Alışveriş merkezinde ’ruhsatlı silah serbest’ çıktı, üçü ’asla sokmam’ dedi

İstanbul’daki Kanyon, Cevahir ve Galleria, ruhsatı olsa dahi müşterilerini silahla içeri almıyor. Bu merkezlerde, ya silahın emanete bırakılması isteniyor ya da müşteri kapıdan çevriliyor.

GİRİŞ kapılarında arayarak müşterilerini içeri alan alışveriş merkezlerine silahla girmek meğer serbestmiş. Yapılan tüm bu aramalar da alışveriş merkezine sokulacak silahın sadece ruhsatlı olup, olmadığını kontrol etmek içinmiş. Sayıları 100’ü bulan her yıl ortalama 50 milyon kişinin ziyaret ettiği bu merkezlerden İstanbul’daki Kanyon, Galeria ve Cevahir, ruhsatı olsa dahi müşterilerinin silahla girişine izin vermiyor, ya silahın emanete bırakılması isteniyor ya da kapıdan geri çevriliyor.

BAKAN, VALİ, SAVCI SERBEST: Bu alışveriş merkezlerine silahla girebilmek için, 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar Yasası’nın 7’ci maddesinde belirtilen asker, polis, vali, bakan, belediyeci, savcı gibi kamu görevlileri arasında yer almak gerekiyor. Diğer merkezlerde ise, ruhsatı olan tüm müşteriler, silahları bellerinde, her hangi bir kısıtlamayla karşılaşmadan rahatlıkla dolaşıp, alışveriş yapabiliyor.

ÖZEL MÜLKİYET, SOKMAYIZ: Arkadaşımız Birol Öner’in yaptığı araştırmaya göre, Kanyon, Galleria ve Cevahir, ruhsat olsa dahi silahla girişe izin verilmemesine gerekçe olarak, umuma açık olmasına rağmen, alışveriş merkezlerinin özel mülkiyete ait olmasını gösteriyor. Özel mülkiyetlerde de güvenliğe yönelik kuralların, ziyaretçilerin değil, mülk sahiplerinin belirleyebileceği görüşü savunuluyor. Ruhsatlı silah sahiplerinin merkeze girişlerinde silahlarını tutanak karşılığında güvenlik görevlilerine teslim etme zorunluluğu getiriliyor.

RUHSATLIYA SAKINCA GÖRMEYENLER: Ancak, Akmerkez, Metrocity, Armada, Optimum, Karum, Ankamall, TepeNautilus, Capitol, Carrousel, Profilo gibi önde gelenlerin de bulunduğu bir çok alışveriş merkezi, ruhsatı olan müşterilerin silahla girişinde herhangi bir sakınca görmüyor. Ruhsatlı silahla girişe izin veren bu alışveriş merkezlerine göre, çakı, bıçak, muşta gibi kesici ve delici aletler tehlikeli sayılıyor ve bunlarla alışveriş yapılmasına izin verilmiyor.

GÜNDE 140 BİN KİŞİ: İlk kez 1987 yılında Bakırköy’de Galleria’nın açılmasıyla başlayan Türkiye’deki alışveriş merkezlerinin sayısı, 1995 yılında 9’a, 2000 yılında ise 40’a ulaştı. Şimdi ise 41’i İstanbul’da olmak üzere Türkiye’deki alışveriş merkezlerinin sayısı 100’ü buldu. 2010 yılına kadar sayılarının 150’ye ulaşması beklenen bu merkezleri, her gün ortalama 140 bin kişi dolduruyor. Silahla girişe izin veren alışveriş merkezleri, X Ray cihazlarıyla yapılan kontrollerde, silahla girmek isteyen müşterilerinden taşıma ruhsatlarını göstermelerini istiyor. Gösteren müşteri içeri alınıyor. Ruhsatını gösteremeyen müşteriler ise güvenlik görevlileri tarafından polise teslim ediliyor.

’Silahlı müşteriyi asla almayız’ diyen merkezler

KANYON (İstanbul): Kamu görevlileri dışında, taşıma ruhsatı bulunsa bile hiçbir silahlı ziyaretçi kabul edilmiyor. Ancak silahlarını geçici olarak emanete bırakan ziyaretçilerin girişlerine izin veriliyor.

GALLERIA (İstanbul): Kamu görevlisi olan ziyaretçilerin silahla içeri girmesine izin veren Galleria, sivil vatandaş ruhsatını gösterse bile silahları emanete alıyor. Ruhsatsız olanları ise polise bildiriyor.

CEVAHİR (İstanbul): Kamu görevlisi olan ziyaretçiler (asker, polis, savcı vs.) içeri alınıyor. Sivil ziyaretçiler ruhsatı olsa da içeri alınmıyor. Emanet uygulamasının bulunmadığı alışveriş merkezinde yakında emanet uygulaması da başlayacak.

ABD’de eyalete göre farklı uygulama var

ALIŞVERİŞ merkezlerine ruhsatlı silahla giriş, Avrupa ve Amerika’da da yasalarla engellenmiyor. Buna karşın, alışveriş merkezi işletmecileri, kapılarına ’Silahla giriş yasaktır’ yazılı bir not asarsa, silahlı müşterileri içeriye almama gibi bir hakka da sahip oluyor. Amerika’da Kansas, Kaliforniya gibi bazı eyaletler de sadece kendi eyaletlerince verilen silah taşıma ruhsatını kabul ediyor. Diğer eyaletlerden alınan ruhsatlı silah taşıyanlar, alışveriş merkezine sokulmuyor.

