Enis Berberoğlu: Daha ne kadar açık konuşsun?

Enis BERBEROĞLU

DEVLET Bakanı Kemal Derviş dinlemek ve anlamak isteyenlere Türkiye'nin yeni yol haritasını çiziyor... Derviş, ‘‘siyaset’’ ve ‘‘ekonomi’’ arasındaki güdümlü ilişkiden yakınıyor: ‘‘Hem siyaset, hem de ekonomi zarar görüyor. Siyasetin ekonomiyi kullanma süreci durmalıdır’’ diyor...

Böylece faiz ve kur gibi sonuç sayılan parametreleri suni dengeye getirmek amacıyla haybeye uğraşmak yerine yine doğrudan nedene iniyor...

Üstelik iktisadı son 20 yıla egemen günü kurtarma pratiğinden ibaret sayanların aksine, icraatıyla siyasetin emrine girmiyor... Tam tersine siyaseti züğürt bırakarak bu ülkeye en büyük hizmeti ifa ediyor.

*

Bu cennet ülkede siyasetin açık veya gizli/saklı kasaları bellidir ve Kemal Derviş tamamının köküne kibrit suyu döküyor:

1) Faiz dışı fazla: Diyelim ki bir ailenin geliri-gideri ve bir de kredi kartı borcu olsun... ‘‘Faiz dışı fazla’’ demek kredi kartı faiz borcu hariç tutulursa giderin geliri aşmaması anlamına gelir... Yani aile veya Türkiye Cumhuriyeti ancak yeni borca girmezse iki yakası bir araya gelir.

Kemal Derviş ve IMF Türkiye bütçesindeki faiz dışı fazla rakamını yükselterek siyasilerin harcamalarına fren koyuyor.

2) Siyasilerin gizli kasası sayılan fonları bütçeye alıp, bazılarını kapatarak, önemli bir diğer kaynağı kurutuyor.

3) Mahalli idareler yoluyla siyasi operasyonları kesiyor.

4) Ve nihayet neredeyse ikinci bütçe gibi çalışan kamu bankalarından görev zararı adıyla ulufe dağıtımına sınır koyuyor, şeffaflık getiriyor.

*

‘‘Geleceği kurtarma planları güzel de stok sorunlar ne olacak?’’ derseniz Kemal Derviş'in yanıtı yine ahir zaman mütefekkirlerinden farklı formatta gözüküyor... Çünkü her ne kadar bu ülke ekonomisinin yarısının kayıt dışı olduğu bilinse de... Kayıtlı ekonominin ödeyebileceği vergi yükünün sınırına geldiğinden yakınılsa da... Nedense hazretler her ekonomik krizde kayıtlı ekonomiye yeni vergiler koyar, belini kırarlar.

Haydi, ‘‘Kriz telaşıdır, yangın söndükten sonra vergi tabanını genişletirler’’ diye kendimizi avutsak... Yok hayır o da olmaz.

Dolayısıyla her krizden özel sektör yaralı-bereli, hatta küçülerek çıkarken devletin aslanlar gibi yoluna devamı tesadüf değildir.

İşte bu yüzden, Kemal Derviş'in dün Antalya'da ‘‘Yeni büyük bir vergi, külfet getiren bir vergi düşünmüyoruz. Çünkü, güveni tesis etmek ve Türkiye'ye sermayeyi çekmek, gerçekten çok güç. Büyük vergiler, servete yönelik vergilerle, bu güveni tesis etmemiz, sermayeyi çekmemiz mümkün değildir...’’ demesi hem adil hem de gerçekçi yaklaşımdır.

Derviş'in açığı yeni vergilerle değil kamuda yüzde 9 düzeyinde reel tasarrufla kapatma hedefi iddialı ama doğrudur. Savunma bütçesindeki ciddi kısıntı bu yoldaki ilk adımdır.

*

Dikkat ederseniz, Kemal Derviş hemen her konuşmasında lafı borç idaresine getiriyor... Çünkü bu yılki borç yönetimi büyük hüner gerektiriyor. Faiz-kur dengesi borç programının aksamadan devamına bağlı bulunuyor. Bu konuya yarın da devam edeceğiz.

KARŞI GÖRÜŞ KATKI

‘‘Karşı görüş-katkı bölümünde ‘Bunları biz seçtik' diye yakınan Sayın Reştan Aras ile ‘Bunları biz istediğimiz şekilde seçemiyoruz' deyip seçim sisteminin değişmesini isteyen Sayın Osman Bozkurt'a, ikisinin de haklı olduğunu söylemek istiyorum. Ancak sistem değiştirilerek en iyi şekle getirilse de, herkes dilediğini seçebilse de durumda bir değişiklik olmayacağına inanıyorum. Şöyle ki: Benim anladığıma göre milletvekilliği hiçbir karşılık beklemeden, millete hizmet etme yeridir veya öyle olması lazımdır. Gel gör ki, bu hizmet yeri, sunulan imkánlarla öyle cazip bir hale sokulmuştur ki, Türk vatandaşlarının büyük çoğunluğunun oraya geçmeyi arzulamaması bence mümkün değildir. Talibi bu kadar çok olan, emsali belki hiç olmayacak kadar iyi bir makama, kimlerin ulaşabileceğini artık siz tahayyül edin. İçimizdeki her bakımdan en kabiliyetlilerimiz, öyle yahut böyle kendilerini seçtirebilmişlerse, sistem değişse de yine aynı kabiliyetteki kişiler öyle yahut böyle kendilerini bize seçtireceklerdir. Hiç şüphemiz olmasın.’’

(Mehmet Ali ÇABUCAK)