorunun cevabını vermeliydik. İnsan yaşlanıyor ama ana rahmindeki yumurta ebedi gençliğe sahip. Kadın 40 yaşına gelse de doğurduğu çocuk genç hücrelerle, uzun telomerlerle doğuyor. Yani kadın içinde bir anlamda ebedi gençliğe sahip. Onlar da yaşlansaydı, çocukların annelerinden daha yaşlı doğmaları gerekirdi. Bu durumda da insan nesli 2 kuşaktan öteye geçemezdi.

- Daha açık söylemek gerekirse...

“Üreme hücrelerimizdeki telomerler ne kısalma, ne de yaşlanma belirtisi gösteriyor.”

- Yani üreme hücreleri ölümsüzlüğü keşfetmiş mi demek istiyorsunuz?

“Evet bu hücreler temel olarak ölümsüzdürler. İşte bunu sağlayan etkeni bulduk.”

8- ACABA DÜNYANIN EN ETKİLİ ESTETİSYENİ TELOMERAZ MI

- Nedir o etken?

“Telomeraz adlı bir enzim. Eğer mitolojideki ‘ölümsüzlük pınarı’ denilen şey varsa işte bu diyebiliriz. Yani bunlar insan tarihinin başından beri hiç ölmeden hep aynı şekilde bölünmeye devam ediyor.

- Ölümsüzlük mekanizması nasıl çalışıyor?

“Şöyle çalışıyor. Telomeraz üretme yeteneği olan hücrelerin telomerleri kısaldıkça, telomeraz enzimi onları yeniden uzatıyor. Yani daha yaşlanmaya başlamışken yeniden gençleşiyor.”

9- SİZİN ŞU HALİNİZ BENİM TEORİMİ DOĞRULUYOR

- O zaman gelelim asıl meseleye. Dr. Andrews açık konuşun ben ölecek miyim?

“O şimdilik kaçınılmaz bir şey.”

- Tamam o zaman ikinci soruya geçeyim. Ölünceye kadar yeniden gençleşebilecek miyim?

“Yaşlılığınızı tedavi edersek evet.”

- Yani kaç yaşına kadar gençleşebilirim?

“Yaşınız kaç?”

- Yetmiş...

“Bakın sizin görünümünüz benim teorimin ne kadar haklı olduğunu gösteriyor. Çünkü çok daha genç görünüyorsunuz.”

10- BİR AVUÇ TELOMERAZ İÇSENİZ YARARI YOK

- O zaman beni nasıl gençleştireceksiniz?

“Önce telomeraz içeren bir beslenme rejimi gerekiyor.”

-  Ne yiyeyim mesela?

“Sorun bu kadar basit değil. Öyle alıp bir avuç telomeraz enzimi içseniz de bir şey olmaz. Çünkü telomeraz, yutma yoluyla sindirim sistemine geçerek kana karışmaz. İğneyle kana verseniz de yararı yok. Ayrıca böyle bir şey kansere bile neden olabilir. Yanlış eklenmiş bir tek gen bile sizi öldürebilir.”

- Nasıl olacak öyleyse? Umut yok gibi. Biliyoruz ama yapamıyoruz durumu.

“Yok o kadar umutsuz değil. Bir kere şöyle bir şansımız var. Telomeraz geni şu an şu saniye bile hücrelerimizde var.”

EN BÜYÜK VAR OLUŞ BAYRAMIMIZ KUTLU OLSUN

Fotoğraf Erzincan Lisesi panosundan alındı.

HEPİMİZİ hepimiz yapan büyük Cumhuriyet’in 94’üncü yılı. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşu. Millet olarak en büyük var oluş bayramımız.
Ben hayatımın sonuna yaklaştıkça, Atatürk gözümde daha da büyüyor.En büyük bayramımız hepimize kutlu olsun.

YARIN: BİR GÜN EBEDİ GENÇLİK HAPI BULUNACAK MI

- Ebedi gençliğin sırrı TA-65 mi? Bu mucize molekülü 10 yıldır kendisi kullanan Dr. Andrews
ne diyor?
- Dr. Andrews’ın tek yumurta ikizi kardeşi ile 20 yıl önce çekilen fotoğrafında ne vardı?
- Kadın ve erkeğin altın yaşı nedir?
- Menopoza giren kadın yaşlanma hastalığının neresinde?
- İnsanın içindeki saatin tiktakları nasıl çalışıyor?
- Galapagos kaplumbağaları neden 400 yıl yaşıyor da biz yaşayamıyoruz?
- Kalbi yavaş atanlar daha mı uzun yaşıyor?