Rumlar hayır verse bile 1 Mayıs’ta ticaret başlar

Mersin Ticaret ve Sanayi Odası’nda kentin ekonomik kanaat önderleri ile birlikteyiz. Başkan Kadri Şaman, Oda Meclis Başkanı İbrahim Kiper, Mersin Deniz Ticaret Odası Başkanı Cihat Lokmanoğlu, Mersin Serbest Bölgesi Genel Müdürü Edvar Mum, Kalkınma Ajansı Müdürü Raif Okutucu.

Gündem tabii ki Kıbrıs...

- Kadri Başkan referandumdan sonra ne olur?

- Siyasi belirsizlik ortadan kalkar, iki yıllık emeğimizin sonucunu alırız.

- Nasıl?

- Biz iki yıl önce Rumların AB üyeliği belli olunca harekete geçtik. Mersin’deki ticaret ve sanayi odaları konseyine KKTC’deki sanayi ve ticaret odasını da davet ettik...

- Ya Güney Kıbrıslı işadamları?

- Onları da davet ettik, hatta geçen yıl İtalya’da buluşmayı planladık ama olmadı. Önce siyasi durum belli olsun istediler.

- Peki Rumlar referandumda hayır derse?

- Yine de ticaret başlar, Rum kesiminin yıllık 4 milyar dolarlık ithalatının bir bölümü Mersin’e kayar. Ayrıca yer değiştirmelerin zorunlu kılacağı 55 bin konut yapımından Mersinli müteahhite iş düşer...

RUMLAR VİZESİZ GELİR

1 Mayıs seferberlik ruhu Mersin Ticaret Borsası’nda da hakim. Başkan Abdullah Özdemir, Başkan Vekili Hüseyin Arslan ve Başkan Danışmanı, Abdullah Ayan da 1 Mayıs miladına inanıyor.

- Neden daha önce değil de 1 Mayıs?...

- Çünkü Güney Kıbrıs AB üyesi olunca o ülkeye Türk ambargosu kalkacak...

- Ambargo nasıl işliyor?

- Örneğin bugün bir gemi Güney Kıbrıs’a uğrarsa, Türk limanına gelemez.

- Peki bizim işadamları Güney Kıbrıs’a nasıl gidiyordu?

- Önce Yunanistan’a uçup özel vize almak gerekli.

- Peki 1 Mayıs’tan sonra?

- Biz AB vizesiyle rahatça gideceğiz, oradan günübirlik gelenler olacak.

- Turizm de gelişecek yani...

- Kuzey’e 100 bin yataklık yatırımdan söz ediliyor.

Liman vinci İngiltere Kraliçesi’ni bile eskitti

Dış ticaretin yüzde 10’u Mersin Limanı’ndan geçiyor.

Ama kara vinçlerinde hálá ‘Kraliçe Elizabeth’in hediyesidir’ yazan 44 yıllık plaketler çakılı. Limanı işleten Demiryolları sonunda limanı elden çıkartmaya karar verdi. Mersinli denizci, tüccar ve sanayici tartışıyor, bize aktarması düşüyor:

- Kadri Başkan Mersin Limanı ne olacak?

- Bugüne kadar Mersin’den kazanılan parayla TCDD’nin zararı kapatıldı.

- Ya şimdi?

- Ulaştırma Bakanlığı İzmir ve Mersin Limanı’nı özelleştirme kararı aldı.

- Peki fiyatı belli mi Cihat Başkan?

- 50 milyon dolar peşin, iki yılda 50 milyon dolar yatırım, bir de 40 milyon dolar gelir istiyorlar.

- Karşılanabilir mi bu rakam?

- Aslında liman işletmiş olmak, 30 milyon dolar cirolu şirket gibi şartları da var. Aramıza büyük sanayi kuruluşlarından birisini alırsak, yerine getirilmeyecek şartlar değil.

- Mersin Limanı’nı alırsanız ne yapacaksınız?

- Transit geçiş ücretini indirirsek yeniden TIR trafiği başlayabilir. Ama ucuz akaryakıt desteği de şart.

- Abdullah Başkan siz ’liman özelleştirilsin’ diyor musunuz?

- Keşke ama umut etmekle olmuyor, özerkleştirme daha akıl karı...

- Farkı ne?

- Mesela iskeleler teker teker kiralanabilir, rekabete açılabilir. Mersin termiral liman olmalı.

Yazlıklar Araplara devre mülk olsun

Mersin’le Antalya komşu iller...Turistler Antalya’da 25 milyon geceleme yaptı, Mersin’de sadece 110 bin geceleme. Turistlerin yüzde 58’i Antalya’da kaldı, sadece binde 3’ü Mersin’de...

- Kadri Başkan neden turist gelmiyor?

- Kabahatimiz Mersin-Silifke arasını betonlaştırmak oldu. 80 kilometreye 65 bin yazlık konut yapıldı.

- Turizmde reçeteniz ne?

- Geçen yıl Ortadoğu ülkelerinden güç bela 55 bin turist getirttik.

- Artırmanın yolu var mı?

- Yazlıkları yani ikinci konutları devre mülk olarak Arap turistlere açmak lazım. Ticaret ve Sanayi Odası ile diğer sivil toplum örgütleri olarak bu yönde kampanya açtık.

- Abdullah Başkan sizin görüşünüz?

- Zaten oteller üçte bir dolulukla çalışıyor, önce Mersin tur operatörlerine tanıtılmalı...

- Nasıl?

- Kapadokya, Tarsus, Antakya inanç turizmi hattına girmeli.

- Başka?

- Suriye’ye vize kolaylaşırsa, Lazkiye-Mersin hızlı feribotu sefere konulursa alışveriş turizmi başlar.

Serbest bölgede fona vergi eklendi

6 Şubat’ta tıpkı diğer serbest bölgelerde olduğu gibi Mersin’de de vergi muafiyeti kalktı. Üstelik zaten fon ödendiği için aslında çifte vergilendirme başladı. Genel Müdür Edvar Mum’a soruyoruz:

- 564 yerli-yabancı yatırımcınız var, tepkileri ne oldu?

- Çoğu ruhsat süresinin sonuna kadar kalıp kalmamayı tartışıyor.

- Peki bölgenizde hiç mi vergi ödenmiyordu?

- Hayır tam tersi... 2001’de serbest bölgedeki bir şirket, Mersinli ortalama vergi mükellefinin tam 14 katı fon ödedi. 2002’de aynı oran 10 kattı, 2003’te 7 kat. Üstelik fon ödemeleri peşin yapılıyor, vergi gibi bir yıl sonra değil.

Bakliyat kralının sigarası çıkıyor

Mersin Organize Sanayi Bölgesi özelleşen Tekel’in Suma fabrikasına komşu bir de özel sigara fabrikası geliyor. 25 milyon dolarlık yatırımın Türk ortakları, bakliyat ihracatında ilk sırada yer alan Mahmut ve Hüseyin Arslan kardeşler.

- Hüseyin Bey üretiminiz ne kadar olacak?

- Yılda 4 milyar adet sigara...

- Yabancı ortağınız kim?

- European Tobacco, Vigor (Azeri pazarında yüzde 75 payı var), Slim ve Senator markalarının sahibi..

- Ne zaman pazara gireceksiniz?

- Mayıs ayında ilk partiyi ihraç edeceğiz, temmuz ayında Türk pazarındayız.