Yaşlı halk otobüsüne kamyonla gençlik aşısı

İSTANBUL toplu taşımacılığının yüzde 8'ini gerçekleştiren 1310 özel halk otobüsü, İETT'nin uyguladığı 15 yaş sınırını, ‘‘ruhsat oyunuyla’’ deliyor. Bu da, yaş sınırı yüzünden yenilenmesi gereken halk otobüslerinin ruhsatları, kaza nedeniyle hurdaya çıkmış kamyon, minibüs ve binek araçların ruhsatlarıyla değiştirilerek yapılıyor. Böylece işletmeciler, 10-15 milyar liralık bir masrafla, yeni otobüs için 160 milyar lira ödemekten kurtuluyor. Bunun sonucunda da 800 bin İstanbullu her gün, metal yorgunluğu ve korozyon yüzünden çürümüş bu araçlarla kelle koltukta seyahat etmek zorunda kalıyor.

KAMYONET RUHSATI

Arkadaşımız Zeliha Aslan'ın yaptığı araştırmaya göre, 15 yaş sınırını getiren İETT'nin, yeterli denetim yapmaması sonucunda İstanbul trafiğinde cirit atan bu özel halk otobüslerinin ruhsat oyunu, ancak araç kazaya karıştığı zaman ortaya çıkıyor. Bu araçların yaptığı kazalar sonucunda, 18 yaşındaki bir halk otobüsünde 2001 model Mercedes Atego kamyonet, 83 model BMC otobüsten de 96 model MAN kamyon ruhsatı çıkabiliyor. Hatta, 84 model bir Mercedes marka halk otobüsüyle İstanbul'da, 99 model Renault 9 ruhsatıyla toplu taşımacılık gerçekleştirilebiliyor.

Otobüs üretici firmalar, özel halk otobüslerinde kaza sonucu ortaya çıkan ‘‘ruhsat oyunu’’yla ilgili ilk olarak geçtiğimiz yıl Otomotiv Sanayii Derneği'ne bir yazı ve belgeler göndererek, yasal işlem başlatılması için uyarıda bulundu. Bunun üzerine harekete geçen Otomotiv Sanayii Derneği, Sanayi Bakanlığı'yla işbirliği yaparak, ruhsat oyunu yöntemiyle eski otobüslerin yeniden toplu taşımacılık hizmetinde kullanılmasının önlenmesi için çalışma başlatılmasını sağladı.

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Sanayi Genel Müdürlüğü aracılığıyla, İstanbul ve Bursa'daki Sanayi Ticaret İl Müdürlükleri'ne talimat verdi. Ayrıca, tadilat görmüş ya da tadilat işlemi yapılmadan model yılı değiştirilerek tescil işlemi yapılmış araçlara ait teknik belge veya ruhsat örneğinin Bakanlığa ulaştırılması halinde yasal işlemlerin başlatılacağını bildirdi. Ancak, aradan bir yıl geçmesine rağmen, özel halk otobüslerinde uygulanan ruhsat oyununun önüne bir türlü geçilemedi.

1310 otobüsten 771'i gençmiş

OTOBÜS üreticisi firma yetkilileri ise, ‘‘Yeni bir otobüsün maliyeti 160 milyar lira. Otobüs sahipleri, kamyon, kamyonet, minibüs ayrımı dahi yapmaksızın hurdaya ayrılmış araçları trafikte tescil ettirip kullanmaya devam ediyor. İstanbul'da 1310 halk otobüsünden 771'i kayıtlarda 2 yaşın altında gözüküyor. Oysa, üretici ve ithalatçı firmaların yaptığı satış, bu rakamların çok altında’’ dediler.

Yasal işlem başlatılacak

SANAYİ Genel Müdürlüğü yetkilileri eşya taşıyan bir aracın yolcu taşıyan araca dönüştürülmesinin yasak olduğuna dikkat çekerek, ‘‘Bize gelen ihbarlar üzerine İl Müdürlüklerimize talimat verdik, konuyu araştırıp belgeleri Bakanlığımıza ulaştırmalarını istedik. Belgeler geldiğinde yasal işlemleri başlatacağız’’ dediler. İETT yetkilileri ise ‘‘Halk otobüslerinin çalışma iznini, araçların ruhsatına göre veriyoruz. Yasal mercilerden verilen bu ruhsatların gerçek olduğunu kabul etmek zorundayız’’ dediler.