1.2 milyar liralık ısı pay ölçerde yanıt arayan sorular

TÜRKİYE’de enerji tüketimini azaltmak amacıyla merkezi sistemle ısınan konutlarda zorunlu olarak devreye sokulan “Isı pay ölçer” uygulamasında, aradan 6 ay geçmesine rağmen akıllar hala karışık. 27 uygulayıcı firmanın daire başına 600 TL ile 1000 TL arasında değişen maliyetlerle konutlarda gerçekleştirdiği sistem, 1.2 milyar liralık dev bir pazar oluşturuyor. 1 milyon 800 bin daire ve 300 bin kamu lojmanını kapsayan uygulama, bir türlü yaygınlaşamıyor. Buna da, konut sahiplerinin “uygulama radyatör yerine yerden ısıtma sistemi kullanılan konutlarda nasıl gerçekleştirilecek?”, “montajı kaç gün sürecek?”, “şayet sızıntı olursa zararı kim karşılayacak?”, “pay ölçerin pili bittiğinde yakıt gideri nasıl hesaplanacak?” gibi zihinlerini kurcalayan bazı sorular neden oluyoyor.

HEDEF YÜZDE 40 TASARRUF

Hürriyet’in Tüketici Köşesi olarak biz de bu hafta, her birinin fiyatı 200 TL olan uzaktan okumalı ısı pay ölçer cihazlarının kalorifer peteklerine takılmasıyla ilgili tüm bu soruların yanıtlarını aramaya çalıştık. Arkadaşımız Seda Akdemir, Türkiye genelinde yüzde 40’a varan enerji tasarrufu sağlanması hedeflenen sistemle ilgili üretici ve uygulayıcı firmaların yetkilileriyle görüştü. İşte konut sahiplerinin zihinlerini kurcalayan tüm bu sorular ve yanıtları:
*   Isı pay ölçer sisteminin merkezi sistemle ısınan konutlarda zorunlu olarak devreye sokulmasındaki amaç ne?
-  Sistem, ‘kullandığın kadar öde’ prensibine dayanıyor. Hedefi ise ev sahibi ya da kiracıların yakıt bedellerini adil olarak ödemelerini sağlamak. Bu yolla Türkiye’de ısınma amaçlı kullanılan enerjiden yüzde 40 tasarruf sağlanması hedefleniyor. Yasa, sisteme geçmeyen apartman sakinlerine de yakıt aidatına itiraz etme hakkı getiriyor.
*   27 farklı marka arasında tercih yaparken hangi özelliklere dikkat edilmeli?
-  Isı pay ölçer cihazları, en az 20 yıl kullanılabilecek bir ölçüm ekipmanı. Bunlar elektronik cihazlar. Her elektronik cihazda olduğu gibi ısı pay ölçer cihazında da kullanım ömrü süresince teknik desteğe ve yedek parçalara ihtiyaç duyulabileceği göz önünde bulundurulmalı. Bu neden cihazı pazarlayan firmaların güvenilir olmasına dikkat edilmeli. Vur-kaççı olanlardan kaçınılmalı.
*   Alınacak cihazlarda hangi özelliklere dikkat etmek gerekiyor?
-  Isı pay ölçer cihazları elektronik kol saatleri gibidir. Nasıl saatin pili bittiğinde saat çöpe atılmıyorsa, ısı pay ölçer cihazının da pili bittiğinde çöpe atılmaması gerekiyor. Bu nedenle pili kolayca değişebilen ürünleri seçmekte yarar var.
*  Cihaz tercih ederken dekoratif amaçla r
enk faktörünü ön plana çıkartmak doğru olur mu?
-  Cihaz alırken radyatörün rengine uygun tercih yapılabilir. Ancak, beyaz renkli ürünlerin zamanla sararabileceğini göz ardı etmemeniz gerekir. Çünkü, ısı pay ölçer cihazlar radyatörlerin üzerine taklan ve sıcak bir yüzeyde ölçüm yapan ürünler. Bu ürün beyaz plastikten imal edilmişse, zamanla radyatör üzerinde sarı bir lekeye görünü oluşturabileceğini unutmamak gerekir.
*   Isı pay ölçer, radyatörlere monte edilen bir ürün. Yerden ya da tavandan ısıtma sistemli konutlarda uygulama nasıl oluyor?
-  Merkezi sistemle ısınan bazı konutlarda radyatör yerine yerden ya da tavandan ısıtma sistemleri bulunabiliyor. Bu tip konutlarda radyatör olmadığı için ölçüm tek bir noktadan yapılabiliyor. Bunun için de ısı pay ölçer, sadece daire ya da konutun girişine takılabiliyor. Konut sahibi, ısı ayarını bu cihaz üzerinden yapabiliyor.
*  Pay ölçerlerin binalara montajı ne kadar zamanda tamamlanıyor ve ne gibi işlemler yapılıyor?
- Isı pay ölçer cihazların 60 ile 80 dairelik bir apartmanda montajı profesyonel ekipler tarafından yapılırsa 1 günde tamamlanabiliyor. Montajın hızlı ve kaliteli bir şekilde yapılması, binada ustaların günlerce dolanşmasını, daire sakilerinin de günlerce evlerinde esir kalmasını önlüyor. Isı pay ölçer termostatik radyatör vanası ile birlikte set olarak takılmaktadır. Termostatik vana takılabilmesi için binalarda bulunan eski radyatör vanaları sökülerek yerlerine termostatik vanalar takılıyor. Söz konusu vana değişimi sırasında binada bulunan tesisatın tamamen boşaltılmış olması gerekiyor. 6 petekli bir Dairede montaj 20 dk kadar sürmektedir. Montajın ardından daire sahibine büyük bir temizlik yükü doğmamaktadır. Ayrıca, montaj sırasında her dairede bir daire sahibi veya temsilcisinin de bulunması gerekiyor.
*   Yanlış ya da özensiz montaj yüzünden sorun yaşanabiliyor mu?
-  Radyatörlere takılan yeni vanalar tesisata su verilmesiyle birlikte damlatma veya akıtma yapabiliyor. Bu durumlarda binada mutlaka sızdırmazlık testi yapılması gerekiyor. Her vananın altına bir kap, koyup bu kabı da en az 2 gün tutmakta fayda var. Ayrıca, montaj ekibinin oluşacak sızdırmaları gidermekle sorumlu olduğunu da unutmayın.

Kurulum ücretini ayrı alıyorlar

ISI pay ölçer sistemi, Türkiye’de ilk kez bundan 32 yıl önce uygulanmaya başlandı. 2007 yılında kabul edilen yasanın zorunlu olarak uygulamaya konmasıyla birlikte hareketlenen pazarda, Ortalama 200 TL’lik olan cihaz bedeline ek olarak kurulum ücreti de alınıyor.

Sistem nasıl çalışıyor

MERKEZİ sistemle ısınan binalarda bugüne kadar genellikle yakıt bedelleri metrekare üzerinden hesaplanıyordu. Yeni sistemde ise her radyatöre bir pay ölçer takılarak, tüketilen enerji miktarı üzerinden ödenecek yakıt bedeli hesaplanıyor. Sistemin çalışması için binada bulunan tüm kalorifer peteklerine uzaktan okumalı ısı ölçüm ekipmanları ve oda sıcaklığını ayarlanan seviyede sabit tutan özel radyatör vanaları takılıyor. Isı pay ölçer cihazı ise peteğin üzerine monte ediliyor. Bu ekipman sayesinde dairelerin ısı tüketimini daireye girilmeden ölçülebiliyor.