Atina'da 29 Ekim resepsiyonu

Ertuğrul ÖZKÖK

Dün şu sorunun cevabını aradım.

Yunan Genelkurmay Başkanı'nın bugün Atina Büyükelçiliğimizde yapılacak olan 29 Ekim resepsiyonuna katılma kararı ne zaman bildirildi?

Daha açıkça sorayım.

Bu karar, Genelkurmay Başkanı Orgeneral İsmail Hakkı Karadayı'nın NATO Başkomutanı'na yazdığı mektuptan önce mi, yoksa sonra mı bildirildi?

KRONOLOJİ

Konuştuğum kaynaklardan aldığım izlenimlere göre, bu olayın kronolojik gelişmesi şöyle olmuş.

Orgeneral Karadayı, bu yaz başında Yunanistan'ın Ankara Büyükelçiliği'nde yapılan milli gün resepsiyonuna katılarak bir jest yapmıştı.

Buna karşılık, 30 Ağustos günü Türkiye'nin Atina Büyükelçiliği'nde yapılan törene Yunan Genelkurmay Başkanı katılmamıştı.

Ancak Türk komutanın jestine neden cevap verilmediği sorulunca şu cevabı vermişti:

‘‘30 Ağustos resepsiyonu, bizim milli günümüze tekabül eden bir gün değil. Bizim milli günümüze tekabül eden resepsiyon 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı oluyor.’’

Bu açıklamadan sonra Atina basınında Genelkurmay Başkanı'nın 29 Ekim resepsiyonuna katılacağı yorumları yapılmıştı.

Şimdi gelelim katılma kararının bildirilmesine...

Atina basınında, Yunan Genelkurmay Başkanı'nın resepsiyona katılacağı yolundaki haberler ancak önceki gün (27 Ekim Pazartesi) öğleden sonra çıkmaya başladı.

26 EKİM

Orgeneral Karadayı ise mektubu 26 Ekim günü yazmış. Demek ki, Yunan basınında, genelkurmay başkanlarının Türk resepsiyonuna katılacağı yolundaki haberler, bu mektuptan bir gün sonra çıkıyor.

Şimdi akla iki soru geliyor:

Yunan tarafı acaba Türk Genelkurmay Başkanı'nın bu mektubundan haberdar mıydı?

O zaman şu soru önem kazanıyor: Haberdar ise gelecek mi, gelmeyecek mi?

Dün akşam üzeri saatlerine kadar, Yunan Genelkurmayı'ndan büyükelçiliğimize, Doganis'in resepsiyona katılıp katılmayacağı konusunda henüz resmi bir bilgi gelmiş değildi.

Buna karşılık Yunan Başbakanı Simitis katılamayacağını bildirmişti.

26 Ekim, pazar günü idi. Dolayısıyla Yunan tarafının bu mektubun varlığından haberdar olmaması ihtimali daha yüksek.

Bu akşam Türkiye'nin Atina Büyükelçiliği'nde verilecek olan 29 Ekim resepsiyonunu merakla bekliyorum.

Genelkurmay Başkanı katılacak mı, katılmayacak mı?

Bu, ilişkilerin geleceği açısından iyi bir gösterge olacak.

Katılırsa, tarihte ilk defa bir Yunan genelkurmay başkanı Türk milli gününe gelmiş olacak.

Ancak meselenin bir başka boyutu daha var.

PROTOKOL DÜZEYİ

Türkiye'de genelkurmay başkanının protokoler düzeyi ile Yunanistan genelkurmayınki aynı değil.

Türk Genelkurmay Başkanı, tarihi gelişme sonunda belirlenen çok üst düzey bir protokoler düzeye sahip.

Yunanistan'da ise genelkurmay başkanının yeri çok daha aşağılarda bulunuyor.

Dolayısıyla, Karadayı'nın Yunan milli gününe katılmakla yaptığı jestin karşılığı, Yunan Genelkurmay Başkanı’nın katılması ile dengelenecek bir şey değil.

O nedenle, Türk Genelkurmay Başkanı’nın bu jestine karşılık beklenen, Yunan tarafından da başbakan veya dışişleri bakanı düzeyinde bir katılımın olmasıydı.

Ayrıca son 10 yılda PASOK'tan hiçbir milletvekili milli günümüze katılmadı. Geçen yıl hükümetten kimse yoktu.

Bu yılki katılım düzeyi bu bakımdan da gösterge olacak.

Bu arada Yunanistan, Türkiye'ye karşı çok ince bir politika uygulamaya başladı.

Simitis, Türkiye'ye karşı dostluk mesajları veriyor. Ama öte yandan askeri planda Türkiye'yi tahrik edecek her şey yapılıyor.

SIRA SİVİLLERDE

Türkiye buna aynı dille cevap verince de, bu defa dönüp Avrupa'ya şikâyetler başlıyor.

Diplomasinin kuralları, buna Türkiye'nin de aynı ince politikayla cevap vermesini gerektiriyor.

O bakımdan Genelkurmay Başkanı Karadayı'nın NATO Başkomutanı'na yazdığı mektup, en azından diplomasideki bu ince savaşı dengeleme bakımından yararlı olmuştur.

Şimdi sıra sivillerin girişiminde.

Çünkü unutmamamız gereken bir şey var. Bu işi siviller çözecek.