Meşrubatçıyı ‘pas’ ürküttü, kutuda tenekeyi bırakıp alüminyuma geçti

YILLIK hacmi 53 milyar dolara ulaşan alkolsüz içecek pazarında, teneke kutu tamamen yerini alüminyuma bıraktı. Bunda da asit içeren gazlı içeceklerin teneke kutularda paslanma sorunu yaratması etkili oldu. Gazlı içecek üreticilerinin kutu ambalajda tamamen alüminyuma gelmesi, en fazla geri dönüşüm firmalarına yaradı. Bu da, geri dönüşüm için toplanan kutularda teneke için 25 kuruş olan kilogram kutu fiyatı, alüminyumda 1.5 TL’ye çıkmasından kaynaklanıyor.
Yüzde 100 alüminyum kutu
Geri dönüşüm firmalarına göre, daha önce her 10 meşrubat kutusundan birinde alüminyum yerine teneke kullanıyordu. Artık bu oran yüzde 100 alüminyum kutuya dönüştü. Geri dönüşüm firmalarının topladıkları ürünler üzerinde daha önce yaptıkları araştırmalara göre, Coca Cola klasik, Coca Cola Diet, Pepsi, Cappy, Lipton Ice Tea, Nestea, Çamlıca, Li Cola, Li Porta, Efes, Tuborg gibi alkollü, alkolsüz içeceklerin kutularında alüminyum kullanılılırken Coca Cola Zero, Scheweppes gibi bazı meşrubatlarda ise zaman zaman teneke malzemeden üretilmiş ambalajlara da yer verilebiliyordu. Bunların oranı da yüzde 10’u buluyordu.
2.5 milyon ton toplanıyor
Arkadaşımız Mehtap Özcan’ın yaptığı araştırmaya göre, Türkiye’de yılda üretilen 20 milyon ton evsel atıktan sadece 2.5 milyon tonu geri dönüşüme kazandırılıyor. Bu ürünler, özel olarak oluşturulan tesislerde, cinslerine ve özelliklerine göre tek tek ayrılarak, ekonomiye yeniden kazandırılıyor. Bu 2.5 milyon ton atığın 625 bin tonunu kağıt, karton, plastik, alüminyum ve teneke (kalay) gibi ambalaj malzemeleri oluşturuyor. Teneke (kalay) ve alüminyum ambalajlarda yaygın olarak kullanılan malzemeler arasında yer alıyor. Günlük hayatımızda sık olarak kullandığımız yağ tenekeleri, konserve kutuları ve meşrubat kutularının yüzde 90’ı alüminyumdan üretiliyor ve bu atıklar kilogramı 1.50 TL karşılığında geri dönüşüm firmalarına satılıyor. Ancak bu ambalaj atıklarının tenekeden üretilmiş olanlarının fiyatı ise kilogram başına 25 kuruş oluyor.

Depozito alma ya da satma imkanı sağlanıyor

GIDA ambalaj atıklarının en fazla oluştuğu yerlerin başında, apartmanlar, sitelerin yanı sıra özellikle, stadyum, yüzme havuzu, lokanta, hazır yemek tesisleri, okul, park, eğlence merkezleri, oyun salonları, oteller, büfeler, iş hanları, otogarlar, kamu ve özel kurum binaları, yurtlar ve üniversite kampüsleri geliyor. Almanya, Finlandiya gibi bazı ülkelerde alüminyum ambalajlı içecekler depozite bedeli karşılığında satılıyor. Boş alüminyum kutularını geri getiren kişilere depozite bedelinin geri ödenmesi veya ambalaj atığı toplama merkezlerinde kullanılmış alüminyumun bir bedel karşılığı satın alınıyor. Bazı Avrupa ülkelerinde oluşturulan belli toplama merkezlerinde satın alma işlemi yaygın olarak uygulanıyor. İsteyen, topladığı kutuları  oluşturulan satın alma merkezlerine götürerek, ücreti karşılığında satabiliyor.

1 tonu 1300 kilograma çıkıyor

TÜRKİYE’de toplam 160 toplama-ayırma tesisi faaliyet gösterirken, bunlardan 27’si İstanbul’da bulunuyor. Bu tesislerde işlenen her 1 ton metalden 1300 kilogramlık hammadde elde edilebiliyor. Alüminyum ve teneke gibi metaller, geri dönüştürülmesi sonucunda
ambalaj, ulaşım, inşaat, elektrik, mekanik ve ekipmanları gibi alanlarda kullanılabilen farklı bir malzeme konumuna gelebiliyor.

10 kutu 35 saat TV izlemeye   eşdeğer

GERİ dönüşüm firmalarından Taşlar Kağıt’ın Çevre Sorumlusu Şengül Şahin,  şu bilgileri verdi: “10 adet alüminyum içecek kutusu geri kazanılıyor ve 100 kwh’lik bir ampulün 35 saatte ya da bir televizyonun 30 saatte harcadığı elektrik enerjisi kadar tasarruf sağlayabiliyor.Alüminyum malzemelerin geri kazanımı, enerji tüketiminde yüzde 95, hava kirliliğinde yüzde 90, su kirliliğinde ise yüzde 97 oranında tasarruf sağlıyor. ”

En hızlı büyüme buzlu çay ve sporcu içeceklerinde yaşanıyor

53 milyar dolarlık alkolsüz içecekler sektörü, 2010 yılının ilk 6 ayında yüzde 9 büyüme oranını yakaladı.
Türkiye’de kişi başına düşen yıllık gazlı içecek tüketimi 170 şişeye (40 litre) ulaştı.
 Bunun 10.5 litresini meyve suyu, 2.5 milyar liralık kısmını da kolalı içecekler oluşturdu.
 2010’in ilk yarısında gazlı içecekler yüzde 7, meyve suyu yüzde 7, paketli su yüzde 19, buzlu çay yüzde 32, enerji içecekleri yüzde 33, sporcu içeceği ise yüzde yüzde 17 büyüme gerçekleştirdi.