Dış ticaret verileri ekonominin durduğuna işaret ediyor

Toplam ithalattaki düşüşte en büyük pay bu dönemde yüzde 7’nin üzerinde düşüş gösteren yatırım malları ithalatı ile yüzde 11’den fazla düşen tüketim malları ithalatıydı. Tüm yıl boyunca her ay bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 20 ile yüzde 40 artan ara malları ithalatı ise Aralık ayında bir önceki yıla göre yalnızca yüzde 2.5 artış gösterdi.

Kriz yılları hariç, geçmişte ithalat artışı hiç bu denli keskin bir düşüş yaşamamıştı.

REVİZYON OLABİLİR

Aralık ayı ithalatının şaşırtıcı olmasının arkasında birkaç neden bulunabilir. Kasım ayında ithalat yine şaşırtıcı bir artış göstermişti. O kadar ki, 2006 yılı boyunca aylık bazda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 15-20 civarında artan ara malları ithalatı kasım ayında yüzde 40 artmıştı. Bir anlamda, üreticiler kasım ayında ithal ara malları stoklarını artırmış olabilirler. Dolayısıyla, aralık ayı ara malları ithalat talebi göreli olarak zayıf kalmış olabilir. Bu olasılık küçümsenemez.

Aralık ayı ithalat rakamları önümüzdeki aylarda yukarı yönde ciddi bir revizyona tabi de tutulabilir. O taktirde, aralık ayı verilerinin şaşırtıcı olma özelliği kaybolacak ya da azalacaktır.

Aralık ayı verileri yılın bütününe yönelik olarak dış ticaret ve cari işlemler açıklarını beklentiler doğrultusunda gerçekleşmesine önemli bir etki yapmayacaktır. Sonuçta, 2006 yılının bütününde dış ticaret açığı (ihracat fob, ithalat cif bazında) beklentiler paralelinde 52 milyar doların biraz altında gerçekleşmiştir. Büyük bir olasılıkla, ödemeler dengesi bazında dış ticaret açığı (hem ithalat hem de ihracat fob bazında ölçüldüğünde) 42 milyar dolar civarında olacaktır. Cari işlemler açığı da 34 milyar dolara yaklaşacaktır.

Aralık ayı verilerinin işaret ettiği asıl ilginç gelişme yılın son çeyreğinde ekonomik büyümenin neredeyse durmuş olduğudur. 2006 yılının üçüncü çeyreğinde yine şaşırtıcı bir biçimde reel ekonomik büyüme yüzde 3 olarak açıklanmıştı. İthalat-üretim arasındaki ilişkideki eğilimlerin radikal bir biçimde değişmediği varsayımı altında, yılın son çeyreğindeki (ekim-kasım-aralık) ara malları ithalatı aynı dönemdeki ekonomik büyümenin sıfır olabileceğine işaret etmektedir. Yani, ekonomik büyüme yılın ikinci yarısında bıçak gibi kesilme eğilimine girmiş görünmektedir.

BÜYÜME-İTHALAT

Dış ticaret haricindeki veriler ise aslında ekonomik faaliyetlerin yılın son üç ayında bir önceki üç aya göre daha canlı olabileceğine yönelik işaretler veriyorlardı. Örneğin, kasım ayı imalat sanayi endeksi bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11.4 artmıştı. Banka kredileri de ekonomik faaliyetlerin arttığı yönünde işaretler veriyordu.

Revizyona tabi tutulsun ya da tutulmasın, ekonomik büyüme konusunda ilginç bir döneme giriyoruz gibi görünüyor. Ekonomik büyüme durmuş olsa dahi, dış açıklarımızın çok kolay azaltılamayacağı anlaşılıyor. Örneğin, 2006 yılının ikinci yarısındaki toplam dış ticaret açığı 26 milyar dolar oldu. Yani, toplam dış ticaret açığının neredeyse tam yarısı ekonomik büyümenin bıçak gibi kesildiği düşünülen yılın ikinci yarısında gerçekleşti. 2006 yılındaki toplam ithalatın yüzde 52’si de yılın ikinci yarısında yapıldı. Ekonomik büyümenin oldukça hızlı olduğu 2005 yılının ikinci yarısında yönelik oranlar ise yine yaklaşık 2006 yılı düzeylerindeydi.