Merkez parayı sıkıyorsa bu revizyonlar niye?

Dün çıkan piyasa yorumlarında Merkez Bankası Başkanı’nın “sıkı para duruşuna devam edeceğiz” dediği bu nedenle piyasaların olumlu tepki verdiği  yorumları vardı. Kimse de demiyor ki; eğer Merkez sıkı para uyguluyorsa, daha ilk aydan enflasyon hedefinde nasıl yüzde 13’lük artırıma gider?

Eğer Merkez sıkı para politikası uyguluyorsa enflasyon niye yüzde 12-13’lere çıktı? Buraya kadar çıktığını göre göre neye güvenerek, daha iki ay önce, 2018 sonunda yüzde 7 enflasyonu hedefliyorum dedi? Peki, piyasalarda 2018 yıl sonunda yüzde 7.9 enflasyonda kalınacağına inanan var mı?

Merkez Bankası Başkanı Murat Çetinkaya, “Merkez Bankası 2018 yılında para politikasının etkinliğinin artırılmasına ve enflasyondaki düşüş sürecinin hızlanmasına odaklanacak” demiş. Bu iddialı cümleler hep kullanılır, beklenti için başvurulan yollardan biridir ama bu kadarı fazla kaçmıyor mu?

Çetinkaya, para politikası araçlarını bu doğrultuda kararlı bir biçimde kullanmaya devam edeceklerini de söylemiş. Yani zaten kullanıyorlarmış, kullanmaya devam edeceklermiş. Para politikası araçları etkin kullanımı dendiğinde akla tek bir gösterge faiz gelir, dolambaçlı yollardan çoklu faizle, para politikası araçlarının etkin kullanımının çeliştiği açık değil mi?

Çetinkaya, bununla da yetinmemiş, “yapısal alanlarda atılacak adımlar konusunda gündemin belirlenmesine katkı sunmayı sürdüreceklerini” ifade etmiş. Herhalde biz atladık; Merkez Bankası gündemi yapısal sorunlar hakkında bilgilendirecek ciddi bir şey yaptı mı? Daha önce merkez bankalarının hükümete rağmen, makro ekonomik dengelerin korunması için çok açık ve eleştirel açıklamalar yaptıklarını biliyoruz. Merkez Bankası yönetimlerinin küresel ve ulusal ekonominin gidişatı hakkında şeffaf tartışmaların yapıldığı platformları hazırladığını da biliyoruz. Ancak mevcut Merkez Bankası yönetiminden böyle hiçbir etkinlik görmedim. Sadece Çetinkaya değil ondan önceki başkan döneminde de, sadece enflasyon hedefleri tutmadığında ve yıllık genel kurul toplantısında konuşmalar izledim. Bir de yurtdışındaki toplantılarda.

YETKİN İKTİSATÇI KADROSUNA RAĞMEN

Çetinkaya bürokratlarla yapılan toplantılarda söylediklerini, hatta başbakan yardımcısına söylediklerini kastediyorsa, onlardan sonuç alınamaz ki. Siz karar alıcıya neler yapılması gerektiğini anlatabiliyorsanız anlamlı olur. Eğer karar alıcı “yaz ama boşver enflasyonu” diyorsa, o zaman Merkez Bankası Başkanı başka şeyleri göze alıp yine uyarılarını yapmalı. Hükümetle birlikte belirlenen o rakamı açıklasanız bile en azından çıkıp “Bu enflasyon hedefini belirledik ama  şunlar yapılmazsa bu enflasyon hedefi tutmaz” diye önceden kamuoyunu uyarmanız gerekir. Gündem belirlemeye katkı ancak böyle yapılır. Beni en üzen konulardan biri ise merkez bankası iktisatçılarının bu kadar yetkin olmasına rağmen, gerekenin yapılamaması. Hem bankacılar hem eski merkez bankacıları “iktisatçı kadrosundaki yetkinliğin korunduğunu, yeni alımlarda da çok iyi isimlerin seçildiği”ni söylüyorlar.

Yani iktisatçı kadrosu Merkez Bankası yönetimine enflasyonla mücadele için gerekenleri mutlaka aktarıyordur. Buna rağmen yapılamaması, “Merkez Bankası fiilen de bağımsız olmadan enflasyonun kalıcı biçimde düşürülemeyeceği” savını haklı çıkarıyor. Çünkü politikacılar ilk sıkıştıklarında enflasyonla mücadeleyi yani Merkez Bankası yönetimini satıyorlar.