Büyük erozyon

Ekonomik gidişat ile Metropoll araştırması-nın sonuçları tutarlı. Araştırmaya göre Türkiye’nin kötüye gittiğini düşünenlerin oranı yüzde 65’e çıkmış. Bu son 1 yılın en yüksek seviyesi. Türkiye’nin iyi gittiğini düşünlerin oranı ise yüzde 23’e gerilemiş.

1 Kasım’da yapılacak seçim öncesi ekonomideki görünümün kötü olması AKP’lileri korkutuyor. Ancak biran önce yeniden seçim yapılması, tablo daha da kötüleşeceği için, zamanlama açısından da olumlu bulunuyor. Geçen hafta Metropoll Araştırma’nın son anketi için Özer Sencar Hoca ile sohbet imkanı bulunca, özellikle ekonomiye ilişkin sonuçlara odaklandık. Anket sonuçları ekonomik havada son yılda oluşan ama koalisyon kurulamayacağı anlaşılınca iyice bozulan havayı somut olarak gösteriyor. Türkiye’nin genel olarak kötüye gittiğini düşünenler temmuza göre 10 puan atmış, son bir yılın en yüksek oranı olan yüzde 65’e çıkmış. Türkiye’nin genel olarak iyiyi gittiğini düşünen oranı bir ayda 6 puan düşmüş ve Hoca’nın “ölçtüğümüz en düşük oran” dediği, yüzde 23’e inmiş. AKP’li seçmenin yüzde 54’ü hala ülkenin iyiyi gittiğini inanıyor ama onlarda da düşüş başlamış.

KÖTÜ YÖNETİLİYOR

Ekonominin kötü yönetildiğine ilişkin algı bir ayda 7 puan artarak yüzde 66’ya çıkmış. Hoca, ilk kez yüzde 60’ı aştığını söylüyor. Ekonominin iyi yönetildiğini düşünenlerin oranı ise 6 puanlık gerilemeyle yüzde 26’ya inmiş. Toplumun yüzde 20’si son bir yıl içinde kendisinin ve ailesinin geçim standartı- refah düzeyinin iyileştiğini, yüzde 54’ü kötüleştiğini düşünüyor. Bununla beraber ekonomik durumunun önümüzdeki bir yıl içinde iyileşeceğini düşünenlerin oran, 1 ayda 3 puanlık düşüşle yüzde 29’a inmiş, kötüleşeceğini düşünenlerin oranı ise son bir ayda 10 puanlık artışla yüzde 50’ye çıkmış.

BİRBİRİYLE TUTARLI

Ekonomik gidişat ile Metropoll araştırmasında çıkan ekonomik sonuçlar birbiriyle tutarlı. Beklenti anketleri ve güven anketleri son dönemde sürekli gerileme gösterirken, uluslararası reyting kuruluşları “Puan indirimi için biraz zaman verelim” mealinde, ciddi uyarılar yapıyor. Araştırmada geçen yıl ağustosta ekonomi kötüye gidiyor diyenlerin oranı yüzde 43.9, iyi gidiyor diyenleri oranı yüzde 43.8 çıkmış yani aynı orandaymış. Şimdi kötüye gidiyor diyenler yüzde 65,
iyiye gidiyor diyenler yüzde 23. 2. Bu tablo durumu çok iyi özetliyor.

Şimdi ne olacak?

Bundan sonra ne olacak derseniz;
Seçimden çıkacak sonuç önemli.
Tek başına AKP iktidarının bile istikrar getirmeyeceğine ilişkin kuşkular var.
Yeni seçimde 7 Haziran sonrası yapılmayan koalisyonun, 6 aylık zaman kaybıyla bu kez yapılması, tercihen geniş tabanlı koalisyon kurulması en olumlu senaryo olarak adlandırılıyor.
Aksi takdirde sinmiş bir ekonomi yönetimi demek, ekonomide yeni maceralar anlamına gelecek. Babacan’ın yerine Cevdet Yılmaz getirildi; sakin bir geçiş istendi ama seçim sonrası, başta faiz olmak üzere her denileni yapacak bir ekonomi yönetimi kurulacak. Babacan, belki de bunu gördüğü için, artık eski konumunda olmak istemiyor.

SON 1 YILDA NE DEĞİŞTİ?

SON bir yılda ne değişti derseniz; tabii ki uluslararası finans kesiminde, Fed faiz beklentileri başta olmak üzere, yaşanan gelişmeler önemli rol oynadı. Ancak son bir yılın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ilk yılı olduğunu unutmamak gerekir. Yani son yılda Başkanlık sistemi yani sistem tartışmaları yaşandı ve siyasetten ekonomiye her şey olumsuz etkilendi. Tabi ki Erdoğan’ın faiz tartışmaları ile Merkez Bankası’na da talimat verip sözünü geçiren, dolayısıyla yanlış ekonomik tercihlerin yoğun olduğu bir yıl yaşamamızın etkisi de büyük. Hem de Babacan’ın Başbakan Yardımcılığı döneminde bunları yaşadık...