10 bin fabrikayı darmadağın eden iki tekerlekli savaş arabaları

Tuhaf bir spor araba, Los Angeles şehrinin merkezinde bir meydanda durur. Açılan kapısından 70’li yaşlarının sonunda bir erkek iner.

Elinde Fender gitarlarının kılıfına benzeyen uzun dikdörtgen bir kutu vardır.
Biraz sonra, meydanın ortasına toplanmış gençlere kendini tanıtır:
“Ben Christopher Lloyd...”

Kutuyu açar ve içinden bütün gençlerin çok iyi bildiği bir aleti çıkarır.
Bir kaykaydır bu...
Ancak tekerlekleri yoktur...
Gençlerden biri bağırır:
“Adamım... Bu alet Marty McFly’ın hoverboard’una benziyor...”
Bir başka genç ise “Vay canına, bu herif de o...”

ÇATLAK PROFESÖR

Karşılarındaki 78 yaşındaki adam, 1980’lerin efsane filmi “Back to the Future”un (Geleceğe Dönüş) çatlak profesörü Dr. Emmet ‘Doc’ Brown’ı oynayan Christopher Lloyd’dur.
Lloyd elindeki aleti gençlere gösterir...
Bu, 1989 yılındaki filmde Marty McFly rolünü oynayan Michael J. Fox’un üzerine binip uçtuğu uçan kaykayın aynısıdır.

Biraz sonra gençlerden biri bu aletin üzerinde yerden yükselip uçmaya başlamıştır.
1989 yılında çevrilen ikinci “Geleceğe Dönüş” filmindeki hayal 25 yıl sonra gerçek olmuştur...
“HUVr:Tech” adlı şirket o gün, uçan kaykayı dünyaya tanıtmıştır.
O gün uçan kaykayı ilk deneyenlerden biri de ünlü şarkıcı Moby olmuştur.
Ancak, uçan kaykayın, ticarileşerek, makul bir fiyatla çocukların ve gençlerin hayatına girmesi için daha epey zaman vardır.
O zamanı ise, bugün Amerikan ekonomisinin perde arkasındaki en büyük savaşlarından birine neden olan çok tuhaf bir alet dolduracaktır.
O iki tekerlekli aletin adı “Hoverboard”dur...

NOEL’DEN 2 GÜN ÖNCE THY GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

22 Aralık 2015 İstanbul
Türk Hava Yolları Genel Müdürlüğü...
Bir İngiliz gazetesinde çıkan yazı uçuş güvenliğinden sorumlu birimin önüne geldiğinde, ekip derhal toplantıya çağırılır.
Gazetedeki yazı İngiliz Standartlar Enstitüsü’nün bir uyarısını haber vermektedir.
“İncelenen 17 bin Hoverboard’un 15 bini güvenlik açısından sakıncalı bulunmuştur.”
THY o gün kararını verir. Bundan böyle ne yolcu kabininde ne de kargo bölümünde hoverboard taşınması yasaklanmıştır. THY’nin bu kararı, daha sonra dünyanın hemen hemen bütün uçak şirketlerinde uygulanacak bir yasaklamayı haber vermektedir.
THY güvenlikçileri bu kararı alırken, 10 gün önce, binlerce kilometre uzakta bir fabrikada bununla ilgili çok önemli bir toplantı yapıldığını bilmiyordu.

AMAZON’UN 14 ARALIK GÜNÜ ALDIĞI KARAR

14  Aralık 2015
Noel gecesinden 10 gün önce Çin’de Shenzen Bojulong Display Technologie şirketi...
Şirketin sahibi Jerry Feng önüne konan ajans haberini okuduktan sonra, “İşte bu felaketimiz olur” diyordu...
Dünyanın en büyük e-ticaret şirketi Amazon, pazarladığı hoverboard’ların çoğunu satıştan çekmişti. Hatta sattıklarının parasını iade etmeye de hazırdı.
Feng’in şirketi bütün üretimini dünya çocuklarının fenomen oyuncağı haline gelen hovarboard’ların üretimine çevirmişti.
Amazon’un bu kararı, yanından çalışan 500 kişinin 400’ünün işine son vermek anlamına geliyordu.
Çin’de aynı ürünü üreten binlerce şirket vardı.
Amazon’un bu kararı, bu fabrikaların gelirlerinin yarı yarıya düşmesi anlamına geliyordu.
Amerikan ekonomi tarihinin en büyük savaşlarından biri başlıyordu...
Çocukların en gözde oyuncağı bir anda Truva savaşının iki tekerlekli savaş arabalarına dönmüştü.
Aslında bu savaş, 2014 yılının sonbaharında başlamıştır.

