Dış ticarette hacim büyüyor fiyatlar artıyor
DIŞ ticaret rakamları belli bir para cinsinden ölçülüyor. Konuşulan rakamlar ihracat ya da ithalattaki atışların miktar artışlarından mı yoksa fiyat artışlarından mı kaynaklandığı hakkında bir fikir vermiyor.
Dış ticaretteki gelişmeleri miktar ve değer ayrımı yaparak incelemek dış ticaretin yapısını anlamakta faydalı oluyor. Bu amaca yönelik olarak Türkiye İstatistik Kurumu 2003 yılı 100 kabul edilerek aylık bazda ihracat ve ithalatın miktar ve birim değer endekslerini yayınlıyor. Endeksler yılda bir kez güncelleniyor. Dolayısıyla, son yıldaki verilere geçici olarak bakmak gerekiyor.
ENDEKS GELİŞMELERİ
İthalat birim değer endeksinin ihracat birim değer endeksine bölünmesiyle dış ticaret haddine ulaşılıyor. Dış ticaret haddinin zaman içindeki değişimi göreli olarak ithalat ve ihracat değerlerinin birbirlerine göre olan göreli değer değişmelerini veriyor. İthalat birim değer endeksinin ihracat birim değer endeksinden daha hızlı artması dış ticaret haddinin aleyhimize değiştiğini gösteriyor.![/images/100/0x0/55eb0b76f018fbb8f8a76c59]()
2007 yılının kasım ayına kadar, geçen yılın aynı dönemine göre, son bir yıllık ortalama ithalat birim değer endeksi yüzde 9.5 artarken, ihracat birim değer endeksi yüzde 11.5 arttı. Yani, dış ticaret haddi son bir yılda lehimize değişti. Aynı miktar ithalatı daha az miktarda ihracat yaparak ödeme imkanımız oldu.
Aynı dönemde ihracat ve ithalat miktarları da artış gösterdi. Bu dönemde, ihracat miktar endeksi yüzde 12.4 artarken, ithalat miktar endeksindeki artış yüzde 9.1’de kaldı. Kısacası, miktar olarak daha fazla malı daha fazla birim değerden ihraç ediyoruz.
Grafikte 2005 yılından bu yana aylık bazda ihracat ve ithalatın birim değer endekslerindeki gelişmeler veriliyor. Grafikten de görüldüğü gibi, hem ihracatta hem de ithalatta birim değer endeksleri 2005 yılında düşüyor. Yıl sonuna doğru ihracat birim değer endeksindeki düşüş ithalata göre biraz daha sert oluyor.
2006 yılında her iki endekste de artış başlıyor. 2006 yılı sonunda ihracat birim değer endeksindeki artış yüzde 3.5 olurken, ithalat birim değer endeksindeki artış yüzde 9’a yaklaşıyor. Ticaret haddi aleyhimize dönüyor. Dış ticaret haddindeki kaybı (bozulmayı) 2007 de az da olsa kapabiliyoruz (ters çevirebiliyoruz).
ENDEKS GELİŞMELERİ
İthalat birim değer endeksinin ihracat birim değer endeksine bölünmesiyle dış ticaret haddine ulaşılıyor. Dış ticaret haddinin zaman içindeki değişimi göreli olarak ithalat ve ihracat değerlerinin birbirlerine göre olan göreli değer değişmelerini veriyor. İthalat birim değer endeksinin ihracat birim değer endeksinden daha hızlı artması dış ticaret haddinin aleyhimize değiştiğini gösteriyor.
2007 yılının kasım ayına kadar, geçen yılın aynı dönemine göre, son bir yıllık ortalama ithalat birim değer endeksi yüzde 9.5 artarken, ihracat birim değer endeksi yüzde 11.5 arttı. Yani, dış ticaret haddi son bir yılda lehimize değişti. Aynı miktar ithalatı daha az miktarda ihracat yaparak ödeme imkanımız oldu.
Aynı dönemde ihracat ve ithalat miktarları da artış gösterdi. Bu dönemde, ihracat miktar endeksi yüzde 12.4 artarken, ithalat miktar endeksindeki artış yüzde 9.1’de kaldı. Kısacası, miktar olarak daha fazla malı daha fazla birim değerden ihraç ediyoruz.
Grafikte 2005 yılından bu yana aylık bazda ihracat ve ithalatın birim değer endekslerindeki gelişmeler veriliyor. Grafikten de görüldüğü gibi, hem ihracatta hem de ithalatta birim değer endeksleri 2005 yılında düşüyor. Yıl sonuna doğru ihracat birim değer endeksindeki düşüş ithalata göre biraz daha sert oluyor.
2006 yılında her iki endekste de artış başlıyor. 2006 yılı sonunda ihracat birim değer endeksindeki artış yüzde 3.5 olurken, ithalat birim değer endeksindeki artış yüzde 9’a yaklaşıyor. Ticaret haddi aleyhimize dönüyor. Dış ticaret haddindeki kaybı (bozulmayı) 2007 de az da olsa kapabiliyoruz (ters çevirebiliyoruz).
