Enflasyon üzerine gözlemler
GEÇEN yıl enflasyonun yüzde 5 olacağı hedeflenmişti. Gerçekleşme yüzde 9.65 oldu.
İlk bakışta, 2006 yılı enflasyonunun hedefin çok üzerinde gerçekleşmesi yılın ortasında piyasalarda yaşanan çalkantılara bağlanabilir. Ama, daha ayrıntılı bir analiz tüm kabahatin döviz kurlarının fırlamasına bağlanmasının çok doğru olmadığını gösteriyor.
Döviz kurlarındaki dalgalanma yılın ikinci yarısındaki enflasyon dinamiklerini değiştirmiştir. Ama, geçen yılın ilk yarısında da enflasyon diğer yıllara göre, özellikle 2005 yılına göre, zaten yüksek gerçekleşiyordu. Grafik bu gerçeği aylık bazda açık bir biçimde göstermektedir.
KARŞILAŞTIRMA![/images/100/0x0/55ea33dbf018fbb8f8711f75]()
2004 yılının ilk yarısında enflasyon bir önceki yılın aynı dönemine göre ortalama yüzde 8.4 olmuşken, 2005 yılında yüzde 8.6 olmuş, 2006 yılında ise yüzde 8.8 olarak gerçekleşmiştir. Yılın ilk yarısı itibariyle, son üç yılda enflasyondaki en iyi dönem 2004 yılında, en kötü dönem de geçen yıl yaşanmıştır. Bu üç yılda da giderek azalan enflasyon oranları hedeflenmişti.
Yılın ikinci yarısı itibariyle ortalama enflasyon 2004 yılında yüzde 8.8, 2005 yılında yüzde 7.8 ve 2006 yılında yüzde 10.3 olmuştur. 2006 yılının ikinci yarısındaki geçmiş yıllara göre daha yüksek enflasyon büyük ölçüde döviz kurlarının hareketliliğinden kaynaklanmıştır denebilir.
Tüm yıla yönelik ortalama enflasyon verileri en iyi yılın 2005 olduğuna işaret etmektedir. Yıllık ortalama enflasyon 2004 yılında yüzde 8.63 iken, 2005 yılında yüzde 8.18, geçen yıl da yüzde 9.6 olarak gerçekleşmiştir.
Yılın ilk beş ayı itibariyle de geçen yılın enflasyon karnesi o denli iyi değildir. Yıllık hedefin yüzde 12 olduğu 2004 yılında ilk beş ayda ortalama enflasyon yüzde 8.7 olurken, hedefin yüzde 8 olduğu 2005 yılında yüzde 8.5 olmuş, hedefin yüzde 5 olduğu geçen yıl ise yüzde 8.6 olarak gerçekleşmiştir.
Kısacası, döviz kurlarındaki hareketlerden bağımsız olarak, 2006 yılı enflasyon dinamiklerinin yüzde 5 olarak saptanan enflasyon hedefiyle çok uyumlu olduğu söylenemez. Döviz kurlarında yaşlanan hareketlilik enflasyon dinamiklerini daha da bozmuştur.
BU YIL
Bu yılın enflasyon hedefi yüzde 4 olarak saptanmıştır. Son birkaç aydır gözlenen enflasyondaki gelişmeleri hedeflenen enflasyonla uyumlu olduğu iddia edilemez. Ama, grafikten de görüldüğü gibi, döviz kurlarındaki hareketliliğin enflasyon üzerindeki etkilerinin iyice zayıfladığı düşünülen kasım ve aralık aylarındaki enflasyon geçmiş yıllardakinin aynısıdır. Bunun anlamı, yıllık enflasyonun bugünkü değerinden daha aşağı gidebileceğidir. Ne kadar aşağı gidebileceği kamu finansmanındaki gelişmelere, uluslararası sermaye akımlarının yönüne ve bu gelişmeler karşısında Merkez Bankası’nın bundan sonraki tutumuna bağlı olacaktır.