BİR ‘PINGHENCE’NİN HİKÂYESİ

2014 Hongzou, Çin...
Savaş, 2014 yılında John Soibatian adlı 34 yaşında bir Amerikalının Çin’in Hangzou şehrindeki Chic Inetlligent Technologies’in kapısından girmesiyle başlamıştı. Gelen kişi, daha önce Verizon şirketinde çalışan bir startup’tı.
Geldiği şirket ise bir zamanlar dünyanın en büyük buluşu olarak lanse edilen iki tekerlekli Segway’lerin taklitlerini üreten bir firmaydı. Fabrikayı gezerken, kenarda duran bir oyuncağa gözü takılır. Segway’i andıran ama kullanacak direksiyonu olmayan iki tekerlekli bir aletti.
“Bu nedir” diye sorar.
Fabrikanın sahibi “Pinghengche” der...
Çince anlamı “Dengeli tekerlek”tir...
Genç startup, daha o an bu oyuncağın, Silikon Vadisi’ndeki genç dijital zihniyetle, bir çocuğun hayal dünyasını birleştiren harika bir oyuncak olduğunun farkına varır. Her çocuk gibi o da “Geleceğe Dönüş” filmleriyle büyümüştür. Hemen o an fabrikanın sahibi ile bir exculisivite anlaşması yapar. Ürettiği araçlar, Sobastian’ın Amerika’daki IO Hawk şirketi tarafından satılacaktır. Fiyatı da daha o gün belirler. Ürünler 1800 dolardan satılacaktır. Üstelik Chic şirketinde bu aletin lisansı da vardır. Altı ay sonra Amerika’da çok ilginç bir olay olacak ve talep anında patlayacaktır.

ÜNLÜ AKTÖR STÜDYOYA TUHAF BİR ALETLE GİRİYOR

Mayıs 2015 Los Angeles Amerikan’ın ünlü gece televizyon programı “The Tonight Show’un o geceki konuklarından biri ünlü aktör Jamie Foxx’tur.
Foxx, sunucu Jimmy Fallon ve seyircilerin şaşkın gözleri önünde, iki tekerlekli tuhaf bir aletin üzerinde kaykay yapar gibi stüdyoya girer. Bu sahne, Amerikan geniş kitlelerinin Hoverboard’la bir televizyon programında ilk tanışmasıdır. Bir süre sonra Justin Bieber ve ünlü rap şarkıcısı Wiz Khalifa da aynı alet üzerinde çekilmiş fotoğraflarını Instagram ve Vine hesaplarından paylaşacaktır. Hoverboard artık Amerikan hayatının 50’li yılların hulapop’u kadar kült ve popüler bir aleti haline gelmiştir.
Chic’in üretim kapasitesi talebi karşılamaya yeterli değildir. 30 fabrikaya daha lisans hakkını satar. Bir süre sonra Çin’de 10 bine yakın fabrika ve atölye hoverboard üretmeye başlamıştır. Bazı isimsiz Çin markaları 300 dolar gibi çok düşük fiyatlara satılmaktadır. Artık Amerika Birleşik Devletleri gümrüğünden her gün 40 bin hoverboard girmeye başlamıştır. Çin’de bütün şirketler Noel’de iyice patlayacak olan satışlar için üç vardiya çalışmaktadır.Kara haber Noel’den tam 10 gün önce gelecektir. Amazon Çin’den gelen ürünlerin çoğunu satıştan çekmiştir. Ancak iyi haber de vardır...
Noel için piyasaya sürülen aletlerin çoğu satılmıştır...
Çin’de binlerce fabrikanın felaketi olan olayın nedenini en güzel anlatan şeylerden biri 38 gün sonra belli olacaktır.

HÜRRİYET YAZI İŞLERİNE DÜŞEN BİR HABER HER ŞEYİ ANLATIYOR

21 Ocak 2016
İstanbul... Hürriyet Gazetesi Yazıişleri...
Haber uluslararası bir ajanstan gelmiştir. Yanında ise 13 yaşında bir çocuğun fotoğrafı vardır. İngiltere’de Jibril Muhammed Faris adlı bir çocuk hoverboar’duyla evde gezerken alet aniden alev almış, ev kül olmuştu. Haber o gün Hürriyet’te yayınlandığında, THY uçuş güvenliği grubu da 15 gün önce aldığı kararın ne kadar yerinde olduğunu bir kere daha görmüştü...
Bu aletlerde kullanılan lityum nikel piller güvenli değildi. İngiliz Standartlar Enstitüsü bunu 17 bin araç üzerinde test etmiş, sadece 2 bin araç güvenlidir belgesi alabilmişti ama Amerikan hoverboard pazarı artık Çinli şirketleri bitirmek üzeredir. Üstelik başlarında bir de patent sorunu patlamıştır.
Otuz yaşında Amerika’ya yerleşen Çinli bir seri mucit, bu ürünün patentinin kendisine ait olduğunu iddia etmiş ve epey de mesafe almıştır.
Artık geleceği düşünme zamanıdır...
Shenzen Bojulong şirketi ocak ayından itibaren hoverboard üretimini kesip, lisanlı bir Amerikan drone’u üretmeye başlamıştır.
İki tekerlekli savaş arabaları Çin şirketlerini yerle bir etmiştir.