Dünya gündeminden seçmeler

AMERİKA’da başlayan konut kredileri krizinin finans kurumları üzerine olan etkileri hálá tam olarak bilinmiyor. Ama, büyük finans kuruluşlarının kayıplarını bir biçimde yeni sermaye bularak çözmeye çalışması doğru yönde bir girişim olarak değerlendirilmeli. Sermaye girişlerinin bazılarının tefeci faizi ödeyerek hisse senedine çevrilebilir bono ihracıyla olması ise düşündürücü.

Konut kredileri sorununun başta Amerika olmak üzere gelişmiş ülkeleri ne denli etkileyeceği de henüz bilinmiyor. Gelen veriler çelişkili. Amerika’da boyutu tam olarak kestirilemeyen bir ekonomik durgunluk bekleniyor. Ama, temmuz-eylül dönemi milli gelir büyümesi herkesin tahminlerinin üzerinde geldi. Nisan-haziran dönemi ekonomik büyümesi de yukarı yönde güncellendi. Son istihdam verileri de en azından şimdilik kaygı verici bir ekonomik durgunluk olmayacağı yönünde yorumlanıyor.

KÜRESEL ENFLASYON

Amerikan İdaresi konut kredileri sorunundan hane halklarının çok etkilenmemesi için bir plan açıkladı
. Bu plan çerçevesinde kredi değerliliği en düşük hane halkları kurtarılmaya çalışılıyor. Her yerde olduğu gibi, kurtarılma listesinde en son olması gerekenler en önce kurtarılıyorlar. Aradakiler kendi kaderleri ile baş başa bırakılıyor. Bunun yaratacağı "ahlak çözüntüsü" (moral hazard) "olağanüstü dönemlerde olağanüstü çözümler gerekir" gerekçesiyle çok fazla sorgulanmıyor.

Uluslararası finans piyasalarında yaşanan çalkantılara parasal otoritelerin tepkisi sorunun çözümüne yönelik olmaktan çok enflasyonist baskıları daha da artıracak yönde gelişiyor. Gelişmiş ülkelerdeki para politikası en azından şimdilik zaten artmakta olan enflasyonist baskılara çözüm olmaktan çok uzak görünüyor. Dört merkez bankasının işbirliği içinde likidite idaresi yapması "rahatlatıcı" olarak yorumlanabilir.

Amerika’da kısa vadeli faizler iniyor. Ama, tüketici fiyatları yıllık bazda yüzde 3.5 artıyor. Enerji ve gıda fiyatlarını dışarıda bırakan tüketici fiyatlarındaki artış yüzde 2.2 civarında istikrarlı gibi görünse de, önümüzdeki dönemdeki ücret artışları ortalama enflasyona bakılarak tespit edilecektir. Bu da ortalama enflasyon üzerinde ek bir baskı yaratabilecektir.

Euro Bölgesi’nde enflasyon artma eğilimde. Son altı yılın en yüksek enflasyon düzeyine ulaşıldı. Almanya’da enflasyon Euro Bölgesi’nin ortalamasının da üzerinde. Avrupa Merkez Bankası kısa vadeli faizleri düşürmeyerek enflasyonist baskıları yenmeye çalışsa da, enflasyondaki eğilimi tersine çevirip çeviremeyeceği şüpheli görünüyor.

ÇİN

Çin’de enflasyon artıyor
. Artan enflasyon, zaten artan ücretler üzerinde daha fazla baskı yapıyor. Çin Merkez Bankası’nın sıkılaştırmaya çalıştığı para politikası ise şimdilik ne yüksek ekonomik büyümeyenin yavaşlamasına ne de artan enflasyona çare olmuş görünmüyor. Son verilere göre, tüketici fiyatları enflasyonu yıllık yüzde 7’ye dayandı. Gelişmeler Çin’deki sosyal barış için de, yabancı sermayenin beklentileri açısından da çok sevimli görünmüyor.

Dünya ticaretinde giderek önemli bir paya sahip olan Çin ekonomisinde yaşanan yükselen enflasyon Çin’in ticaret yaptığı ülkeler açısından da olumsuz. Bugüne kadar dünya ekonomilerindeki fiyat istikrarına katkı yapan Çin artık dünyaya enflasyon ihraç eden duruma geçiyor. Bu gelişmeler Avrupa ve Amerikan ekonomileri için daha fazla risk oluşturuyor.
Yazarın Tüm Yazıları