’Ruhsatınız varsa buyurun’ diyen alışveriş merkezleri

ARMADA (Ankara): Resmi polisler hariç, her müşteriye ruhsat soran görevliler, ruhsatı ibraz eden müşterinin içeri girmesine izin veriyor. Müşterinin taşıma ruhsatı yoksa içeri alınmıyor ve bu durum en yakın kolluk kuvvetine bildiriliyor. Kişinin yanında bulunan, ruhsatsız silah emanete alınıyor. Bu işlemlere müteakip kişi ve suç delili gelen kolluk kuvvetlerine bir tutanak ile birlikte teslim ediliyor.

OPTİMUM (Ankara): Taşıma ruhsatı olan ziyaretçiler silahıyla birlikte içeri alınıyor. Ruhsatsız silahla içeri girmek isteyenler, polise bildiriliyor. Emanet uygulması bulunmuyor.

KARUM (Ankara): Alışveriş merkezinin uygulaması, yasaların silah taşıma ruhsatında gereken şartları içeriyor. Sivil ya da kamu görevlisi olduğuna bakılmadan, taşıma ruhsatını ve kimliğini gösteren her ziyaretçi içeri alınıyor.

ANKAMALL (Ankara): Taşıma ruhsatını gösteren her ziyaretçiyi içeri alan görevliler, bulundurma ruhsatı bulunan ziyaretçilere giriş izin vermiyor.

AKMERKEZ (İstanbul): Taşıma ruhsatı olan tüm ziyaretçileri içeri alan görevliler, ruhsatı bulunmayan ziyaretçileri kolluk kuvvetlerine bildiriyor. Alışveriş merkezinde emanet uygulaması bulunmuyor.

METROCİTY (İstanbul): Ruhsatı olan ziyaretçiler içeri alınıyor, diğerleri ise polise bildiriliyor. Emanet uygulaması bulunmuyor.

TEPENATİLİUS (İstanbul): Ruhsatı olan ziyaretçiler içeri alınırken ruhsatsız olanlar polise bildiriliyor. Silah dışında tehlike oluşturabilecek kesici, delici alet veya şok cihazları geçici olarak emanete alındığı alışveriş merkezinde silahlar için emanet uygulaması bulunmuyor.

PROFİLO (İstanbul): Ruhsatı bulunan tüm müşterilerin içeriği alındığı merkezde emanet uygulaması bulunmuyor.

CAROUSEL (İstanbul): Carousel’e silahlı girmek isteyen sivil veya görevli kişiler alışveriş merkezi kapılarında güvenlik görevlileri tarafından silah taşıma ruhsatı kontrolünden geçiriliyor. Taşıma ruhsatına sahip ziyaretçiler ruhsat kontrolünden sonra alışveriş merkezine giriş yapabiliyor.

Kim, ne dedi

Kamu güvenliği için silah engellenebilir

PROF. DR. ERDENER YURTCAN (İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Görevlisi): Bir kişiye silah taşıma ruhsatı verilmesi demek, ’Bu kişi, bu silahla toplum içinde dolaşabilir’ demektir. Bu taşıma hakkı ile kamu güvenliği kavramı karşılıklı gelebilir. O durumda taşıma hakkı engellenebilir. Bunun için yasalarda açık hükümlere ihtiyaç var. Fakat bu konuda yasalarımızda boşluk var. Bu nedenle uygulamada sorunlar çıkar. Farklı uygulamalar oluşur. Uçağa binmeden önce, ruhsatlı silahlar alınır. Buna herkes uyar, ama yasal temeli yok.

Özel güvenlikçinin inisiyatifinde olmamalı

PSİKİYATR DR. AYHAN AKCAN (Umut Vakfı Mütevelli Heyeti Üyesi): Toplu alışveriş merkezlerine silahla girmek daha çok kapıdaki güvenliğin insiyatifine bırakılıyor. Güvenlik ruhsatını gören görevli içeri girmesine müsade ediyor. Bu son derece yanlış. Alışveriş merkezi yönetiminin bu anlamda zorlayıcı olması lazım. Güvenliğin inisiyatifine bırakılmamalı. Silah taşıyan insanların üçte biri öfkesini kontrol edemiyor.

Silahlanma çılgınlık haline dönüştü

RAMAZAN BAŞ (Omurilik Felçlileri Derneği Başkanı): Silahla yaralanma sonucu felçli kalan birçok üyemiz var. Türkiye’de bireysel silahlanma artık bir çılgınlık haline geldi. Sokakta, alışverişte, trafikte her yerde insan hayatı tehlikede. Bırakın büyük alışveriş merkezini sokakta araba kullanırken yanımızdan geçen arabaya bakamıyoruz. Herkes silahlı yaralanmayla karşılaşabilir. Sadece büyük alışveriş merkezlerinde değil, kamusal yaşam alanlarındaki her yerde silahı yasaklayalım.