Erkan Çelebi: Deprem Sigortası'nda kafa karıştıran sorular

Erkan ÇELEBİ

ZORUNLU Deprem Sigortası, geçtiğimiz eylül ayından itibaren uygulanmaya başlandı. Ancak, aradan üç ay geçmesine rağmen Zorunlu Deprem Sigortası, bir türlü işlerlik kazanamadı. Bunda da yeni uygulamanın yeterince anlatılamaması etkili oldu.

Hürriyet'in Tüketi Köşesi olarak, konut sahiplerinin kafasını karıştıran yeni uygulamanın hangi konutları kapsadığı, daha önce düzenlenen poliçelerin geçerli olup olmadığı, sigortalıya maliyetinin ne olacağı, konut değerinin teminat bedelini aşması halinde aradaki farkın nasıl karşılanacağı gibi soruların yanıtını araştırdık. Arkadaşımız Lerna Asurluoğlu, Zorunlu Deprem Sigortası poliçelerini hazırlayan Doğal Afet Sigortaları Kurumu ile bu poliçeleri pazarlayan sigorta şirketlerinin yetkilileriyle görüştü. Konut sahiplerinin Hürriyet'in Tüketici Köşesi'ne yönelttiği sorulara açıklık getirilmesini sağladı.

KİM YAPIYOR?:

27 Eylül 2000 tarihinde zorunlu olarak uygulamaya konulan Kanun hükmünde kararname gereği, Hazine Müsteşarlığı denetimi altında Doğal Afet Sigortalar Kurumu oluşturuldu. Bu kurum, Zorunlu Deprem Sigortası teminatlarını hazırlıyor. Yine bu kurum tarafından düzenlenen poliçelerde Zorunlu Deprem Sigortası yapmaya yetkili 34 sigorta şirketi tarafından pazarlanıyor. Tüm riski sigorta şirketleri değil, Doğal Afet Sigortaları Kurumu üstleniyor.

KİM PAZARLIYOR?:

Zorunlu Deprem Sigortası poliçeleri, Ak, Anadolu, Ankara, AIG, Axa Oyak, Başak, Batı, Bayındır, Birlik, Commercial Union, Demir, Ege, EGS, Emek, Garanti, Generali-Kent, Güneş, Güven, Hür, Işık, İhlas, İsviçre, Koç-Allianz, Merkez, Ray, Rumeli, Sanko, Şeker, Genel, Teb, Ticaret, Toprak, Türk Nippon ve Yapı Kredi Sigorta'dan oluşan 34 şirket tarafından pazarlanıyor.

SİGORTALANACAK KONUTLAR:

Bu sigorta kapsamına, tapuya kayıtlı mesken olarak kullanılan konutlar giriyor. Bu konutların özel kişilere ait olma şartı aranıyor. Mesken olarak kullanılan bu binalardaki büro gibi işyerleri de sigorta kapsamına alınıyor. Ancak, işhanları gibi tamamı ticari amaçlı kullanılan binalar ise bu sigorta kapsamı dışında tutuluyor. Ayrıca, kamu kurumlarına ait binalar ile son bir yıl içersinde (27 Aralık 1999) inşaatı bitmiş ruhsatsız ve kaçak yapılmış binalar da kapsam dışında tutuluyor. Belediye hizmetlerinin girmediği köy gibi nüfusu 2 binin altında olan yerleşim yerlerinde de sigorta yaptırma zorunluluğu bulunmuyor.

NELERİ KAPSIYOR?:

Bu sigorta, deprem ve deprem sonucu meydana gelecek yangın, infilak, yer kayması dahil sigortalı binalarda ve temellerinde doğrudan neden olacağı maddi zararlar, sigorta bedeline kadar teminat altına alıyor.

NASIL TESPİT EDİLİYOR?:

Hazine'nin konutların yapı tarzlarına göre belirlediği metrekare bedeli ve sigortalanacak konutların brüt yüzölçümü çarpılarak bulunacak bedel esas alınıyor. Betonarme binalarda metrekare için 150 milyon lira, kagir binalarda metrekare başına 100 milyon, diğer yapılarda ise metrekare başına 50 milyon olarak hesaplanıyor. Bu da 100 metrekarelimk bir betonarme konutta, 15 milyar lira oluyor.

ÜST SINIR VAR MI?:

Zorunlu Deprem Sigortası kapsamında bir konutun en fazla 20 milyar liralık değeri teminat altına alınıyor. 20 milyar liranın üzeri ise teminat dışı kalıyor. Konut sahibi, 20 milyar liralın üzerini de teminat altına almak isterse, o zaman herhangi bir sigorta şirketinden ilave ihtiyati deprem sigortası yaptırabiliyor.

ÖDENECEK PRİM:

Sigorta için ödenecek primler, binanın cinsi ve deprem riskine göre değişiyor. Örneğin birinci derece deprem bölgesinde bulunan 100 metrekarelik betonarme konut için yıllık prim 30 milyon lirayken, bu bina ikinci derece deprem bölgesindeyse 21 milyon lira, üçüncü derece deprem bölgesinde ise 11 milyon 250 bin lira olacak.

TAZMİNATI HESAPLAMA:

Birinci derecede deprem bölgesinde bulunan 100 metrekarelik betorname bir binanın sigorta bedeli 15 milyar lira olacak. Bunun yüzde 2'si muafiyet bedeli olarak hesaplanıyor. Deprem sonrasında oluşacak hasar miktarından bu muafiyet bedeli çıkarılarak tazminat ödemesi yapılacak. 1 milyar liralık bir hasarda, konut sahibine 700 milyon lira tazminat olarak verilecek.

ESKİ POLİÇE NE OLACAK?:

27 Eylül 2000 tarihinden önce yaptırılan deprem teminatı içeren poliçeler, bitim tarihine kadar geçerli oluyor. Bu tip poliçesi olan konut sahipleri, poliçenin bitim tarihine kadar Zorunlu Deprem Sigortası'nı yaptırmak zorunda değil.

CEZASI VAR MI?:

Zorunlu Deprem Sigortası yaptırdığını ve primini ödediğini belgeleyemeyenlere hapis ve para cezası yok. Ancak, konutlarıyla ilgili tapu tescil işlemleri dahil kamu kurumlarında hiç bir işlem yaptıramıyor. Ayrıca, deprem yardımı alamıyor.

Zorunlu Deprem Sigortası, işhanı gibi ticari amaç dışında mesken olarak kullanılan tüm konutlarda yapılacak.

Sigorta, konutun en fazla 20 milyar liralık değerini teminat altına alıyor. Teminat dışı kalan miktar ise herhangi bir şirkete ilave ihtiyati deprem sigortası yaptırılarak karşılanabiliyor.

Sigorta için ödenecek primler değişiyor. Birinci derece deprem bölgesinde bulunan 100 metrekarelik betonarme konut için yıllık prim 30 milyon lira oluyor. Risk azaldıkça prim de düşüyor.

Riskli bölgesinde bulunan 100 metrekarelik bir konutun sigorta bedeli 15 milyar lira olacak. Tazminat olarak, oluşan hasarda sigorta bedelinin yüzde 2'si düşülerek ödenecek.

Daha önce yaptırılan deprem teminatlı poliçeler, bitim tarihine kadar geçerli olacak.

Sigorta yapılmayan konutların tapu dahil hiç bir işlemi yapılmayacak.