Uçakta internet dönemi başlıyor

SON yıllarda hızla gelişen ve hayatımızın önemli bir parçası haline gelen internet, artık gökyüzünde de kullanılmaya başlanıyor. American United Airlines, Continental, Lufthansa, British Airways gibi dünyanın önde gelen havayolu şirketlerinin uçaklarında internet kullanımını sağlamak için başlattığı yoğun çalışmalara, Türk Hava Yolları da (THY) katıldı. THY'nin uçaklarında da, 2004 yılından itibaren internete bağlanılacak, elektronik posta alıp, gönderilebilecek.

Şu anda uçaklarda internet kullanımı iki farklı yöntemle gerçekleştiriliyor. Amerikan United, Continental Airlines gibi havayolu şirketleri, yolcuların uçuş sırasında elektronik posta (e-mail) gönderip, almalarına imkan sağlıyor.

Alman havayolu şirketi Lufthansa'nın uçaklarında ise önümüzdeki yıldan itibaren yolcular uçuş sırasında hızlı internet bağlantısı gerçekleştirebilecek. Lufthansa gibi uçuş sırasında internet bağlantısı için çalışmalara hız veren THY de, Inmarsat'ın yüksek hızda bağlantı sağlayacak yeni uydusunun devreye girmesini bekliyor. Yeni uyduyla birlikte 2004 yılından itibaren A340 uçaklarında yolcular, internet bağlantısı kurabilecek.

Bazı uçaklarda telefonların dışında uçuş sırasında iletişim kurmak henüz mümkün olmuyor. Uygulanan yüksek tarife yüzünden de telefon bağlantısına yolcular fazla rağbet etmiyor. İnternet bağlantısı, özellikle uzun süreli uçuşlarda yolcuların iletişiminde büyük kolaylık sağlayacak.

11 Eylül saldırılarından önce Boeing'in yeni uydu programı için işbirliği yapma kararı alan bir çok hava yolu şirketi, saldırıların ardından bu kararlarını ertelemek zorunda kalmıştı.

MESAJ GÖNDERME 15 DOLAR

Bu karardan sonra uçakta internet bağlantısıyla ilgili ilk girişim, United Airlines'dan geldi. United Airlines, Verizon adlı şirketle işbirliği yaparak, geçtiğimiz yılın sonundan itibaren Boeing 767 model uçaklarında elektronik posta alım ve gönderim hizmeti vermeye başladı. Yolcular, United Airlines'in Kuzey Amerika uçuşlarında 15.98 dolar karşılığında elektronik postalarını kontrol edip, yeni mesaj gönderebiliyor. Bu fiyat, dosyaların büyüklüğüne göre artabiliyor.

United Airlines'in ardından Amerikan Continental Airlines da elektronik posta hizmeti vermeye başlayacağını açıkladı. Yolcular 15 dolar karşılığı koltuk arkalarında bulunan telefonlar aracılığıyla elektronik posta gönderebiliyor. Virgin Atlantic Havayolları şirketi de bazı uçuşlarında yolcuların elektronik posta göndermesine imkan sağlıyor. Yolcular, uçaktan gönderdikleri her bir mesaj için 2.50 dolar ödüyor.

İNTERNET 30 DOLAR

2004 yılından itibaren internet hizmetine başlayacağını açıklayan Lufthansa'nın ‘FlyNet’ adını verdiği programın maliyeti ise mesaj alıp, vermeden daha yüksek olacak. Lufthansa, Boeing'in uydu programına bağlı olarak geliştirdiği bu sistemle, büyük dosyaların ve görüntülerin internet üzerinden hızlı bir şekilde kaydedilmesine imkan tanıyor. Uçakların üzerine yerleştirilen antenler sayesinde hızlı bir internet erişim hizmeti verecek olan Luftansa, deneme uçuşlarını geçtiğimiz aylarda Washington-Frankfurt arasında gerçekleştirdi. Bu hizmetin yolculara maliyeti ise uçuş başına 30 ile 35 dolar arasında değişecek. Bu bağlantının bedeli de kredi kartı ya da uçuş milli karşılığında ödenebilecek.

British Airways de, Boeing'in uydu programı çerçevesinde New York-Londra uçuşlarında internet bağlantı testleri yapıyor. Ancak, bu testler henüz sonuçlanmadı.

YARIŞTA THY DE VAR

Havayolu şirketleri arasında internet konusunda yaşanan bu gelişmelere Türk Hava Yolları da ayak uyduruyor. THY Basın İlişkiler Müdür Muavini Dicle Yürür, şu anda yolcuların Inmarsat Aero uyduları aracıyla A340 tipi uçaklarından telefon görüşmesi yapabildiğine dikkat çekerek, şunları söyledi:

‘‘Telefon bağlantısı gerçekleştirilen bu sistemin uydu bağlantı hızı çok düşük. Bu nedenle, şu anda yolcular internet bağlantısı gerçekleştiremiyor. Ancak, Inmarsat, 2004 yılından itibaren yüksek hızda bağlantı sağlayacak uyduları hizmete sokacak. Böylece, önümüzdeki yıldan itibaren yolcularımız A340 tipi uçaklarda internet bağlantısı yapabilecek. Dünyanın en karlı havayolu şirketlerinden biri olan THY, bir çok havayolu şirketinden önce yolcularına uçaktayken internet hizmeti vermeye başlayacak.’’


Uçaktan internete nasıl bağlanılıyor?


INMARSAT Aero, uydu üzerinden haberleşme sağlayan, telefon, bilgisayar ve uydu anteninden oluşan bir sistem. Bu sistemle uydu kanalıyla data haberleşmesi yapılıyor. Sistem uçağa monte ediliyor. Yer istasyonu da verici görevi görüyor. Uçakların yerden normal telefonla aranabilmesi için dünyada uçaklara özel bir alan kodu yaratılıyor. Telefonla aranılan uçağa hangi ülkeden hizmet veriliyorsa, yer istasyonu o ülkeye ait uyduya yönlendirme yapıyor. Uçaklara bu sistem kurulduğunda yerdeki bir abone herhangi bir telefondan uçaktaki bir yolcuyu rahatlıkla arayabiliyor.

Yerdeki abone uçağa ait alan kodu ve uçağın numarasını çevirdiğinde numara önce şehirlerarası, sonra milletlerarası santrale ulaşıyor. Milletlerarası santral de bu numarayı Hollanda'daki yer istasyonuna aktarıyor. İstasyon uçağın o anda nerede olduğunu belirliyor. Sonra da uçağın bulunduğu hava sahasındaki ülkeye ait uyduya sinyalleri ulaştırıyor. Uydu da bu sinyalleri aranılan uçağa iletiyor. Uçağın telefonu çaldığında da uçuş görevlileri hattı aranılan yolcunun önündeki telefona aktarıyor.

Uçaklara yolcu taşıma kapasitelerine göre hat veriliyor. 100 kişilik bir uçakta 20 kişinin aynı anda yerden aranabilmesi sağlanıyor. 2004 yılından itibaren uydu bağlantı hızı artırılacak olan bu sistem sayesinde, uçaktan internet bağlantısı gerçekleştirilebilecek.