Bankadan kaç para çektiğimizi bilen şirketin gizli arka odası

Üzerinde NCR yazıyordu...

Sonraki yıllarda dükkanlarda Facit ve NCR kelimelerini çok görecektim.

***

O güne kadar NCR harflerinin açılışını hiç düşünmemiştim.

Meğer çok basitmiş.

National Cash Register...

Milli Yazarkasa Şirketi

***

Geçenlerde Google Zeitgeist toplantısı için gittiğim Londra’da tesadüfen NCR’ın Türkiye ve Azerbaycan’dan sorumlu Genel Müdürü Işıl Hasdemir’le karşılaştım ve bunları söyleyince, “Gelin öyleyse sizi bizim Avrupa merkezimize davet edeyim, görün” dedi.

NCR’ın Avrupa finansal operasyonlardan sorumlu Başkan Yardımcısı Diego I. Navarette ile tanıştım.

***

Bu şirketi size de anlatmak istiyorum...

Neden biliyor musunuz...

Çünkü NCR, hepimizin günlük hayatımızda hiç farkına varmadığımız yerlerde bizlere dokunan bir şirket.

Havaalanından, bankalara, gittiğimiz restoranlardan, alıveriş ettiğimiz marketlere kadar her yerde bir tarafımıza dokunuyor.

***

Ama en önemlisi Türkiye’ye gelen ilk yabancı yatırımcılardan biri olması...

Ohio eyaletinde 1884 yılında John H. Patterson tarafından kurulan bir şirket.

Hemen bir yıl sonra Avrupa’ya açılmış.

Ve 1902 yılında Türkiye ofisini açmış.

***

Hep duyardım, NCR biraz içine kapanık şirkettir diye.

Tahmin ediyorum ilk defa bana bu kadar açıldılar.

Londra’da bana şirketin yeni ürünlerinin araştırmalarının yapıldığı bölümü açtılar.

2- İNSÜLİNİ YAZARKASA ŞİRKETİNİN İCAT ETTİĞİNİ BİLİYOR MUSUNUZ

NCR aslında bir icat kuruluşu.

Elinde 1200’ün üzerinde patent var.

- Mesela şeker hastalığınla mücadelede ala en etkin ilaç olan insülini bu şirket icat etmiş.

- Televizyonda LCD teknolojisini de NCR icat etmiş.

- Karbonsuz kopyalama kağıdı, termal baskı levhasını ve elektronik kasayı da onlar bulmuş.

3- 30 BİN ATM’DEN KİM KAÇ KURUŞ ÇEKTİ BİLİYOR

NCR şu an dünyanın her yerinde kullanılan ATM makinelerinin en büyük program ve makine üreticisi.

- Bugün dünyada 3.5 milyon ATM var. Bunların yüzde 30’u NCR markası taşıyor.

- Bugün Türkiye’de 50 binin üzerinde ATM makinesi var. Bunların yüzde 60’ı NCR’ın.

Yani bir anlamda gizli bankerimiz o.

- Geçen yıl Türkiye’de bankamatik ve kredi kartı ile 1.3 milyar lira para çekilmiş. Bu da şunu gösteriyor. 780 milyon liraya yakın kısmı NCR üzerinden geçmiş.

ABD ve Kanada’daki bütün ATM makinelerinin yüzde 90’ı NCR tarafından üretilmiş.

NCR’ın ürettiği makinelerden dünyada günde ortalama 700 milyon finansal veya finansal olmayan işlem yapılıyor.

Dünya çapında 15 milyondan çok dijital bankacılık müşterisi var.

4- ELİNİZDEKİ BİNİŞ KARTI YAPTIĞINIZ ONLINE İŞLEMİ HEP ORADAN GEÇİYOR

Uçağa binmek için online işlem yapıyorsanız, büyük bir ihtimalle bunu size NCR veriyor.

Aldığınız biniş kartı onların makinelerinden çıkıyor.

ABD ve Kanada’da bütün biniş kartı ve online checekin işlemlerinin yüzde 90’ı oradan geçiyor.

Sadece Amerika’da ayda 10 milyondan çok dijital biniş kartı veriyor.

10 havaalanından 9’unda NCR makineleri kullanılıyor.

5- RESTORANDA NE ÖDÜYORUZ NE  İÇİYORUZ NE YİYORUZ BİLİYOR

Dünya çapında 40 bin restoran NCR’ın ürettiği makinelerle işlem yapıyor.

Yani garson elindeki tabletle sipariş aldığı zaman mutafağa talimatı, o makineden veriyor. Stoktan düşme işlemi o makine ile yapılıyor.

Verdiğiniz sipariş onun üzerinden faturaya işleniyor ve kredi kartı ile ödemeyi o makine üzerinden yapıyorsunuz.

Ayrıca alışveriş merkezlerinde, marketlerde otomatik ödeme makinesi kullanıyorsanız bunların çok büyük çoğunluğu da işte çocukluğumuzdan beri elektronik kasa diye bildiğimiz bu makinelerin üzerinden geliyor.

6- VE GELELİM EN ÖNEMLİ SORUYA: BU BİLGİ KİMDE

Londra’daki merkezde Diego’ya en merak ettiğim soruyu soruyorum.

Bütün dünyada günde 700 milyon kişiyle ilgili işlem yapan bir şirket.

Uçağa kim binmiş, kim on line işlem yapmış, kim hangi restorana gidip ne yemiş, kim hangi marketten ne zaman ne satın almış, kim ne kadar para çekmiş...

Her gün elinde milyonlarca insana ait çok kıymetli bilgi geçen adeta buzdağının altındaki dev şirket bu.

Peki bütün bu bilgileri ne yapıyor, nasıl depoluyor...

Ve kullanıyor mu...

İşte NCR en üst düzey yöneticilerinden biri olan Başkan Yardımıcı Diego Navarette’nin verdiği cevap

“Bizim sınırımız makinede başlayıp orada biter. Yani bir mağazadan alışveriş yapan insanını bilgisi, o mağazaya aittir. Online check-in yapan, biniş kartı alan yolcunun bilgisi havayolu şirketine aittir, yemek ısmarlayan, kredi kartı ile ödeme yapan kişinin bilgisi restorana aittir...

Tabii bankadan para çeken insanın bilgisi de bankaya aittir...”

Yani günde 700 milyon kişiye ait işlem yapan bu makineler bir anlamda “Kör”, “Sağır”, “Dilsiz”.

O bilgileri ne alma, ne kullanma hakkına sahip değil...