OVP hedefleri için 'Kara kış' ihtimali...

Program ve bütçenin detaylarını ise birkaç gün içinde görme imkanımız olacak.

OVP’yi detayları görmeden değerlendirdiğimizde, kabaca; bazı hedeflerin gerçekleşebileceğini ama bazılarının epey iyimser kaldığını söyleyebiliriz.

Başbakan Binali Yıldırım, açıkladığı tahminlerin kötümser ve karamsar olduğunu belirterek, “İşimizi kış tutuyoruz, yaz çıkarsa bahtımıza” dedi. Buna katılmak mümkün değil çünkü bir Hükümet gerçekten karamsar gördüğü hedefleri zaten halka açıklamaz.

Belirlenen hedeflerde bir geriye gidiş olduğu kesin ama başka türlüsü hiç gerçekçi olmayacağı için, bu yol seçilmiş gibi görünüyor. Yani kötümser değil rasyonel, daha iyi bir tanımla “rasyonel görüntü veren” bir hedefler manzumesi saptanmaya çalışılmış.

Ancak bunu yaparken bazı temel göstergelerde aslında daha büyük olacak bozulmaların saklandığı, yani iyimser açıklandığını da söyleyebiliriz.

Programda dolar hedefi yer almaz ama mecburen baz alınan bir ortalama dolar kuru, yılbaşı-yıl sonu dolar rakamları olur. Bunlar resmi olarak ortaya çıkmadı ama hesaplar iyimser dolar kuru baz alındığını açıkça gösteriyor. Ayın şekilde 2017 yılı petrol fiyatları konusunda da iyimser tahminlerin baz alındığını tahmin ediyorum.

Bu rakamlar bile, tüm makro ekonomik dengeyi etkileyecek, hesabı baştan sona değiştirecek verilerden iki tanesi. Tabi ki hakim olmadığınız rakamları tam olarak belirlemek mümkün değildir ama sadece bu iki rakamı iyimser olarak alsanız bile, tüm dengeleri baştan tehdit eder konuma gelirsiniz. Sonra da “daha 2017 gelmeden hedefler güme gitti” yorumlarını duymak zorunda kalırsınız.

İşte bu nedenle OVP’nin açıklandığı gün 3.06 TL’yi geçen dolar kurunu görünce, ister istemez, “bu hedefler hiç de kışa göre belirlenmemiş” diyebilirsiniz.

Kaldı ki, öyle bir küresel ve yerel iklimdeyiz ki; şimdi kötümser gördüğünüz tahminlerin, baz aldığınız rakamların çok iyimser kalma ihtimali bir hayli yüksek. Özetle; Başbakanın dediği gibi, “kışa göre hazırlanıp da yaz olursa bahtımıza “ denebilecek bir temenninin gerçekleşmesi çok zor görünüyor. Bence kışa göre hazırlanmamış ama bırakın kışı “kara kış” yaşama ihtimalimiz bile çok yüksek.


ENFLASYON HEDEFİ İMKÂNSIZ
Kaldı ki, Başbakanın da dediği gibi; neredeyse tümüyle yatırımları artırarak kamu harcamalarına bağlı bir büyüme ve makro denge öngörülüyor. Şurası açık; şimdiye kadar frenlenen yatırımcı bakanlıklar OVP ve bütçeye artık tümüyle hakim olmuş, Babacan döneminde gelen fren, belli ki bundan sonra olmayacak. Bir başka deyişle; bu tercihli yola frensiz girdiğinizde, sonunu kestirmeniz çok zor olabilir.

İşte bu nedenle yaşanan parasal gevşekliğin yanına mali gevşemenin eklenmesi ihtimali artıyor. Bu durumda Türkiye’nin tek çıpası kalan bütçe ve mali disiplin de bozulursa, bunun olumsuz etkisi kartopu gibi gerçekleşebilir.

En iyimser bulduğum ise enflasyon hedefleri. Bırakın kurdaki aşırı artışı, kur bu düzeyde kalsa bile, belirlenen tercihlerle, 2017 için saptanan yüzde 6.5’lik enflasyon ve yüzde 4.2’lik cari açığın milli gelire oranı hedeflerine ulaşmak imkansız. Ratingin düştüğü, IMF’in cari açığı yüzde 5.6 olarak öngördüğü, FED faiz artışının başlayacağı 2017 yılında, kurların belirlenen seviyede kalması da bence imkansız. 

Türkiye’nin iç ve dış siyasette yaşaması muhtemel riskleri de buna eklerseniz...Geçen gün olağanüstü hal’de program ve bütçe yapmanın çok zor olduğunu söylemiştim. Görüldüğü gibi; sağlıklı biçimde yapılamıyor.