Enis Berberoğlu: Rus şebekesi

Enis BERBEROĞLU

RUSYA'daki Gazprom, Ankara'daki Mavi Akım soruşturmaları yolsuzluk iddiaları ekseninde birleşiyor. Dolayısıyla Ankara'ya Moskova kaynaklı bilgi-belge desteği sürpriz olmaz. Ne var ki polisiye işbirliği hariç tutulursa Türkiye ile Rusya'nın Azerbaycan ve Orta Asya enerji kaynakları için giriştiği amansız rekabet unutulmamalı.

* * *

Dün de yazdık... Türkiye, Orta Asya ve hatta Ortadoğu'nun Batı pazarlarına açılan enerji köprüsünü kurmak amacıyla önümüzdeki 20-30 yıllık dönem için ihtiyacının üstünde rakamlar öngören anlaşmalar bağıtladı: 2010 yılı itibarıyla Rusya'dan 30, Türkmenistan'dan 10, Cezayir'den 4 ve Nijerya'dan 1.2 milyar metreküp doğalgaz alacak.

Demek ki 10 yıl içinde Türkiye'nin 50 milyar metreküplük doğalgaz tedarikinin yüzde 60'ı Rusya'dan sağlanacak...

Ve bu rakamın 16 milyar metrekübü Mavi Akım yoluyla gelecek.

Mavi Akım projesi ile Rus doğalgazı Karadeniz'in altına döşenecek çelik borularla Türkiye'ye ulaşacak. Samsun'dan Ankara'ya gelip ulusal gaz şebekesine bağlanacak. Karadeniz geçişi, denizin 2 bin 100 metre derinliğine kadar inen her biri 1 metre çapında iki boru hattı ile sağlanacak. Çelik boruların uzunluğu 350 kilometreyi bulacak.

Rus Gazprom ile İtalyan ENI ortaklığı, boruların döşenmesini ve bakımını üstlendi. Ama projenin geleceği açısından ciddi kuşkular mevcut.

Ya Karadeniz geçişi mümkün olmazsa? İşte günlerdir yazdığımız Itera ve Turusgaz şirketleri bu noktada devreye girebilir...

Itera zaten Rus gazını doğu sınırımıza kadar getirmiş durumda. Gürcistan ve Ermenistan üzerinden Türkiye'ye ve hatta dış pazarlara açılmak isteğini bizzat Yönetim Kurulu Başkanı İgor Makarov'un ağzından dün bu köşede yayımladık. İşadamı Erdal Aksoy'un Hopa'da inşa edeceği santral için bir milyar metreküplük talebine karşılık Itera'nın beş milyar metreküplük resmi satış teklifi de bu yönde ek kanıttır.

* * *

Itera'nın sahipliği sadece Türkiye'de değil, Rusya'da bile merak konusu.

Benzer şekilde Botaş-Gama ve Gazprom ortaklığı Turusgaz şirketinin yüzde 4 oranındaki hamiline hissesinin kimin elinde olduğu da bilinmiyor...

Ve düşünün ki Mavi Akım gazı bu iki şirket üzerinden geçerse kimler nasıl zengin olacak?

Hazır söz Turusgaz şirketinden açılmışken...

Bu şirketin Yönetim Kurulu'nda Gazprom'u temsil eden iki isim var: Yuri Goryainov ve Vladimir I. Rozunenko... Ruslardan Rozunenko aynı zamanda Gazprom'un yönetiminde görev alıyor. Ama boru hatları uzmanı Yuri Goryaninov'un dış projeleri de kapsayan parlak kariyeri var...

Yuri Goryainov Türkiye'de Turusgaz yönetiminde olduğu gibi Atina'da Prometheus Gas şirketinde Rus çıkarlarını temsil ediyor... Prometheus Gas'ın yüzde 50'si Gazprom'un, kalan yüzde 50'si Yunanlı Copelouzos Grubu'nun...

Prometheus Gas, Rus gazının Balkanlardaki tek ve yetkili temsilcisi.

Prometheus Gas'ın Türkiye ile ilgili önemli bir projesi de var.

İtalyan ENEL ve Prometheus Gas ortaklığı, Yunanistan'da 400-600 MW gücünde bir doğalgaz santralı kuracak, üretilen enerji 400 kilometrelik hat üzerinden Hamidabad'a taşınacak.

* * *

Özetle, Türk kamuoyu yüz milyonlarca dolarlık projelerden beslenmeye çalışan parazitlerin peşine düşmüşken korkarız ki büyük resmi kaçırıyor.

Parti tabelası arkasında örgütlenen ihanet sonucunda Türkiye'nin Rus enerji şebekesi ile kuşatıldığını fark edemiyor.

Oysa asıl tartışılması gereken tehlike budur.