Erkan Çelebi: Emekliye de insafsız faiz

Erkan ÇELEBİ

İŞÇİ ve memur emeklilerinin maaşlarının 3 katına kadar Vakıfbank'tan kullanabildikleri kredinin faizi, yüzde 5'den yüzde 11.5'e yükseldi. Banka, yeni faiz oranlarını kriz öncesi kullandırılan kredilere de uyguladı. Bunun sonucunda, emekli maaşlarının yüzde 34'ü sadece faize gitmeye başladı.

VAKIFBANK, maaşlarına mahsuben işçi ve memur emeklilerine açtığı kredinin faizini, yüzde 5'den yüzde 11.5'e yükseltti. Bu yüzde 11.5 oranındaki faiz, kriz öncesi bankadan kredi kullanan emeklilere de yansıtıldı. Bunun sonucunda 350 milyon maaşlı bir emekli, bankadan kullandığı 1 milyar 50 milyon liralık kredi için maaşının yüzde 34'ünü faiz olarak ödemek zorunda kalıyor.

Oysa emekliler, kriz öncesinde aylık yüzde 5 faiz oranıyla kullandıkları bu kredi için Vakıfbank'a maaşlarının sadece yüzde 15'ini faiz olarak ödüyorlardı. Faizin artırılmasıyla, 350 milyon lira maaş alan bir emeklinin bankadan kullandığı 1 milyar 50 milyon liralık kredinin aylık faizini 52 milyon 500 bin liradan 120 milyon 750 bin liraya çıkmasına yol açtı.

MAAŞA KARŞILIK

Vakıfbank, maaş ödemesinde bulunduğu Emekli Sandığı, SSK ve bağkur emeklilerine maaşlarının üç katı oranında kredi kullandırıyor. Bankomat adı verilen bu krediyi açarken emeklilere herhangi bir formalite uygulamıyor. Açtığı bu krediye vade sınırlaması getirmeyen banka, faiz ödendiği sürece ana parayı sabit tutuyor. Emekliler de bu faizi her ay maaşlarından taksitler halinde ödüyor. Böylece banka açtığı bu krediyle emeklilerin bütçesinde az da olsa bir rahatlama sağlatıyordu.

Ancak, emeklileri tüketici olarak değerlendirmeyen Vakıfbank, kullandırdığı bu krediyi de ferdi kredi kapsamına almıyor. Bunun sonucunda da bankomat kredisi, Tüketici Yasası çerçevesinde faizi sabitlenen ferdi kredilerin dışında tutuyor. Emeklilerin kullandığı bu kredilere ticari kredi işlemi yapıyor. Faiz oranını dilediği gibi değiştirebiliyor.

Arkadaşımız Zeliha Aslan, maaşlarını Vakıfbank'tan alan emeklilerin tepkisini çeken bu uygulamayla ilgili olarak banka yetkilileriyle görüştü. Vakıfbank yetkilileri, ‘‘Bankomat Kredisi, emeklilerin yanısıra bankada mevduat hesabı olan müşterilere de kullandırılıyor. Bankamızda hesabı bulunanlar, kendi hesaplarının yanısıra bankomat kartlarını kredi kartı gibi kullanarak bankadan kredi çekebiliyor. Bu kredinin faizi de günün koşullarına göre her ay değişebilir. Bu nedenle kredinin faizi sadece artırılmıyor, günün şartlarına göre düşürülebiliyor da. Bunun sonucunda emekliler kullandıkları kredinin faizini düşük oranda da ödeyebiliyor. Ayrıca bu kredinin vadeside yok. Müşteri sadece faizi ödeyerek, ana parayı ömür boyu tutabiliyor. Ancak, bunda da faizin aksatılmadan her ay ödenmesi gerekiyor’’ dediler.

ZİRAAT DURDURDU

Vakıfbank gibi maaş ödemesinde bulunan Ziraat Bankası'da emeklilere maaşlarının üç katına kadar kredi kullandırıyordu. Ancak, yönetim değişikliğini gerekçe gösteren Ziraat Bankası, 480 bin emeklinin yararlandığı bu krediyi 5 Nisan tarihinden itibaren durdurdu. Banka yetkilileri, kriz nedeniyle faiz oranlarının 8.5 oranına yükselmesinin ardından bu kredinin gelir düzeyi düşük olan emekliler için cazip olmaktan çıktığına dikkat çekmişlerdi.

Emeklinin zammı ATM'e takıldı

Otomatik para çekme makinelerine 5 milyon liranın altında para konulmaması emeklilerin tepkisini çekiyor. Bu ay aldıkları yüzde 6.1 oranındaki zammın ATM'lerde kaldığından yakınan emekliler, ‘‘Zaten topu topu 5-6 milyon lira zam aldık. Bunun da 4 milyon 900 bin lirası ATM'de kaldı’’ diye yakınıyor. Banka yetkilileri ise ATM'lere 1 milyon liralık banknotlar da koyduklarını ancak bunların kısa sürede çekilmesi nedeniyle tüm talebi karşılayamadıklarını söylüyorlar.

Kartını iptal ettirse de müşteriden vazgeçmiyor

CİTİBANK, kredi kartını iptal ettiren müşterilerinin bilgilerine ulaşabilmek için sistemde tutmaya devam ediyor. İptal ettirmesine rağmen, kredi kartının açık olmasından yakınan Hakan Derman'ın başvurusuyla ilgili olarak Citibank yetkilileriyle görüştük. Yetkililer, ‘‘Müşterilerimiz bizimle çalışmamaya karar verse dahi gerektiğinde ulaşabilmek için bilgileri sistemimizde tutuyoruz. Ancak müşterilerimizden aldığımız yorumlar, bazen prosedürlerimizi müşteri ihtiyaçları doğrultusunda yeniden düzenlememizi sağlıyor. Bu nedenle en yakın zamanda sistemimizde ‘kartınız iptal edilmiştir' gibi bir bilginin bulunması için çalışmalarımız başladı’’ dediler.

Kablolu yayında kontür dönemi başladı

KABLO TV abonelik ücreti, telefon kontör ücretine endekslendi. Daha önce ayda 2,5 milyon lira olan ve 2001 yılından itibaren 3 ayda bir fatura gönderilmesi uygulamasına geçilen Kablo TV abonelik ücretleri, bu kez ayda 120 telefon kontörü karşılığı olarak belirlenmeye başlandı. Bunun sonucunda nisan ayında gönderilen üç aylık faturada kablo TV bedeli olarak abonelerden 12 milyon lira talep edildi.

Türk Telekom, abonelerine broşür göndererek fiyatlandırmadaki yeni değişikliği bildirdi. Broşürde, hizmet fiyatlarında meydana gelen değişmeler nedeniyle Kablo TV abonelik ücretlerinin de yeniden düzenlenmesinin kaçınılmaz olduğuna dikkat çekilerek tarifelerin sürekli yeniden belirlenmesi sorununu çözmek için, ücretlendirme sisteminde değişiklik yapıldığı belirtildi. Değişikliğe göre, Kablo TV abonelik bedeli telefon kontör ücretine endekslendi ve bu aydan itibaren ücret ayda 120 telefon kontörü karşılığı olacak. Abonelik ücreti, telefon kontör ücretindeki değişmelere bağlı olarak otomatik belirlenecek. Faturalar 3'er aylık dönemler halinde hazırlanacak ve hizmet bedeli peşin olarak tahsil edilecek.