Normal şartlarda, bugünkü veriler ışığında, yıllık enflasyon yeniden yüzde 7-8 bandına oturacakmış gibi görünmektedir. Hedefe daha fazla yaklaşabilmek için daha fazla çaba gerekmektedir
Döviz kurlarındaki dalgalanma yılın ikinci yarısındaki enflasyon dinamiklerini değiştirmiştir. Ama, geçen yılın ilk yarısında da enflasyon diğer yıllara göre, özellikle 2005 yılına göre, zaten yüksek gerçekleşiyordu. Grafik bu gerçeği aylık bazda açık bir biçimde göstermektedir.
KARŞILAŞTIRMA
2004 yılının ilk yarısında enflasyon bir önceki yılın aynı dönemine göre ortalama yüzde 8.4 olmuşken, 2005 yılında yüzde 8.6 olmuş, 2006 yılında ise yüzde 8.8 olarak gerçekleşmiştir. Yılın ilk yarısı itibariyle, son üç yılda enflasyondaki en iyi dönem 2004 yılında, en kötü dönem de geçen yıl yaşanmıştır. Bu üç yılda da giderek azalan enflasyon oranları hedeflenmişti.
Yılın ikinci yarısı itibariyle ortalama enflasyon 2004 yılında yüzde 8.8, 2005 yılında yüzde 7.8 ve 2006 yılında yüzde 10.3 olmuştur. 2006 yılının ikinci yarısındaki geçmiş yıllara göre daha yüksek enflasyon büyük ölçüde döviz kurlarının hareketliliğinden kaynaklanmıştır denebilir.
Tüm yıla yönelik ortalama enflasyon verileri en iyi yılın 2005 olduğuna işaret etmektedir. Yıllık ortalama enflasyon 2004 yılında yüzde 8.63 iken, 2005 yılında yüzde 8.18, geçen yıl da yüzde 9.6 olarak gerçekleşmiştir.
Yılın ilk beş ayı itibariyle de geçen yılın enflasyon karnesi o denli iyi değildir. Yıllık hedefin yüzde 12 olduğu 2004 yılında ilk beş ayda ortalama enflasyon yüzde 8.7 olurken, hedefin yüzde 8 olduğu 2005 yılında yüzde 8.5 olmuş, hedefin yüzde 5 olduğu geçen yıl ise yüzde 8.6 olarak gerçekleşmiştir.
Kısacası, döviz kurlarındaki hareketlerden bağımsız olarak, 2006 yılı enflasyon dinamiklerinin yüzde 5 olarak saptanan enflasyon hedefiyle çok uyumlu olduğu söylenemez. Döviz kurlarında yaşlanan hareketlilik enflasyon dinamiklerini daha da bozmuştur.
BU YIL
Bu yılın enflasyon hedefi yüzde 4 olarak saptanmıştır. Son birkaç aydır gözlenen enflasyondaki gelişmeleri hedeflenen enflasyonla uyumlu olduğu iddia edilemez. Ama, grafikten de görüldüğü gibi, döviz kurlarındaki hareketliliğin enflasyon üzerindeki etkilerinin iyice zayıfladığı düşünülen kasım ve aralık aylarındaki enflasyon geçmiş yıllardakinin aynısıdır. Bunun anlamı, yıllık enflasyonun bugünkü değerinden daha aşağı gidebileceğidir. Ne kadar aşağı gidebileceği kamu finansmanındaki gelişmelere, uluslararası sermaye akımlarının yönüne ve bu gelişmeler karşısında Merkez Bankası’nın bundan sonraki tutumuna bağlı olacaktır.
Normal şartlarda, bugünkü veriler ışığında, yıllık enflasyon yeniden yüzde 7-8 bandına oturacakmış gibi görünmektedir. Hedefe daha fazla yaklaşabilmek için daha fazla çaba gerekmektedir
