Ek döviz alımının kurlara etkisi

Son dönemde kurların seviyesi iyice aşağı gelmesine rağmen, Başbakan “değerli TL’den yana” açıkca tavır aldığı için, artık ihracatçıların bile sesi çıkmıyor...

Başbakan tersini söyledi diye artık sesini çıkaramaz olan ihracatçıların imdadına yine beğenmedikleri Merkez Bankası yetişti. İhracatçılar geçen hafta sonunda Merkez’in açıkladığı “ek döviz alım uygulaması” ile biraz umutlanmış gibiler.

Ancak bankacılara soracak olursanız; ihracatçıların umudu yine boşa çıkabilir. Çünkü Merkez Bankası’nın ek döviz alımları yapmasına rağmen, kurların yukarı gelmesi, yani TL’nin değer kaybetmesi pek beklenmiyor.

O kadar yoğun bir sıcak para girişi var ki; Merkez Bankası’nın ek döviz alımlarının bir etki yaratabilmesi için bu alımların biraz birikmesi, yani fiyata etki edecek kadar yüksek seviyelere ulaşması bekleniyor.

Bununla birlikte bu uygulamanın kurlara etki edebilmesi için, Merkez Bankası’nın aynı zamanda döviz alımları karşılığı piyasaya vereceği TL’leri piyasadan geri çekmemesi de gerekiyor. Yani döviz karşılığı verilen TL piyasada kalmalı ki; bir etki yapabilsin.

Bankacıların beklediği ise döviz alımlarıyla piyasaya verilen TL’nin, aynı miktarda olmasa bile, yakın bir miktarda Merkez Bankası yönetimi tarafından geri çekilmesi. Bu işlemin Açık Piyasa İşlemleri (APİ) kanalıyla olması bekleniyor. Peki, Merkez Bankası’nin piyasada para bırakması mümkün mü derseniz, son dönemde uygulanan “krizden çıkış stratejisi” kapsamında bunun olması pek mümkün değil. Çünkü Merkez Bankası, çok açık söylemese de, artık enflasyonda artış eğiliminden korkmaya başladı. İç talebin canlı seyretmesi, buna karşılık dış talepte meydana gelen daralma, dolayısıyla iç talep ile dış talep arasındaki uyumun giderek kaybolması, Merkez Bankası’nın son açıklamalarında en çok üzerinde durduğu konu. İç talebin daha da canlanması, yani döviz karşılığı piyasaya verilecek TL’lerin piyasada bırakılması pek mümkün değil.

Eğer bunu yaparsa Merkez Bankası yönetimi kendi kendiyle çelişmiş olur.

EK ALIMLAR BAŞLIYOR
 
Merkez Bankası döviz alım ihalelerinin yöntemini değiştirdi. Bugünden geçerli olacak yeni yöntemde, Merkez Bankası mevcut ihalelere ek olarak yapacağı maksimum alım miktarını hafta başında duyuracak. Mevcut uygulamada günde 40 milyon dolar ihalede, bir o kadar da opsiyon kullandırarak, günde 80 milyon dolar olan döviz alım miktarı artacak. Merkez Bankası değişiklik çerçevesinde bu hafta ihalelere ek 300 milyon dolar alım yapacağını açıkladı.

Piyasadaki oyuncular bu yeni uygulamanın fiyatları yukarı çekmeyeceğini ama girişlerin yoğun olduğu dönemlerde bu tür ek alımlara gideceği için Merkez Bankası’nın yeni uygulamasıyla kur fiyatlarındaki aşırı dalgalanmayı  önlemiş olabileceğini söylüyorlar. Bu da öngörülebilirlik açısından piyasaların yararına olacak bir uygulama olarak görülüyor.

Merkez Bankası bu haftanın tümünde yapacağı ek alımları 300 milyon dolar açıkladı ama bunun ne kadarını hangi gün yapacağını duyurmadı. Bu limit içinde her gün duruma göre, bu toplam miktarın ne kadarını o gün alacağını duyuracak. Yani bu 300 milyon dolarlık ek alımın hepsini bir günde de yapabilir, tüm haftaya yayarak da yapabilir. Bu hafta maksimum alabileceği döviz miktarı, bu uygulama ile 660 milyon dolar olarak hesaplanıyor.

Bu arada bazı bankacılar, ne kadar kurlardaki dalgalanma önlenmeye çalışılsa da bu kez açıklanan ek alım miktarının kendisinin dalga yaratabileceği görüşündeler. Bakalım bu uygulama ne getirecek?