Bankaların teknoloji faturası müşterilere

Başkanı olduğu İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası'na talimat vererek bir araştırma yaptırmış. İSMMMO'nun yaptığı bu araştırmanın sonuçlarını bir rapor halinde düzenletip bir kopyasını da bana göndermiş. Bankaların "bu kadar da olmaz" dedirten uygulamalarını içeren araştırmaya göre, bankamatikten hesapta para olup olmadığına bakmak, hesaptaki parayı cüzdana yazdırmak bile artık, ücrete tabi olmuş.

Arıkan'ın hazırlattığı bu araştırma, "Silahsız soygun" başlığını taşıyor. Sonuçları okudukça, Arıkan'a hak vermemek elde değil. Çünkü hizmet bedeli ve komisyon adı altında müşterilerden yapılan bu kesintilerde herhangi bir standart bulunmuyor. Bu da keyfi uygulamaları beraberinde getiriyor, alınan bedellerde uçurum oluşturuyor. Bunun sonucunda, kredi kartlarından alınan 35 YTL’lik yıllık aidat ücretleri bile masum kalıyor. Öyle ki, bankaya adımını atmadan, tüm işlemlerini İnternet üzerinden gerçekleştiren müşterilerin ödediği hesap işletim ücretleri, kart aidatlarını yakalıyor. Havale ücretlerinde ise uygulamada, yüzde 100'e varan farklıklar gözleniyor. EFT, havale, çek, senet işlemlerinin dışında müşterilere gönderilen ekstre için, hatta kartı ile hesabında para var mı, yok mu diye bakmaktan bile kesinti yapılabiliyor. Bankaların hizmet bedeli ya da komisyon olarak yaptığı bu kesinti kalemlerinin sayısı da 80’e yaklaşıyor.

Tüm bunlar, bankaların bilançolarında da kendini gösteriyor. Bankaların geçtiğimiz yıl hizmet bedeli adı altında elde ettikleri gelirlerin toplamı 8,3 milyar YTL iken, bu yılın ilk 4 ayında 3,1 milyar YTL’ye ulaşıyor. Yılsonunda 10 milyar YTL'yi yakalaması bekleniyor. Üstelik buna kredilerden alınan 2 milyar 50 milyon YTL'lik ücret ve komisyonlar da dahil değil.

Araştırmanın sonuçlarını değerlendiren Yahya Arıkan, "Bankalar artık topuzun kantarını kaçırdı" diyor. Hizmet verenlerin bunu para kazanmaksızın yapmasını değil, her sektörde olduğu gibi bankacılık sektörüne de bir standart getirilmesini istediklerini söylüyor. İsterseniz şimdi bu komisyonlardan bazılarına bir göz atalım:

Para çekme

Araştırmaya göre, bankaların ortak kullanımında olan ve birden fazla bankanın kartıyla işlem yapılabilen ATM'ler de artık paralı. Bu ATM'lerden sadece para çekmek değil, bakiye öğrenmek için de bedel ödemek gerekiyor. Bu ATM'lerden hesap bakiyesini kontrol etmek için işlem başına 50 Ykr ödenirken, para çekildiğinde ödenen bedel, 3,5 YTL'ye ulaşıyor.

Hesap işletim ücreti

Bankalarda açılan vadeli veya vadesiz hesaplardan alınan ücretler 3 YTL’den başlayıp, 25-30 YTL’ye kadar çıkabiliyor. Döviz hesaplarında da işletim ücreti döviz cinsinden alınıyor.

EFT işlemleri

Bankadan yapılan EFT işlemlerinde de oran, yapılan yere ve miktara göre değişiyor. Hesaptan hesaba, hesaptan isme, kasadan hesaba seçenekler bulunuyor. Genelde giden EFT’den binde 4 oranında komisyon alınıyor. Bunda da asgari ve azami sınırlar bulunuyor. Asgari sınır 10 YTL’lerden başlarken, azami sınır da bazı bankalarda 500 YTL’ye kadar uzanıyor. Ayrıca bazı bankalar, İnternet üzerinden, başka bir bankadan EFT yapıldığında, söz konusu para 24 saati doldurmadan çekilirse önemli miktarda komisyon bedeli yansıtılıyor. Bu oran bazı bankalarda yüzde 1’i buluyor.

Cüzdan yazdırma

Bankalar, eve gönderilen ekstrelerin bedelini de müşteriden alma yoluna gidiyor. Hesap özeti, şube ekranından ekstre yazdırma, hesap cüzdanı yazdırma, ekstre fakslama için ödenen ücret, sayfa adedine göre değişiyor. Bu da, 2-3 YTL arasında değişebiliyor.