Piyasa için kritik olan ABD ile ilişkiler

Son günlerde kurlarda meydana gelen düşüşte asıl faktörün küresel çapta doların değer kaybı olduğu çok açık. ABD’de dış ticaret açığı beklentilerinin artmasıyla dolar neredeyse tüm para birimlerine karşı değer kaybetti. Bizde de asıl bu nedenle doların değeri dün 3.75 TL’lere kadar geriledi. Şurası kesin ki; dolar kuru daha da düşerse bu tümüyle doların dünyada değer kaybetmesinden olacak.

Yani kurların bundan sonraki olası düşüşünde Afrin ya da başka olumlu bir iç gelişmenin rolü olmayacak.

Afrin harekatı başlamadan önce ya da ilk başladığında ABD’den gelen tepki açıklamaları nedeniyle “Türkiye’nin ABD ile çatışma tehlikesi” satın alınmıştı. Ancak hafta başından bu yana ABD’den ve uluslararası camiadan gelen tepkilerin yumuşaması, kurlardaki Afrin etkisinin geri alınmasına neden oldu.

Konuştuğumuz piyasa oyuncuları Afrin ile ilgili içeride yapılan açıklamaların hem siyasi hem ekonomik olarak piyasaları rahatlatma amacı taşıdığını hatırlatıyorlar. Bunun piyasaya etki yaptığını, küresel ortam iyi olduğu için piyasaların bunu satın almaya hazır olduğunu, bu nedenle işlerin normale döndüğü havasının son günlerde piyasalara hakim olduğunu söylüyorlar. Bundan sonra ne olur sorusunun yanıtı ise pek belli değil.

Oluşan havaya ayak uydurup, para kazanmaya devam eden piyasa oyuncularının kafalarının ardında “bundan sonra bu ılımlı hava sürer mi?” sorusunun olduğunu, bizzat konuşmalarımdan biliyorum. Ama belli ki kimse bu havayı bozmaya çalışmayacak, kötü bir şey olursa, olduğu zaman satın alacaklar.

HATA RİSKİNİ ARTIRAN BİR İKLİM

Burada piyasaların havasını belirleyen asıl unsur küresel finans kesimindeki eğilim,  gelişmekte olan ülkelere fon akımının sürmesi. Zaten bu iştah azalır kaynak akışı yavaşlarsa bundan herkes gibi Türkiye de, TL de olumsuz etkilenecek.

Peki, bize özgü risklerde bir artış olur mu? Piyasa oyuncularının korktuğu gelişmelerin oluşması, yani ABD ile bir çatışma havasına girilme ihtimali tümüyle bertaraf edilmiş değil. Özellikle Afrin’den sonra Münbiç harekatına hükümetin niyetli olduğuna ilişkin gelen açıklamalar, böyle bir riskin oluşma tehlikesini beraberinde getiriyor. “Fırat’ın doğusunun da Irak sınırına kadar YPG’den temizlenmesi” demeçleri, tehlikenin sürdüğünün en önemli kanıtı.

İşte bu nedenle, dün bu satırlar yazılmadan önce gerçekleşmeyen, Trump ile Erdoğan arasında yapılacak telefon görüşmesinin çok önemli olduğunu düşünüyorum. Şahsen bu telefon konuşmasından kamuoyuna hemen yansıyan haberlerin geçici kamuoyu oluşturma bilgileri olacağını düşünüyorum. Yani asıl olarak görüşmeden birkaç gün sonra oluşacak hava, ABD’den gelecek tepkilere dikkat kesilmek gerekecek. Yani bu haftanın Afrin’den etkilenme açısından piyasalar için nispeten rahat geçeceği söylenebilir.

Ancak sıcak çatışma havasının haklı olarak manipülasyona açık bir ortam sunduğunu düşünen piyasa oyuncuları, “Ya yanlışlıkla ya da provakasyon amacıyla, biri diğerini vurur veya vurdu haberleri gelip ortalık karışırsa” diye kaygı taşımaya devam ediyorlar.

Bu arada piyasaların, bu kritik dönemde daha çok yönlü bilgi alabilmek için, Batı basınına eskisinden daha fazla bakma ihtiyacını duyduğunu da söylememiz gerekiyor.