Bir çift ayakkabı savaşının arkasındaki büyük sürpriz
California’nın Oakland şehrindeki Oracle Arena basketbol sahası...
Cavaliers’in süper yıldızı LeBron James ve Warriors’un süper ötesi yıldızı Stephen Curry...
Çok daha az sayıda insanın gözü ise bu iki oyuncunun ayaklarındadır.
1
30 Haziran 2016...Geçen perşembe günü...Dünyanın 1 numaralı spor malzemesi üreticisi Nike birçok insanı şaşırtan bir açıklama yapıyor.
Şirketin kurucu ortağı ve efsane başkanı Phil Knights kuruluş yıllarından beri sürdürdüğü yönetim kurulu başkanlığından ve kurul üyeliğinden çekiliyordu.
Yerine şirketin CEO’su Mark Parker geçecekti.Kurucu ortak Phil Knights için, kulağa hoş gelen kozmetik bir unvan bulunmuştu: “Emeritüs başkan”...
Yönetim kurulunun daveti üzerine bazı yönetim kurulu toplantılarına katılma hakkı da olacaktı.
SON ÇEYREKTEN İKİ GÜN SONRA
Şirketin içini bilenler ve yatırımcılar açısından sürpriz bir karar değildi.Çünkü Knights bu kararını geçen yıl açıklamıştı.Yine de açıklamayı yaptığı geçen perşembe gününün şöyle bir özel durumu vardı.Bundan 2 gün önce, yani geçen salı, Nike’ın son çeyrek sonuçları açıklanmıştı.Şirketin satışları yüzde 6 büyümüştü...
O gün itibariyle şirket hisseleri 0.65 puan yukarıdaydı...
Ama açıklanan son çeyrek raporunun alt rakamlarından biri, yatırımcıların dikkatini çekmiş ve memnuniyetsizlik yaratmıştı.Gelecek yıllara ait müşteri talepleri beklenenin altındaydı.
Phil Knights
APPLE CEO’SU TIM COOK AYAKKABILARINI GİYİYOR
Yine geçen perşembenin asıl sürprizi şirket yönetim kurulunun bağımsız üyeler grubunun başkanlığına getirilen isimdi. Bu isim Apple’ın CEO’su Tim Cook’tu...
Evet yanlış okumadınız.
Nike Yönetim Kurulu Bağımsız Üyeler Başkanlığı’na Apple CEO’su Tim Cook getirilmişti.Peki bu değişiklikler ne anlama geliyordu...
Bunu anlamak için 14 gün önceye dönmek gerekir.
Tim Cook
NBA GECESİ ASIL FİNALİ OYNAYAN İKİ KİŞİ KİMDİ
2
19 Haziran 2016 Pazar...
California’nın Oakland şehrindeki Oracle Arena basketbol sahası...
O gece Amerikan basket tarihinin en önemli maçlarından biri oynanacaktı.NBA finalinde şehrin takımı Golden State Warriors, Cleveland şehrinin takımı Cleveland Cavaliers ile 3-3 biten bir play-off dizisinin sonunda şampiyonluğu tayin edecek 7’nci maça çıkmaktadır.
Tıklım tıklım arenadaki bütün seyircilerin gözü takımların üzerindedir.Ama bazı insanların gözü ise iki oyuncudadır.
Cavaliers’in süper yıldızı LeBron James ve Warriors’un süper ötesi yıldızı Stephen Curry...
Çok daha az sayıda bazı insanların gözü ise bu iki oyuncunun sadece ayaklarındadır.Çünkü o gece LeBron James’in ayağında Nike, Stephen Curry’nin ayağında ise Under Armour marka ayakkabı vardı.
Maçı Cleveland Cavaliers kazandı.Ama o gece biterken, ayakkabı maçını kazanan Stephen Curry oluyordu.
Curry 2013 yılında Nike’la olan anlaşmasını bitirmiş ve Under Armour’a geçmişti.Geçen yıl onun giydiği Under Armour basketbol ayakkabısı satışları yüzde 350 artmıştı.19 Haziran gecesi LeBron James sahadan NBA’in en değerli oyuncusu olarak ayrılırken, Stephen Curry ise Wall Street’in en değerli oyuncusu olarak sahayı terk ediyordu.
Dünyanın en ünlü finansal kuruluşlarından Morgan Stanley birkaç gün sonra raporlarına şu cümleyi ekleyecekti:“Bu sonuçlar Under Armour’un, basketbol alanında Nike’ın tarihi egemenliğine son verdiğinin işaretidir.
”Tabii o gece bazı insanların aklına 18 Mart 2016 günü yaşanan bir olay geldi.
96 ÇİFT SPOR AYAKKABI O GÜN NASIL TARİH YAZDI
3
18 Mart 2016 Cuma...
O gün dünya e-ticaret tarihine önemli bir gün olarak geçecekti.Çünkü dünyanın ilk “3D baskı” ayakkabısı o gün online satışa çıkarıldı...
Bunu yapan da Under Armour markasıydı.Tabanı 3D baskı ile yapılan ilk ayakkabı o gün internet üzerinden satışa çıkarıldı.Fiyatı 299.99 dolardı.Bütün satış sadece 17 dakika sürdü...
