Ercan Kumcu: Prag'dan beklentiler

Ercan KUMCU

IMF ve Dünya Bankası'na üye olan ülkelerin maliye bakanları ve merkez bankası başkanları, yılda bir kez bir araya gelerek bu kurumların genel kurullarını yaparlar. Toplantılar iki yıl Washington'da, bir yıl üye bir ülkede olur. Bu yıl Prag'da.

Eskiden bu toplantılara yalnızca yetkililer katılırdı. Örneğin, 1955 yılındaki toplantı İstanbul'da yapılmış. O tarihlerde İstanbul'da 200 kişiyi ağırlayacak ve toplantı yapılacak bir otel olmadığından resmi heyetler bir vapurda ağırlanmış.

1970'lerin ikinci yarısından sonra toplantılara katılım genişletildi. Petrol krizinin yarattığı borç krizine çözüm bulmaya yönelik olarak IMF-Dünya Bankası Yıllık Toplantıları özel bankacıların da katılımıyla bir finans panayırı haline geldi.

Toplantıların resmi tarafında gündemdeki konularda ülkelerin görüşleri oluşturuluyor. Her ülke, kendi bulunduğu ülkeler grubunda katkılar yaparak grup görüşünü oluşturuyor. Grup görüşü, grup lideri ülkenin maliye bakanı ve merkez bankası başkanı tarafından tüm grupların katıldığı bir toplantıda savunuluyor. Ortak bir bildiri yayınlanıyor.

Toplantıların gayri resmi tarafında bankacılar ilgilendikleri ülkelerin yetkilileriyle görüşme fırsatı buluyorlar. Kendi aralarında görüş alışverişi yapıp yeni iş alanları açmaya çalışıyorlar. Toplantıların büyük bir bölümü de yemek-içmek işlerine ayrılıyor. Katılımcıların büyük bir bölümünün ilgilendiği konu da zaten bu.

GÜNDEM

Asya ve Rusya krizleri kontrol altına alındıktan sonra toplantıların gündemi hafifledi. Krizin ortasında dünyada yeni bir finans mimarisi kurulması gerektiği savunuldu. Bazı adımlar atıldı. Fakat, sonuçları şimdilik marjinal. Japonya biraz toparlanıp doğru politikalar uygulanınca, Asya'nın sorunları hafifledi. Petrol fiyatları artınca Rusya rahatladı. Asya ve Rusya krizlerinin bir gündem maddesi olacak kadar önemleri kalmadı.

Uzun süredir tartışılan iki konu var: Çok fakir ülkelerin içinde bulunduğu dış borç çıkmazı ve gelişmekte olan ülkelerdeki yönetim ahlakı rüşvet ve kayırıcılığın yaygınlığı. Bunlar uzun süredir konuşuluyor. Daha bir ilerleme kaydedilmiş değil.

Bu yıl gündeme iki konu daha eklendi: Petrol fiyatlarının önlenemeyen yükselişiyle, euro'nun önlenemeyen değer kaybı. İki konu da hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeleri ilgilendiriyor. Dolayısıyla, en fazla ilgiyi bu konular çekecek gibi görünüyor. Konuların gerçekten tartışılacağı yer IMF-Dünya Bankası toplantılarından önce düzenlenen G-7 ülkelerinin maliye bakanları ve merkez bankası başkanları toplantısı.

SONUÇ

Bu çeşit toplantıların sonunda bir mucize beklemek yanlış olur. Fakat, önümüzdeki dönemde dünya ekonomisinin gidişatına yön verebilecek bazı adımların atılmasının da olasılığı az değil. En azından, ülkeler, birbirlerinin politikalarını bu çeşit toplantılarda tartışma imkánı buluyorlar.

Globalleşme karşıtlarının gösterileri, toplantılardan ziyade toplantılara katılanların Prag'daki yaşantısını etkileyecek. Bu çeşit gösteriler Almanya birleşmeden önce Batı Berlin'de düzenlenen yıllık toplantılar sırasında da olmuştu. O toplantılardan kafamızı gözümüzü yarmadan dönmüştük. Umarız bu yılki toplantılardan da aynı şekilde döneriz.