Enis Berberoğlu: Urfa-Düzce fındık hattı

Enis BERBEROĞLU

Çilimli/Düzce

Düzce'ye on beş kilometre uzaklıktaki mezrada çadır içinde yaşayan yüzlerce kişi uzaktan deprem kurbanı gibi gözüküyor ama değil...

Onlar Güneydoğu'dan fındık toplamak üzere gelen işçiler...

On bine yakın göçmen amele, tıpkı her yıl olduğu gibi Mardin ve Şanlıurfa'dan yola çıktı. Ağustos ayının ilk haftasında Akçakoca, Çilimli, Cumayeri ilçelerinde denk açıp, çadır kurdu...

Günde 3.5 milyon lira yevmiye ile fındık toplamaya koyuldu.

Deprem gününe kadar...

Çünkü depremle birlikte fındık alımı durdu. Deprem nedeniyle yakınlarına yardıma koşanlar, göçmen işçi kullanımını gereksiz kıldı.

* * *

Şanlıurfa'dan Çüvan aşiretinden Sinan Ailesi, Kurukavak Köyü yolundaki mezrada iş bekliyor. Ailenin delikanlısı İbrahim'e, ‘‘Kaç gün çalıştın?’’ diye soruyoruz, ‘‘10 yevmiye aldım’’ diye yanıtlıyor.

Yani Şanlıurfa'dan Düzce'ye yolculuk. Mezrada akar susuz, tuvaletsiz 25 gün geçirmenin bedeli 35 milyon lira...

Sinan Ailesi'nin en küçük işçisi Delile'nin yevmiyesi boyuna göre... Resmi tarifede 3 milyon lira yazıyor...

Bu yevmiye meselesi, fındık üreticisi iki komşu ilçe arasında sorun yaratmadı değil... İşçi yevmiyesi geleneksel olarak daha fazla fındık üreten Akçakoca Kaymakamlığı tarafından belirlenirdi. Ama önceki yıl Çiminli yevmiyeyi 500 bin lira daha yüksek uygulayınca sorun çıktı. Taraflar geçen yılki rakamı Bolu Tarım İl Müdürlüğü'nün kararına bıraktı. Ne var ki bu yıl yevmiye tespit yetkisi yine Akçakoca'ya geçti.

* * *

Fındık işçileri yevmiyesiz kalmak kadar yağmurdan da şikáyetçi.

Çalının içinden tek tek fındık toplamak zaten zahmetli iş. Bir de fındık yağmurla çalının dibine düşerse amelenin hali harap...

Dahası kaldıkları çadırlar yağmura karşı korumalı değil.

İbrahim yakınıyor:

- Ağadan naylon istedik, branda istedik, vermedi. Mecburen Düzce'ye gittik kendimiz aldık...

Anlaşılan İbrahim bu yıl memleketinde koyun çobanlığına daha erken dönecek... Depremin artçı şokları, merkez üssüne çok uzak düşen coğrafyaları bile etkileyecek.