İnsan hayatı bu kadar ucuz mu?

Erkan ÇELEBİ

Otomobiliyle kaza yapan Necati Yeribelli'nin alnına, patlayan ön camın parçalarından biri saplandı. Oysa, kullandığı Ford Taunus'un önünde temperli yerine lamine cam kullanılmış olsaydı, cam patlamayacak ve Yeribelli belki de yaralanmayacaktı. Avrupa'da, otomobil ön camında dağılan temperli cam kullanımı yasaklanarak, lamine cam zorunlu tutuluyor. Yerli üreticilerin çoğu buna uyuyor. Ancak, Renault 9 ve 12 modellerinde hala temperli cam kullanılıyor.

GEÇTİĞİMİZ perşembe günü gazetelerin iç sayfalarında trafik kazasıyla ilgili bir haber yer aldı. Necati Yeribelli, arkadaşından aldığı emanet otomobille Maltepe sahil yolunda aşırı hız nedeniyle kaldırıma çarptı. Çarpmanın şiddetiyle, kullandığı Ford Taunus marka aracın ön camı patladı. Ok gibi fırlayan bir cam parçası, Yeribelli'nin alnının tam ortasına saplandı. Yeribelli, hayati tehlikeyi bir şans eseri atlattı. Ama, bu olay otomobil üreticisi firmaların kısa süre öncesine kadar üç kuruşluk tasarruf adına can güvenliğini nasıl hiçe saydıklarını da açıkça gözler önüne serdi.

Çünkü, 1993 yılına kadar üretilen Ford Taunus otomobillerde, diğer yerli otomobillerin ön camlarında olduğu gibi darbe anında dağılmayan lamine cam yerine temperli cam kullanılıyordu.

Oysa Ford, Escort'ta olduğu gibi Taunus'da da lamine cam kullanmış olsaydı, kaza sırasında otomobilin ön camı patlamayacaktı. Böylece, Necati Yeribelli'nin de alnının tam ortasına bir cam parçası saplanmayacaktı.

TSE İZİN VERİYOR

Avrupa'nın ECE-R 43 standardına göre, otomobillerin önünde darbe sırasında dağılmayan lamine cam kullanmak zorunlu. Bundaki amaç da, darbe sırasında başın kırılan camın arasına girip, kesilmesini engellemek.

Ne var ki TSE, hâlâ can güvenliğini hiçe sayarak, otomobillerin önünde darbe sırasında dağılan temperli camların kullanılmasına izin veriyor. Buna rağmen bir çok yerli otomobil üreticisi daha pahalı olmasına rağmen, can güvenliğini maliyetlerin önünde tutarak otomobillerde lamine cam kullanmaya başladı. Bunlardan biri de Otosan. Otosan, 1993 yılında Ford Taunus'larla birlikte temperli cam kullanımını durdurdu. Artık, Ford Escort'ların tamamında daha pahalı olmasına rağmen lamine cam kullanılıyor.

Ancak, Renault'un bazı modelleri için bunu söylemek mümkün değil. Renault, ürettiği Renault 9 ve Renault 12 otomobillerin önlerinde temperli cam kullanmayı yeğliyor.

Hürriyet'in Tüketici Servisi, bu konuyu ilk olarak Fırat Erkin adlı tüketicinin şikâyeti üzerine geçtiğimiz Haziran ayında gündeme getirmişti. ‘‘Ucuz otomobil alanın canı yok mu?’’başlığıyla yer alan yazıda Renault, temperli cam kullanılmalarının nedenini, Araç İmal, Tadil ve Montaj Yönetmeliği'ne bağlamıştı.

Arkadaşımız Zeliha Aslan'ın o dönemde görüştüğü Renault Mais Müşteri Hizmetleri Müdürü Candan Tunçalp, otomobillerde lamine ve temperli ön cam uygulamasının bir güvenlik tercihi olduğunu söyleyerek, gerekçesini şöyle açıklamıştı:

‘‘Araç İmal, Tadil ve Montaj Yönetmeliği'ne göre her iki tip cam da emniyet amaçlı... Lamine ön cam darbe esnasında dağılmıyor, ama önde oturanların başlarını cama çarparak ciddi yaralanmalara ve travmalara neden olabiliyor. Ayrıca, yolcu emniyetini artırıcı ilave bir unsur olmayan lamine camın orta gelir grubundaki tüketicilere yönelik Renault 9 grubu otomobillerin maliyetini de yükseltiyor.’’

ŞİŞE CAM SUÇLUYOR

Renault'un bu savunmasına karşın Şişe Cam'a bağlı Trakya Cam Sanayi Otocam Fabrikası Üretim Müdürü Yavuzhan Nas ise, otomobillerin önlerinde kesinlikle temperli cam kullanılmaması gerektiğini ileri sürmüştü. Nas, ‘‘Ne yazık ki, TSE'ye göre her iki cam da standartlara uygun. Oysa, otomobillerin önünde temperli cam kullanımı, Avrupa'nın ECE-R 43 standardından çoktan çıkarıldı. Avrupa'da kesinlikle artık otomobillerin önünde temperli cam kullanılamıyor. Ön camların lamine olma zorunluluğu var. TSE izin vermesine rağmen, Türkiye'de de bir firmanın dışında otomobillerin önünde temperli cam kullanan kalmadı. Çünkü, temperli cam darbe sonucu kırıldığında camın etrafında bir çok parçacıklar oluşuyor. Bu görüşü engellediği gibi, can güvenliğini de tehlikeye sokuyor. Baş cama vurduğunda camın içine girmemeli. Girdiği taktirde, camın etrafında kalan küçük cam parçacıkları başın ve boynun kesilmesine yol açabilir’’ diye konuşmuştu.