Irak petrolü tutkal gibi

1) Türkiye tıpkı Irak gibi bölünüyor mu?

2) Zengin su ve enerji kaynakları elden gidiyor mu?

Tabii ki bu iki sorunun dayandığı temel bir varsayım var: Irak üçe bölünüyor; kuzey Kürtlere, güney Şiilere bırakılıyor, Sünni Araplar ortaya sıkışıyor.

(Aslında belki de paranoya deyip geçmemek lazım, Türk dış politikasının mimarları bu yüzden yıllarca Saddam’ı müttefik saydı, hálá öyle düşünenler var!)

* * *

Gelin Baydemir’in ne dediğinden önce temel varsayımı tartışalım.

Irak hakikaten üçe mi bölünüyor ve bu korku son günlerde neden hortladı?

Cevabı belli: Irak’ın idaresi o kadar güçleşti ki sonunda bıçak kemiğe dayandı.

Ülkenin üçe bölünmesi/petrol geliri paylaşımını öngören özerklik yasası gündeme geldi.

Ama ABD Başkanı George W. Bush, Irak Başbakanı Nuri El Maliki’yi aradı ve plana karşı çıktı.

Bush’un itirazı üç yönlüydü: i) Bölünme Sünni ve Şiiler arasındaki çatışmayı artırır ii) Özerkliğe kavuşan Kürtler, Türkiye ve Suriye’yi rahatsız eder iii) Irak petrolü bölünemez.

Maliki’nin ne dediğini merak bile abes, tabii ki Başkan Bush’u onayladı.

* * *

Zaten ABD’nin derdi belli. Eğer Bağdat’ı idare edebilirse, ülkeye hákim olacak.

O yüzden merkezkaç kuvvetine hizmet edecek hiçbir teori/eyleme tahammülü yok.

ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice’ın son Irak gezisi Türkiye’de pek yankı bulmadı.

Oysa Rice bu gezide hem Kürtlere, hem de Bağdat’a -kamuoyuna açık mesajlarla- balans ayarı yaptı.

Mesut Barzani görüşmesinde, "Petrol için tek yanlı hareket etme" uyarısını dile getirdi.

Başbakan Maliki’ye "Kürtleri dışlama, işbirliği yap" tavsiyesinde bulundu.

Aslında Rice’ı alarma geçiren petrol kavgası adı konmamış özerklik testiydi.

ABD yönetimi Irak petrolü için yabancı şirketleri devreye sokan yasa için bastırıyor.

Kürtler bu yasayı fırsat bilerek kendi bölgelerinde antlaşma yapmak amacıyla harekete geçiyor.

Ancak Bağdat’taki merkezi otorite hem Kürtleri hem de yabancıları "yetkiniz yok" diye uyarıyor.

Yani Irak petrolü sanılanın aksine bölmüyor, aksine tutkal gibi bir arada tutuyor.

* * *

ABD şu anda Irak Kürtleriyle meşgul gibi gözükebilir. Ama Kürt bloku kurma vizyonunu yitirmediği, Bush’un Türkiye ve Suriye’nin hassasiyetini dikkate alan sözlerinden belli. Yani Washington Irak Kürtlerini korurken diğer ülkelerdeki Kürtleri hedef haline getirmekten özellikle kaçınıyor.

Eğer bölgede bir Kürt bloku mukadderse... Ortağı ve/veya hamisi kim olacak?

Aylar önce, "Kürtler birliği, Türkler petrolü özlüyor" diye yazınca çok tepki aldım.

Ama zaman beni haklı çıkardı, konjonktürü yanlış okuyan Osman Baydemir’i boş havuza atlattı.

En azından ben öyle düşünüyorum.