Çünkü sadece 96 çift ayakkabı satışa sunulmuştu.Alanların hemen hepsi de bunu hatıra objesi olarak almıştı.Aslında Under Armour, 3D üretim çalışmasına Nike ve Adidas’tan çok sonra başlamıştı.Ancak yarışın ilk psikolojik finişinde ipi o göğüslemişti.
Şirketin kurucusu Kevin Blank ilk 3D ayakkabıyı sattığı gün şunları söyleyecekti:
“Herkes 3D yapmaya çalışıyordu ama piyasaya ilk çıkan biz olduk...”Nike şimdi yediği teknoloji golünü Apple CEO’su Tim Cook’un üstleneceği misyonla aşmaya çalışacak.
1995’TE KAMYONETLE YAPILAN 100 BİN KM’LİK YOLUN HİKÂYESİ
4
28 Haziran 2016 Salı.
Nike’ın Oregon eyaletinin Beaverton kasabasındaki genel merkezinde son çeyrek sonuçları açıklanırken, ondan kilometrelerce uzaklıktaki Maryland eyaletinin Baltimore şehrinde ise bir başka olay yaşanıyordu.
O gün Under Armour şirketinin genç kurucusu Kevin Blank, şirketin büyük iddialarla inşaatına başladığı yeni genel merkezinin ilk bölümünü açıyordu.
Mezun olduğu 1995 yılını çok iyi hatırlıyordu.
Çünkü o yıl Atlantik sahilinde büyük bir sıcak dalgası vardı ve insanlar bunalıyordu.İşte o yıl aklına, insanları sıcaktan biraz olsun kurtaracak bir tişört yapmak fikri geldi.
Pamuklu ile sentetik bir elyafı birleştirerek özel bir tişört yaptı. Şirketini Washington DC’de kurdu.
O yıl Ford marka kamyonetinin arkasına yüklediği tişörtlerle Atlantik sahilinde 100 bin km yol yaptı...
İlk yılın bilançosu şuydu: 17 bin tişört satmıştı.Dokuz yıl sonra 400 milyon dolar satış geliri olan bir şirketin sahibiydi.2015 yılında ise satış rakamı 5 milyar dolara gelmişti.28 Haziran günü yeni binayı açarken çıkardığı bilanço şuydu:
“Beş yıl önce en büyük rakibim benim 12 katımdı.Sonra 1 katım oldu. Sonra 10 katım.Bugün ise 6 katım büyüklükte...”
“En büyük rakibim” dediği ise tabii ki Nike’tı...
O gün Nike’ın hisseleri yüzde 0.65 yukarıdaydı.Under Armour’unkiler ise yüzde 1.27 yukarıdaydı.Ama aradaki asıl fark 0.62 puandan çok daha büyüktü.
Under Armour geleceğe hızla yürüyordu, Nike’ınki ise o kadar hızlı büyümüyordu.Tabiatıyla Wall Street’in gözleri, daha hızlı koşan ayakkabının üzerindeydi.
SON SAHNE
SİLİKON VADİSİ Mİ İSTİKLAL MARŞI’NIN YAZILDIĞI ŞEHİR Mİ
SPOR ayakkabı ve malzemesi rekabeti tarihinin en büyük savaşına hazırlanırken komutanların durumu şuydu:
78 YAŞINDA BİR SİLİKON: Nike’ın ayrılan kurucu ortağı Phil Knights Amerikan iş dünyasında efsane bir isim.78 yaşında. Oregon Üniversitesi’nden mezun ama Silikon Vadisi’nin efsane üniversitesi Stanford’dan MBA derecesi var.Yani bir anlamda Silikon Vadisi’nden sayılır.
61 YAŞINDA İKİNCİ SİLİKON: Nike’ın yeni yönetim kurulu başkanı Mark Parker 61 yaşında.Penn State Üniversitesi’nden mezun.Yani Amerika’da Ivy League (Sarmaşık Ligi) denilen üniversitelerin birinden mezun.
56 YAŞINDA GERÇEK SİLİKON: Nike’ın bağımsız yönetim kurulu üyeliği başkanlığına getirilen Tim Cook 56 yaşında.Auborn Üniversitesi’nden mezun. Duke Üniversitesi’nden MBA’i var.O da bir Silikon Vadisi kurdu...
43 YAŞINDA BİR BALTIMORE’LU: Under Armour’un başında kurucusu Kevin Blank var.43 yaşında, Maryland Üniversitesi mezunu. MBA derecesi yok.İlginç bir savaş olacak.
Bir tarafta Amerikan rüyasının ve başarısının yeni sembolü Silikon Vadisi...
Öteki tarafta ise Amerikan Milli Marşı “Star Spangled Banners”ın yazıldığı Baltimore şehri...
Tabii bu arada yarışta yerini koruyan Adidas’ı da unutmamak gerekiyor.
-----------------
NOT: Yazıdaki bilgiler Fortune ve Business Week dergilerinin son sayılarından ve Google aramalarından elde edilmiştir. Senaryo her zamanki gibi bana aittir.
